Bijna vier jaar na het fantastische The Flying Club Cup komt muzikaal wonderkind Zach Condon — nog altijd maar vijfentwintig — eindelijk met een nieuw full album. In een Brussels hotel en met een knaller van een kater stond hij goddeau eind juni te woord. Eerste onderwerp? Een bijna noodlottige duik in de Atlantische oceaan die hem inspireerde tot de titel van de nieuwe Beirutplaat.
Condon: “We waren in Brazilië, in Salvador da Bahia. Om de stress van het touren te ontvluchten, trok ik naar het strand om te gaan zwemmen. Na een tijdje merkte ik dat ik door the rip tide (getijdenstroming, nvdr) flink was afgedreven. Terwijl ik worstelde om terug aan land te geraken en uiteindelijk weer grond onder mijn voeten voelde, werd ik door een golf overspoeld. It completely destroyed me… Door de klap scheurde onder meer mijn trommelvlies. En ik begon na te denken over de kracht van de natuur. Heel boeiend. The Rip Tide staat ook voor de manier waarop ik en iedereen die dicht bij me staat, werd meegezogen in mijn muziekcarrière. Taken by a larger force.”
enola: Op welke manier is deze plaat anders dan zijn voorgangers?
Condon: “Jarenlang heb ik geflirt met verschillende geluiden en stijlen en daar ben ik heel blij om. Want het was leuk en erg interessant om te doen. (denkt na) Maar op dit album wou ik me op mijn eigen geluid en stijl concentreren. Als je luistert naar de dingen die ik maakte toen ik vijftien jaar oud was en je vergelijkt met de eerste platen en ook dit album, merk je dat er ook veel gelijkenissen zijn. Ook al zijn ze allemaal heel verschillend. Die essentie wilde ik voor deze plaat vatten. En dat is wel gelukt, geloof ik. I found my musical home, so to speak.”
enola: Wat is eigenlijk je favoriete song op het album?
Condon: “Goh, mijn persoonlijke favoriet? (denkt na) Santa Fe is voor mij een kantelmoment geweest. Eindelijk schreef ik een song over de stad waar ik opgroeide. Al is het om nog andere redenen een interessante song. Ik schreef hem niet in New York, maar toen ik mijn ouders in New Mexico opzocht. Ze lieten mijn oude kamer onaangeroerd en alle instrumenten stonden er nog precies zoals ik ze achterliet. Er staan een paar orgels, een piano en nog wat kleinere spullen. Ik zat wat te prutsen, nam mijn laptop erbij en registreerde de akkoordenprogressie van het nummer. Terug in Albuquerque, waar ik op dat moment verbleef, leek het me grappig om over Santa Fe te zingen. Het is een vreemde plek. Het centrum is erg toeristisch, de cultuur is sterk beïnvloed door de Zuid-Amerikaanse.”
enola: Het klinkt alsof je het niet erg hoog op hebt met je thuisstad.
Condon: “Toen ik er opgroeide, had ik altijd heel erg het gevoel dat de stad niet echt de mijne was. Ook al ben er ik dan geboren en getogen. Het leek zelfs alsof de stad me probeerde weg te duwen. Maar nu ik er terug was, voelde het helemaal niet meer zo aan. Ik besefte dat de stad me mee gemaakt heeft tot wat ik ben. (denkt na) Het is muzikaal een fijn nummer, maar ook qua gevoel. Ergens in het midden tussen waar ik ben begonnen en waar ik nu sta. In het centrum van alles wat ik al gedaan heb. Zo voelt het voor mij aan. De woorden voor de song kwamen ook heel gemakkelijk. Ik heb nog nooit zo snel een tekst geschreven.”
enola: Het is ongeveer vijf jaar geleden dat je eerste album uitkwam. Voel je nu meer druk dan vijf jaar geleden?
Condon: “Ik ben er alleszins gevoeliger voor geworden. En ik weet nu ook wat er gebeurt als je te lang over je limiet gaat. Na de eerste tour zat ik er mentaal helemaal door. En in 2008 werd ik gedwongen een aantal concerten af te zeggen, omdat ik volledig uitgeput was en geteisterd werd door angstaanvallen. Het kon zo gewoon niet verder. Nu ben ik op een punt aanbeland waarbij ik zelf de regels wil kunnen bepalen. Anders kan het echt gevaarlijk worden.”
enola: Welke regels zijn dat dan precies?
Condon: “Om er een paar te noemen: ik wil altijd een dag vrijaf tussen twee shows, doe geen interviews voor een concert en ga nooit langer dan tweeënhalve week aan een stuk op tournee. Dat is de limiet. En dan moet ik op zijn minst een week vrijaf hebben voor ik aan de volgende tweeënhalve week wil beginnen. Anders wordt het onhoudbaar. Ik moet het licht aan het einde van de tunnel zien om mezelf te kunnen gerust stellen.”
enola: Wat is het meest verrassende dat in die vijf jaar gebeurde?
