Geeuw, alweer een liveplaat van Mark Kozelek. De man lijkt ze precies uit dat deel van zijn lichaam te persen dat we liever niet bij naam noemen (tenzij we het aan de stok willen krijgen met de eindredactie). Soms moet je ervoor betalen, soms krijg je ze gratis als je iets via zijn platenlabel Caldo Verde Records bestelt. Vorig jaar alleen al waren het er drie. Drie! En nu is er deze, opgenomen in Milaan eerder dit jaar. Is er sinds vorig jaar dan zoveel veranderd dat het concert ook een liveregistratie (en de tien euro inkomgeld) rechtvaardigt? Bwa…
Feit is, sinds Sun Kil Moons Benji uit is, heeft Kozelek een nieuw publiek bereikt en wij durven er onze beide pinken op te verwedden dat het album hoog in de eindejaarslijstjes van de indie-pers zal belanden. Desondanks zal Kozelek altijd Kozelek blijven: geconcentreerd, emotioneel en ruw in zijn liveoptredens met hilarische, cynische oneliners als tussendoortje terwijl hij zijn gitaar aan het stemmen is (waarvan collega (lv) ook al gewag maakte in het liveverslag van Sun Kil Moon in Gent).
Het heeft een bevreemdend effect, eerst naar iemands diepste zielenroerselen luisteren, zoals “I Watched The Film The Song Remains The Same”, een lied over Led Zeppelin, ouder worden en vrienden die overleden zijn — en Kozelek heeft er veel gehad — om hem daarna te horen zeggen dat hij je in elkaar schopt als je het als man aandurft hem te vragen wanneer zijn plaat op vinyl uitkomt. Hij zou Bill Hicks-gewijs eens moeten proberen een avondprogramma samen te stellen vol sardonische oneliners en bittere opmerkingen. Hoe dan ook, een Kozelek concert beluisteren of bijwonen is never a dull moment.
Het is moeilijk om uit te leggen waarom van alle Sun Kil Moon platen nu juist het hyperautobiografische Benji zo’n eclatant (naar Kozeleks normen tenminste) succes geworden is. Het zal vast wel iets met de emotionele intensiteit van dat album te maken hebben, en dat komt ook live goed uit de verf. “Dogs”, het ontroerende “Micheline” en de talking blues van “Richard Ramirez Died Today Of Natural Causes” zijn werkelijk net zo prachtig en bloedstollend als op het album. Kozeleks naar falset neigende stem krijgt met het ouder worden bovendien een doorrookte rasp mee en omvat perfect wat onze geliefde Thé Lau in drie woorden “rauw, hees, teder” noemt.
Uit angst om de aandacht van het publiek te verliezen, speelt Kozelek sommige songs wat sneller dan nodig. Zo verliest “I Watched The Film The Song Remains The Same” wat van het hypnotiserende effect in vergelijking met Benji en klinkt “Alesund” (het oudste nummer van deze live opname) niet meer dan als een verplicht nummertje om de fans tevreden te stellen met wat klungelig akoestisch-klassiek gitaarwerk. Zijn album Among The Leaves uit 2012 noemt hij dan ook expliciet “oud” en hij vult voor de rest zijn setlijst met songs uit Benji en de twee (uitstekende) platen die hij vorig jaar samen met Jimmy LaValle en Desertshore heeft uitgebracht. Red House Painters-klassiekers als “Katy Song” of “Mistress”? Vergeet het maar.
Hoe eigenzinnig dat ook mag klinken, de kers op de taart is dat hij midden in het bitter-komische “I Love My Dad” stopt omdat niemand van het (Italiaanse) publiek met de mopjes en obscure referenties in het lied lacht. Geen flauw benul waarom zoiets op de plaat is beland. Dergelijke lolligheden maken van zijn livealbums niet meer dan souvenirs, alsof je naar andermans vakantiefoto’s kijkt. Bovendien: Kozelek akoestisch live, we hebben het al vaker gehoord. Na veertien nummers akoestisch getokkel zijn we de aandacht wat kwijtgeraakt en bedenken we ons: the song remains the same.
Om kort te gaan: een leuk en interessant optreden, maar om dit nu essentieel te noemen of fans hiervoor te laten betalen, dat vinden we een beetje geldklopperij. Zeker als je weet dat er al zoveel andere Kozelek livereleases zijn die meer de moeite waard zijn dan deze (onze favoriet blijft nog altijd Live At Union Chapel & Södra Teatern uit 2010). Een Sun Kil Moon-livealbum, daarvoor willen we wel naar de platenzaak rennen. En met ons, zeker en vast vele andere fans. Gesnopen, Mark?
