Nooit in zijn 45-jarige carrière zat er zo veel tijd tussen twee albums van Van Morrison. Maar dat er na Keep It Simple uit 2008 zo lang geen nieuw materiaal kwam, heeft niets met een uitgebluste Van te maken, dat maakt hij met Born To Sing: No Plan B moeiteloos duidelijk.
Met 35 albums achter zijn naam sinds hij eind jaren zestig doorbrak dankzij “Brown Eyed Girl”, kun je Van Morrison allerminst een gebrek aan inspiratie verwijten. Vooral aan het begin van zijn carrière ging het hard, met meesterwerken die elkaar elk jaar opvolgden. Dat hij zichzelf bij die 45 albums hier en daar verloor in stroperige ballads en spirituele hymnes, daar is nu eenmaal een mantel der liefde voor. Maar met Born To Sing: No Plan B bewijst Van The Man dat hij nog steeds op scherp staat.
Net zoals die andere oude knorpot Bob Dylan, laat Van Morrison in de herfst van zijn carrière — 67 is hij ondertussen — horen dat hij nog steeds in de bovenste klasse thuishoort. Hoewel Born To Sing nadrukkelijker voor een jazzy richting kiest dan zijn voorgangers, is dit vanaf de eerste seconde een puur Van Morrison album. Zij die de hoop koesterden dat Van de grenzen van zijn typische blue-eyed soul zou verkennen, wijst het vrolijk swingende “Open The Door (To Your Heart)” meteen de deur. De subtiele zwier van de zachte blazers, de speelse pianotoetsen en Vans nonchalante stem; het klinkt voor de fans even vertrouwd in de oren als een vertragingsboodschap voor een treinpendelaar tussen Antwerpen en Brussel.
Wat voor een geboren performer hij nog steeds is, bewijst Van Morrison niet alleen met de titel van deze plaat. Dat demonstreert hij ook met de energie en het plezier waarmee hij zingt, scat en sax speelt. “Passion ’s everything/when you were born to sing”, zegt hij resoluut tegen zichzelf. Wie Van Morrison al eens aan het werk zag, zal hem arrogant en hautain noemen, maar routineus wordt hij nooit. Ook al wijkt dan hij geen seconde van het geluid dat hem al decennia lang typeert; een gebalanceerde blend van celtic soul, blues en swing jazz.
Met muzikale en tekstuele verwijzingen naar zijn oudere werk, bundelt Van op Born To Sing fragmenten uit zijn hele oeuvre. Het orgeltje in “Mystic Of The East” gaat terug naar zijn solodebuut Blowin’ Your Mind, “Close Enough For Jazz” dartelt in de richting van de intro van “Moondance”, en met “Retreat And View” verwijst hij naar tekstflarden uit klassieker Astral Weeks. Het lijkt wel alsof de magistrale live uitvoeringen van Astral Weeks die Van eind 2008 speelde in L.A. en nadien op cd uitbracht, hem inspireerden tot een trotse blik achterom.
Achter de softe melodieën en fluwelen aankleding van Born To Sing: No Plan B, schuilen ook scherpe noten. Van Morrison staat bekend als humeurig, eigenwijs en kritisch en laat dat ook duidelijk blijken in zijn teksten. In “Educating Archie” gaat hij tekeer tegen de elite, de slaven van het kapitalisme, de hoofden gevuld met “propaganda, entertainment on tv and all kinds of shite”. Maar steeds gracieus swingend, alsof hij het allemaal enorm gezellig vindt.
Met Born To Sing: No Plan B heeft Van Morrison misschien wel zijn beste plaat uit sinds Avalon Sunset uit 1989. Catchy, speels en jazzy, zonder melancholische powerballads of zeemzoete romantiek. Ontdaan van teveel sentiment, zoals het hoort voor iemand die waardig oud wordt. Een klasbak in topvorm.