Condon: “Man, ik zou je zoveel verhalen kunnen vertellen. Het is moeilijk om er een specifiek moment uit te kiezen. The whole thing was a surprise. En er waren altijd wel nieuwe verrassingen. Het succes in Brazilië kwam compleet onverwacht. Het was zelfs een beetje bevreemdend.”
enola: Je doelt op de Beirutandorage? Het moet een bijzonder gevoel geven dat overal in Brazilië Beirutcoverbands ontstonden.
Condon: “Het is grappig omdat ik en de muziek die ik maak zo introvert en gevoelig zijn, terwijl zij mijn muziek net gebruiken om er een sociaal gebeuren van te maken. Dat had ik zelf niet gekund. Het maakt me blij dat mensen mijn songs daartoe gebruiken. Het geeft me meer zelfvertrouwen. Omdat mijn songs blijkbaar toch een soort classicness in zich hebben.”
enola: Wil je in de toekomst iets doen met die Braziliaanse connectie? Voor je volgende plaat misschien?
Condon: “Ik ben alvast van plan zoveel mogelijk tijd door te brengen in Brazilië. (lacht) Er hangt op dit moment een bijzondere vibe en mijn muziek wordt er goed ontvangen, dus… Het is een erg fascinerend land. We zien wel wat er gebeurt. Maar nu het land zijn deuren voor ons geopend heeft, ben ik wel erg benieuwd waar dat toe zal leiden.”
enola: Je bent een multi-instrumentalist. De laatste tijd nog nieuwe instrumenten ontdekt?
Condon: “Eerlijk gezegd wou ik me op dit album concentreren op een klein aantal instrumenten: trompet, ukelele, piano en stem. Weet je, doorheen de jaren heb ik de muzikanten rond mij enorm zien groeien. Ze zijn zo stilletjesaan meesters in hun vak geworden. En ik voelde me plots een beetje als een amateur in hun midden. Dus besloot ik om me wat meer op de instrumenten die ik al bespeel toe te leggen en wat minder op zoek te gaan naar nieuwe geluiden.”
enola: Zijn er instrumenten die je nooit zou gebruiken omdat je hun klank echt niet graag hoort? Doedelzakken of zo, om maar een voorbeeld te geven?
Condon: (lacht) “Wel, ik hou eigenlijk best van doedelzakken. Mijn grootmoeder speelde er vroeger vaak op. Er hangen voor mij dus best mooie herinneringen aan vast. Ik hou ook van de drone die ze produceren. Maar instrumenten die ik niet zou gebruiken… Goh, waarschijnlijk oosterse instrumenten. Omdat ze simpelweg niet tot mijn leefwereld behoren en ik me niet kan voorstellen wat ik ermee zou moeten aanvangen. Voor elektrische gitaar geldt eigenlijk hetzelfde. Niet dat ik ertegen ben of zo, maar ik zou gewoon niet weten hoe ze in onze muziek te verwerken. But who knows? Misschien zal ik over twee jaar helemaal anders piepen en staat er toch een op de plaat.”
enola: Je begon je eigen platenlabel Pompeii. Klikte het niet met je platenfirma?
Condon: “Integendeel. 4AD heeft echt veel voor ons gedaan. Daarover kan ik zeker niet klagen. Helemaal niet. Maar ik begon het gevoel te krijgen dat ik hen tevreden moest stellen. En dat maakte me angstig. Het is belangrijk dat je een zekere afstand bewaart ten opzichte van je platenfirma. Zodat je echt kan werken zoals je zelf wil en je ook de muziek kan maken die je zelf wil maken. (denkt na) Weet je, voor hen is het hun job om je bij te staan en je een beetje onder druk te zetten. Ze willen dat je een nieuwe plaat maakt, meer interviews geeft, langer tourt… Omdat het voor iedereen voordelig is dat ze dat doen. Je kan het hen dus ook niet kwalijk nemen. Maar de druk viel me zwaar. Ik wou iedereen op een bepaald moment zo graag plezieren dat ik mezelf te ver aan het drijven was. So I decided to jump ship en begon met mijn eigen label. Als ik nu druk voel, kan ik tenminste zeggen dat het de druk is die ik aan mezelf opleg. En dat het voor mijn eigen goed is.”
enola: Ben je van plan om ook platen van andere mensen uit te geven?
Condon: “Ik denk er wel degelijk aan om over een jaar of misschien twee, als ik klaar ben met de promo van The Rip Tide, een aantal platen van Braziliaanse artiesten uit te geven. Albums die al een hele tijd niet meer verkrijgbaar zijn en die ik zelf ongelooflijk goed vind. Ik wil proberen hun nabestaanden te contacteren en uit te zoeken wie de auteursrechten van hun muziek bezit zodat ik hun platen een tweede leven kan bezorgen in Noord-Amerika en Europa.”
enola: Je vestigde je ondertussen ook in New York.
