Even niet rond de pot draaien: Psychic is een tour de force waarop Nicolas Jaar – had met Space Is Only Noise amper een plaat nodig om zichzelf als wunderkind op de kaart te zetten – en zijn vaste gitarist Dave Harrington – heeft met dit Psychic amper een plaat nodig om zichzelf als wunderkind op de kaart te zetten – een onconventioneel geluidsspectrum tot een baldadige, opwindende, levendige en bovenal meesterlijke stream of conciousness bricoleren. En dat is nog een understatement ook.
Akkoord, we hadden kunnen verwachten dat Darksides debuut vuurwerk zou geven. Niet alleen omdat we wisten dat Jaar iets in zijn mars had, maar vooral omdat de twee kompanen met Darkside EP en Daftside – een volledige (!) remix van Daft Punks Random Access Memories – tot tweemaal toe straffe adelbrieven afleverden. En toch: dit hadden we niet zien komen – aan de toog van een aantal Gentse hipstercafé’s zitten er vast een paar stamgasten die daar anders over denken, maar passons.
Het moment dat wij in de mot kregen dat we die twee kornuiten écht in het oog moesten houden, was toen ze de eerste track van het album als vooruitgestuurde single dropten: ‘Golden Arrow’, een langgerekte, 11 minuten durende trance vol abstracte, minimale blueselektronica, waarin hele sterrenstelsels overtrekken terwijl in de achtergrond knisperende synths over verafgelegen drones spelen. En dan, net over de helft, die signature sound van Harringtons gitaarspel en de ijle galmende zang van Jaar. Spaarzame middelen, maar net daardoor is er tien keer meer te horen. Lagen worden niet kriskras over elkaar heen gepleurd, maar heel genuanceerd aan elkaar getoetst. Een nummer waar je luisterbeurt na luisterbeurt nieuwe dingen in hoort, waar je zonder het te beseffen verslaafd aan raakt, dat is ‘Golden Arrow’ ten voeten uit.
Dance, disco, minimal, experimentele elektronica, ambient, spacerock, blues – in de kladblok naast ons hebben we bij zowat ieder nummer op Psychic hetzelfde kleurenpalet genoteerd, en toch is geen enkele track inwisselbaar: zoals Kind of Blue – de beste jazzplaat die ik ooit gehoord heb, maar ik ken geen ruk van jazz – een voortdurende variatie op een thema is, zo is Psychic een eindeloze verkenningstocht waarin dezelfde elementen steevast op een compleet ander manier ingezet worden. ‘Heart’ start met omineuze, aan oorlogsgedrum grenzende beats die na een minuut geruisloos overgaan in melodieuze,suave bluesrock en onderkoelde, gloedvolle dance vol ingehouden maar net daardoor intens opflakkerende emotie. Na driekwart song krijgt Harrington vrij spel, en daarna gaat het licht weer uit en heersen – als een zorgvuldig beredeneerd contrapunt – stilte en ruis. Zelfs wanneer er niks te horen is, gebeurt er iets bij Darkside – dat is een kunst.
Onze twee hoogtepunten op de plaat staan pal in het midden geparkeerd: eerst het funky, bluesy ‘Paper Trails’, waarin Harrington met een minimum aan aanslagen zijn gitaar pure seks laat ademen en Jaars diep galmende lyrics geruggesteund wordt door een verslavend subtiele beat. Vlak daarna: ‘The Only Shrine I’Ve Seen’ – onweerstaanbare abstracte dance, en aan het eind weer die naar Brian Eno knipogende ambient. Als er een ding is dat opvalt, dan is het dat Jaar en Harrington niet aan hokjesdenken doen. Van alle kanten wordt je bestookt met nieuwe geluiden, nergens wordt het voorspelbaar of zelfs maar herkenbaar. Psychic, dat is verdwalen in een huis met telkens nieuwe kamers. We wonen nu al weken aan een stuk in dat huis, en we weten nog altijd niet hoe het er precies uitziet. Maar wel dit: er is altijd iets te voelen, altijd iets te beleven. Psychic is, wat deze (sk) betreft, een essentiële langspeler uit muziekjaar 2013.
Oh, en die Dave Harrington – waar heeft die zich al die tijd schuil gehouden? Onthoud die naam, u gaat ’m nog vaak tegenkomen.
