Dat de ondertussen 77-jarige Nigeriaanse drummer Tony Allen van geen ophouden weet, is onderhand wel duidelijk. Deze zomer speelde hij nog een prima optreden op Jazz Middelheim, nu komt hij op de proppen met zijn tweede release van het jaar.
Je zou het hem niet kunnen verwijten dat iemand met zijn staat van dienst op zijn leeftijd op de lauweren zou gaan rusten: teren op oude glorie en wat concerten geven op automatische piloot, die ongetwijfeld door de goegemeente bijna zonder nadenken op gejuich zouden onthaald worden. Want Tony Allen, dat is een levende legende. In de jaren zeventig was hij de muzikale leider van Africa 70, de begeleidingsband waarmee Fela Kuti niet alleen een nieuw genre ontwikkelde — afrobeat — maar door zijn politiek activisme ook in aanvaring kwam met de corrupte Nigeriaanse autoriteiten. Tony Allen liet zich toen niet zozeer in met politiek, maar was muzikaal de hoeksteen waarop Fela Kuti steunde. Nadien vertroebelde hun relatie en ging Allen zijn eigen weg, in het begin met hetzelfde Africa 70.
De voorbije jaren maakte Tony Allen een even boeiende als merkwaardige revival door. Zo ontmoette hij Blur-frontman Damon Albarn, met wij hij deel uitmaakte van de gelegenheidsgroep The Good, The Bad And The Queen. Maar evengoed experimenteerde hij met pop (met Charlotte Gainsbourg) en elektronische muziek (met het Moritz Von Oswald Trio). Tel daarbij nog een aantal uitstekende soloalbums zoals Secret Agent (2009) en Film Of Life (2014), en het is duidelijk dat Allen niet van plan is om in alle rust van zijn pensioen te genieten.
Dat maakt het des te vreemder dat het tot dit jaar geduurd heeft vooraleer hij zich met pure jazz inliet. Want toen Allen als kleine snaak opgroeide in de Nigeriaanse hoofdstad Lagos werd hij niet enkel geïnspireerd door de traditionele Juju-muziek, maar minstens evenveel door de hard bop van het Blue Note label, en dan vooral door drummer Art Blakey, pionier van het genre. Eerder dit jaar verscheen — op Blue Note, waar anders? — de EP A Tribute To Art Blakey And The Jazz Messengers. Nu is er de volwaardige langspeler The Source waarvoor Allen samen met de Franse saxophonist Yann Jankielewicz elf nieuwe nummers schreef. Voor de muziek deed de in Parijs wonende Allen een beroep op een keure aan plaatselijke muzikanten.
Op The Source brengt Tony Allen muziek die wonderwel de brug weet te slaan tussen zijn eigen afrobeat en de jazz waarmee hij opgroeide. De composities zijn stuk voor stuk vertrouwd aanvoelende jazzcomposities waarin Allen op zijn manier Afrikaanse ritmes weet binnen te smokkelen. De combinatie van die twee werkt wonderwel. The Source is het soort album waar de goesting vanaf spat. Een nummer als “Cruising” is er een typevoorbeeld van. Het leunt heel dicht aan bij klassieke hard bop, maar de polyritmische drumpartij van Tony Allen zorgt ervoor dat het een nummer is dat net uit de band springt, dat duidelijk maakt dat met muziekconventies spelen voor hem een tweede natuur is.
Overigens is Tony Allen het soort bandleider dat zijn team van achteruit stuurt. Prominente drumsolo’s zijn hier niet aan hem besteed, de groep staat bij hem centraal. Het is muziek die fluks heen en weer gaat tussen hupse ritmes (“On Fire”), weemoedige jazz (“Moody Boy”) en pure groove (“Wolf Eats Wolf”). Op “Bad Roads” zorgen de funky gitaarlicks van Indy Dibongue voor een hedendaagse Afrikaanse inslag, terwijl het dicht bij klassieke afrobeat aanleunende “Ewajo” de sfeer van de Afrikaanse bazaar uitademt. Er is ook nog een kleine gastrol weggelegd voor Damon Albarn die een bescheiden pianobijdrage levert aan het dartele “Cool Cats”.
Tony Allen voegt met dit album een uitstekend nieuw hoofdstuk toe aan zijn discografie. The Source is een heerlijke potpourri geworden van grooves en funk, van afrobeat en jazz. Het is een album dat sprankelt, een album dat een geheel is. The Source is niet meer of minder dan een moderne Blue Note-klassieker.
Tony Allen speelt op 12 januari in Flagey (Elsene)
