Die titel mag je letterlijk nemen. Voor dit album stuurde Rutger Zuydervelt, de man achter Machinefabriek, een mailtje uit naar een waslijst drummers/percussionisten uit z’n adresboek en ontving minstens 42 reacties. Die werden allemaal onderdeel van een eindeloze collage, een soort van ADHD-dialoog tussen een klein legertje vellen- en stokkenexperten en een geïnspireerde klankenbrouwer.
Zuydervelt houdt zich doorgaans ergens op in de zone tussen minimalisme, ambient/drone, experimentele elektronica, noise en elektroakoestische verwarring, werkte al samen met de meest uiteenlopende muzikanten (van Gareth Davis en Jaap Blonk tot Dirk Serries en Berlinde Deman) en was al eerder in de weer met maffe ideeën. Voor Stay Tuned (2014) liet hij meer dan 150 muzikanten uit diverse werelden een ‘A’ spelen en daarmee vormde hij een compositie van 50 minuten. Deze keer beperkte hij zich tot specifieke instrumentatie. Uit de mail die hij stuurde: “I’m asking drummers/percussionists to record a few short fills or phrases. It can be recorded by simple means; a hand-held recorder or even a phone will do just fine. These gathered recordings will be used as the ‘Lego bricks’ to build a series of short rhythmical collages with.”
Het lijstje deelnemers oogt niet minder dan indrukwekkend, maar scoort vooral punten voor diversiteit, met o.m. Amerikanen Thor Harris (Swans,…), Tim Daisy (Made To Break,…) en Greg Saunier (Deerhoof,…), volk uit het Europese noorden (Anja Jakobsen, Øyvind Skarbø, Ingar Zach), ex-pats (Tony Buck, Steve Heather), landgenoten van Zuydervelt (René Aquarius, Rogier Smal), maar ook een ruime Belgische afvaardiging: Teun Verbruggen, Karen Willems, Eric Thielemans, Kris Vanderstraeten, Sep François, Els Vandeweyer, Casper Van De Velde, Tom Malmendier en de ingeweken João Lobo. Die muzikanten werden per drie gegroepeerd. Het leverde 24 tracks op (de kortste 42 seconden, de langste 2 minuten en 6 seconden), samen goed voor 37 minuten.
De titels van de tracks bevatten enkel de initialen van de deelnemende drummers (op “TB SC YO” hoor je zo Tony Buck, Sylvain Chaveau en Yuko Oshima). Nu, je moet al een heel intensieve luisteraar (of zelf een drummer) zijn om de drummers eruit te pikken, al zijn er vast enkele bij, zoals een Vasco Trilla, die je kan herkennen door hun tics of obsessies. Het basismateriaal dat Zuydervelt aangeleverd kreeg moet immens divers geweest zijn, zowel van geluidskwaliteit als inhoud. Laat de ene rondtollende roffels of ander krachtwerk horen, dan ‘beperkt’ de andere zich tot zacht gefrunnik of abstracte wrijfklanken. Dat zorgt er niet alleen voor dat With Drums kan uitpakken met een forse dynamiek, maar dat het voor Zuydervelt ook eindeloze mogelijkheden creëerde.
Het houdt geen steek om hier specifieke titels boven te halen. Dit album is er eentje dat je op je eentje moet verkennen, al dan niet met een lijst van de deelnemers binnen handbereik. Laat het volstaan om mee te geven dat er hier wordt gevarieerd van haast autistisch detailonderzoek tot wervelende energie, van subtiel gebruik van brushes tot manische herhalingsdrift. Maar het laatste woord is natuurlijk altijd aan Zuydervelt zelf, en diens bijdrage wijzigt ook per track. Soms lijkt zijn inbreng onduidelijk of eerder eenvoudig, lijkt het vooral gericht op een getrouwe collage, maar hij kan zich ook te buiten gaan aan ingrijpende acties, met loops, samples en talloze effecten.
Waan je je het ene moment nog in een duistere underground club waar verhakkelde ritmische waanzin door de speakers knalt, dan beland je even later in een omgeving van etherische rust, bevreemdende abstractie, introvert resonerend metaal, tribale patronen of dreigend onheil. Gerol wordt geknisper, gestuiter gaat op in geknetter. Er wordt gedanst, gewreven, gehort, gestoten, gerinkeld en van trappen gedonderd. Stijlen, sferen, densiteit en temperamenten wijzigen voortdurend, maar door de compacte duur van de stukken en Zuydervelts vermogen om steeds nieuwe invalshoeken te vinden word je als luisteraar voortdurend op het verkeerde been gezet of deelgenoot van weer een nieuw zijspoor.
En het is net die aanstekelijke speelsheid waarmee het gebeurt die ervoor zorgt dat With Drums zoveel meer is dan een geinige gimmick. Je gaat je vooral ook afvragen wat de deelnemers ervan vinden. Iets zegt ons dat ze er – net als ons – met steeds groeiende verbazing naar hebben zitten luisteren. Meer dan een keer. Uniek plaatje.