Condon: “Brooklyn om exact te zijn. We hebben er een huis gekocht. (denkt na) Het werkt stimulerend om op een plek te wonen waar het wemelt van muzikanten en andere jonge creatievelingen en deel uit te maken van die community. Maar het is ook gewoon leuk een plek te hebben om naar terug te keren. I spent so many years living out of a suitcase… Het is een erg geruststellend gevoel dat er nu een plaats is waar ik altijd terug naartoe kan. Iets om voor te zorgen en dat ook voor mij zorgt.”
enola: Een thuis als het ware.
Condon: “Exact. (lacht) Het is leuk om te weten wat je bedoelt als je zegt dat je naar huis gaat. En dat die plaats geen zetel of hotelkamer is waar je die nacht toevallig belandt.”
enola: New York wordt vaak de meest Europese stad in de VS genoemd. Klopt dat?
Condon: (enthousiast) “Ja, eigenlijk wel. Het is een waanzinnige plek. Nu ik er woon, heb ik niet echt meer het gevoel dat ik in de VS woon. New York lijkt eerder een eiland voor de Amerikaanse kust. Je krijgt de goede dingen uit de VS zonder de minder aangename kanten. Ik ben er erg gelukkig momenteel.”
enola: Ik zag een interview op Youtube waarin je stelde: "Deep down inside I’m French." Waarom ben je eigenlijk zo verzot op de Europese cultuur?
Condon: “Er zijn veel kleine dingen hier die ik heel goed aanvoel. Dingen in het dagelijkse leven die voor mij natuurlijker overkomen dan wat ik ervaar aan de andere kant van de oceaan. Een aantal zaken aan de VS frustreren me ook ongelooflijk.”
enola: Kan je daarvan een voorbeeld geven?
Condon: “In de eerste plaats alles wat met de suburban culture te maken heeft. Het feit dat je overal met de auto heen moet, dat alles in vakjes opgedeeld is, shopping malls… De typisch Europese urban environment waarin alles wat je nodig hebt binnen handbereik ligt, bestaat er gewoonweg niet. Zelfs de grootsteden in de VS zijn zonder auto onleefbaar. Je rijdt naar je werk, naar een restaurant of naar de bioscoop. (denkt na) Toen ik in Parijs woonde, viel ik bijna achterover van het verschil. De levensstijl was er heel anders dan wat ik gewoon was. Zo gemoedelijk. Ik probeerde wat werk gedaan te krijgen tijdens de dag, ging tegen een uur of vier de straat op, botste op een stel vrienden, zocht een terras op om wat te kletsen en ’s avonds volgde vaak een lang uitgesponnen diner. Zalig gewoon. Ik ben die manier van leven heel erg gaan appreciëren. Dat is geloof ik zo ongeveer wat ik bedoelde met deep down inside I’m French.”
enola: Ik merkte op dat je niet echt bezig bent met dingen als Facebook of Twitter, terwijl veel artiesten ze vandaag de dag net onontbeerlijk schijnen te vinden. Hoe komt dat?
Condon: “Ik heb werkelijk geen greintje interesse in al die zaken. Ik gebruik het internet enkel voor e-mail en om een handvol websites te volgen. Maar daarmee houdt het ongeveer op. (bijna verontschuldigend) Het is niet dat ik een oude zuurpruim ben, die koppig blijft weigeren om een gsm te gebruiken of zo. Of dat ik tegen vooruitgang ben. Maar er zijn gewoon elementen aan Twitter en Facebook die voor mij zeer frivool en zinloos overkomen. Het gebeurt me tegenwoordig op feestjes wel eens dat ik iemand vraag hoe het met hem gaat en dat die persoon me dan raar aankijkt. Omdat hij ervan uitgaat dat iedereen zijn Facebook- of Twitterpagina volgt. En dat frustreert me wel eens. Omdat ik liever gewoon een gesprek voer. Nee, ik geloof niet dat ik ooit een profiel op een sociale netwerksite zal hebben. Just don’t wanna do it.“
enola: Hoe zou je willen dat je toekomst eruit ziet?
Condon: “Ik wil aan een mooi wit strand wonen. (lacht) Letterlijk op het strand. Zodat ik elke morgen kan opstaan en de zee in kan duiken. Dat is mijn grootste wens. Voor de rest weet ik alleen dat ik muziek wil blijven maken. Meer zelfs: ik zou zelfs niet meer zonder kunnen. (denkt na) Verder wil ik gewoon goed leven, in vrede en sereniteit. I want to eat good food and live on the beach. Zo eenvoudig is het.”