Radiohead kan je op z’n zachtst gezegd een instituut noemen. Aan instituten raak je doorgaans niet, of het loopt slecht af. Echo Collective bewijst met zijn bewerking van Amnesiac echter dat als zo’n onderneming toch slaagt, het iets zeer moois kan opleveren.
Niet dat de AB eender wie gevraagd heeft — de plaat kwam tot stand op vraag van de concertzaal tijdens een verblijf van de groep — om een van die dwarse platen die Radiohead aan het begin van deze eeuw op de mensheid losliet, van een nieuwe laagje te voorzien. Echo Collective werkte in het verleden samen met diverse namen als ambientlegendes Stars Of The Lid, de betreurde Jóhann Jóhannsson en Blixa Bargeld. Eerder gingen ze al aan de slag met Dauði Baldrs van het Noorse Burzum, het blackmetalproject van Varg Vikernes. Om maar te zeggen: de groep is wel voorzien van een muzikaal open blik. Dat de groep onbekend was met het werk van Radiohead, mocht dan ook geen belemmering zijn om de tanden in Amnesiac te zetten. Het resultaat van die rework is een plaat waarop Echo Collective zowel eer bewijst aan het album uit 2001 als er een stevige eigen draai aan geeft en haar muzikale kunnen toont.
Amnesiac was altijd een beetje een plaat die leunde op enerzijds onderhuidse dreiging, anderzijds op het gevoel in een sprookjesbos rond te lopen. Echo Collective diept die tweeslachtigheid verder uit door de gevoelens nog te versterken en explicieter te maken. Opener “Pact Like Sardines in A Crushed Tin Box” begint met naakte percussie, waarna de blazers met hun bastonen een unheimlich gevoel oproepen. De dialoog tussen strijkers en blazers doet het nummer daarna zuchten en kraken. Knap ook hoe het collectief het nummer afbouwt, even neerlegt, om daarna nog één keer op te stijgen. “I Might Be Wrong” — bij Radiohead al een op een zware bas leunende paranoïde trip — wordt hier wat meer aangekleed met een tegendraadse piano en droge percussie. De viool kan niet kiezen tussen lange of korte uithalen, tussen donker en licht. Op “Knives Out” nemen die breed uitwaaierende strijkers de zangpartij van het origineel voor hun rekening, met een ontroerend gevoel van radeloosheid tot gevolg. De piano voelt zich ondertussen duidelijk opgejaagd, achternagezeten door zijn eigen neurotisme.
Op andere momenten toont Echo Collective zich dan weer als een grote trooster. De dromerigere nummers van Amnesiac, zoals “Pyramid Song” en “Morning Bell/Amnesiac”, zijn natuurlijk gemaakt voor een band als Echo Collective. De eerste song is een en al weemoed: breekbare strijkers leggen het nummers zachtjes in de handen van een basklarinet. De onderwatersfeer van het origineel wordt meer uitgediept, de jazzy toets nog extra benadrukt. “Morning Bell/Amnesiac” kiest voor een meer mystieke benadering, zodat je je omringd voelt door trippelende lichtjes tussen de bomen. Idem bij “Hunting Bears – Like Spinning Plates”. Eerst de adem inhoudend, waardoor elke piano- of harpaanslag een mokerslag wordt, klaart de mist langzaam op tot de betovering van het tweede nummer. Belletjes, strijkers en blazers wentelen door elkaar heen, allemaal even onmisbaar. Een prachtig en fascinerend hoogtepunt.
Alleen bij “You And Whose Army” weet het collectief niet meteen de juiste toon te vinden. De sprookjesachtige eerste helft beklijft niet, en ook de uitwaaierende tweede helft heeft te weinig eigen smoel om te boeien. Thom Yorke en de zijnen hebben het hen natuurlijk niet gemakkelijk gemaakt door een nummer te schrijven dat op zo’n dunne koord van verveling en onderhuidse spanning balanceert. Dit is het enige moment van de plaat waarop je een zangpartij mist, iets wat bij de andere nummers nooit het geval is.
Muzikaal zou je Amnesiac met een beetje goede wil ook de plaat van Radiohead met de meeste jazzinvloed kunnen noemen. Op deze herwerking spelen vooral “Dollars & Cents” en “Life In A Glasshouse” die voluit uit. Beide weten ook een soort zigeunertoets toe te voegen. “Life In A Glasshouse”, afsluiter van de plaat, weet zowaar een gevoel van euforie op te roepen. Echo Collective Plays Amnesiac is een plaat geworden die zowel een mooie hommage is aan Radiohead als een werk — en dat is waarschijnlijk nog een sterker compliment — dat zonder schaamte op zichzelf kan staan. Ook mensen die het origineel niet kennen, of geen fan zijn van Radiohead, zullen kunnen genieten van deze herwerking, van haar sprookjesachtige klanken en haar duistere achterdeurtjes. Echo Collective Plays Amnesiac is met andere woorden zoveel meer dan gewoon “een herwerking”.
