De home invasion-thriller is al lang geen vernieuwend sub-genre meer. Dit soort film maakte zijn opgang hoofdzakelijk in de jaren vijftig en zestig. Zo gijzelde een wanhopige Humphrey Bogart een onschuldig gezin in The Desperate Hours en werd een blinde Audrey Hepburn bedreigd in Wait Until Dark. Het genre werd doorheen de jaren geleidelijk aan een stuk brutaler. Denk aan de ambigue verkrachtingsscène in Sam Peckinpah’s Straw Dogs of Michale Haneke’s uiterst grove Funny Games. Maar ook het horrorgenre zag wel graten in het concept van vreemdelingen die iemands veilige thuishaven binnendringen. Een van de bekendere voorbeelden is Wes Cravens The Last House on the Left. Maar na al die decennia zit er momenteel flink wat roest op de formule, dus trachten jonge horrorfilmmakers als Adam Wingard er terug wat leven in te brengen. Met You’re Next lukt dat halvelings, maar de film weet – ondanks een stoere protagonist en enkele fijne vondsten – de conventies toch niet helemaal te vermijden.
De centrale figuren in dit gruwelverhaal maken deel uit van de familie Davison. Moeder en vader Davison organiseren een familiebijeenkomst in hun weelderig vakantiehuis om hun 35ste huwelijksverjaardag te vieren. Hun drie zonen en dochter zakken allemaal met hun wederhelften af naar het optrekje. Het is al enige tijd geleden dat de familie nog eens bij elkaar is gekomen, waardoor de spanningen aan de feesttafel al eens hoog durven oplopen. Het is dan ook terwijl moeder, vader, broers en zussen aan het bekvechten zijn dat het huis plots wordt aangevallen door mannen met akelige dierenmaskers op. Iedereen in het huis is plots een doelwit van de koelbloedige moordenaars, waardoor overleven hun voornaamste zorg wordt. Terwijl er meer en meer onschuldig bloed vloeit, ontpopt een van de aanwezigen zich opeens tot een berekende tacticus en is niet alles wat het lijkt te zijn.
De film start met een onbekend koppel dat vermoord wordt door de antagonisten in dit verhaal, gevolgd door de familie Davison die bij elkaar komt. De keuze voor een kibbelende familie die samenkomt in een groot huis middenin een natuurrijke omgeving doet een mens sterk denken aan Thomas Vinterbergs Festen. Dat doet dan ook afvragen of regisseur Wingard niet beter met dit aspect van de film had begonnen en de introductie van het hele horrorgebeuren beter had uitgesteld. Nu schotelt Wingard onmiddellijk een idee voor van wat je later in de film kan verwachten, waardoor je als kijker direct op je hoede bent en Wingard constant een dreigende regie aanhoudt. Dat gaat gepaard met misleidende schrikmomenten en achterdocht van de hoofdpersonages. Indien Wingard ten volle met de conventies had willen spelen, dan had hij misschien het risico moeten nemen om de film met een gemoedelijkere toon te laten beginnen, waardoor je als kijker uiteindelijk even verrast bent als de familie Davison wanneer de hel losbreekt . Dat verrassingseffect gunt Wingard ons spijtig genoeg niet.
Maar eens het bloed begint te vloeien en het gezin een per een wordt neergemaaid, begint defun. You’re Next blijft voor het grootste deel van zijn speelduur een horrorfilm, maar er is ook genoeg plaats voor knipoogjes en ludieke vondsten. Zo blijven de broers van de familie Davison tijdens de engste momenten uit hun bestaan banale conversaties houden, komt een van de dames op een gruwelijke, maar ook gitzwart komische manier om het leven en bewijst iemand van de personages zich plots als een persoon die het hoofd koel weet te houden en er niet voor terugdeinst om de moordenaars met de dierenmaskers te confronteren. Dat laatste zorgt ervoor dat de film niet geheel vervalt in het stramien van ‘tien kleine indiaantjes’ en je een personage krijgt om je op te richten en voor te supporteren. De achtergrond die gegeven wordt aan dit personage om haar dapperheid te kaderen is misschien wel wat vergezocht, maar het werkt wel in het bruuske concept.
Naast dat gegeven zijn er ook plotelementen en twists die minder goed werken en niet echt weten te overtuigen. Halverwege de film besluiten Wingard en scenarist Simon Barrett plots een koers te varen die de kijkervaring op zijn kop zou moeten zetten. Toch komt die bedoelde narratieve shock minder sterk over dan de filmmakers verwachtten. De bedoeling van die twist is om de conventies van het genre wat onderuit te halen, maar You’re Next is niet de eerste film die tracht een frisse ironie door de horror te weven, waardoor je die trucjes als geoefend bioscoopganger wel stilaan doorkrijgt. Het deed ons voornamelijk wat denken aan Wes CravensScream. Heel vernieuwend of meta-intellectueel wordt het dus niet. Maar voor de geoefende horrorkijker is er wel genoeg om het hart aan op te halen. De manieren waarop enkele personages het loodje leggen zijn tegelijk walgelijk als sardonisch grappig.
Wingard doet ook zijn best om niet eentonig te zijn in regie. Hij speelt op leuke wijze met montage, maar ook met zijn camera en belichting. Het beperkt zich tot enkele momenten, maar die blijven je dan ook het meest bij. Let vooral op wat Wingard doet met een volledig verduisterde ruimte en een fototoestel. Hij kan zeker nog groeien als regisseur en hoeft zichzelf nog geen meester in de horror te noemen, maar oefening baart kunst. Kijk maar naar The Conjuring-regisseur James Wan. Ook het vermelden waard is de muziek, die naar het einde toe de vorm aanneemt van elektronische retropopdeuntjes. Vreemde keuze, maar aangenaam in zijn eigenzinnigheid en gepast bij de geflipte situatie.
You’re Next haalt niet hetzelfde niveau van ironische horror als Cabin in the Woods, maar heeft zeker bestaansrecht. Je voelt dat de film origineler wil zijn dan hij eigenlijk is, maar de momenten aan zwarte humor en lugubere speelsheid werken wel. En daarnaast profiteert de film gewoonweg van een bizarre, maar bewonderenswaardige heldin. Wingard zet het mes in het genre, maar had uiteindelijk beter een stevige bijl gebruikt.
