Soms hoor je morrende stemmen uit conservatieve hoek wel eens beweren dat artiesten uit de experimentele of moderne jazzmilieus eigenlijk non-muzikanten zijn die gewoonweg niet de bagage en speltechnische kunde van hun voorgangers hebben. Een album als Stories And Negotiations, dat de brug slaat tussen oud en nieuw, ontkracht die bewering met verve.
Het werkstuk is eigenlijk al het derde deel uit een trilogie (samen met Proliferation (2008) en About Us (2009)) waarmee drummer en componist Mike Reed, tevens een van de drijvende krachten achter het Pitchfork Festival, een ode brengt aan een onderbelichte periode uit de Chicago jazz. Als er in jazzcontext al wordt gesproken over Chicago, dan gaat het doorgaans over dezelfde periodes en creatieve uitbarstingen: de vroege swing van de jaren twintig en dertig, de innovatieve avant-garde van het AACM en het Art Ensemble Of Chicago (vooral late jaren zestig en zeventig) en de heropbloei van de scene in de jaren negentig, die zich nog volop laat voelen. Chicago is nu misschien meer dan ooit, zij het iets meer in de marge, een centrale locatie voor nieuwe geluiden en talenten.
De periode waar Reed zich in verdiepte, is die van 1954 tot 1960, die fungeerde als een bufferperiode tussen de dan in zwang zijnde hardbop en de aanloop naar de revoluties van de jaren zestig, met namen als het Art Ensemble, Anthony Braxton, Henry Threadgill en een hele resem anderen. Veel van die figuren waren in de jaren vijftig al volop aan het spelen en een eigen geluid aan het ontwikkelen, net als (op dit moment) minder bekende figuren zoals John Jenkins, Wilbur Campbell en de man die absoluut niet mag ontbreken: Sun Ra. Het mag geen verrassing zijn dat net van deze kerels songs aan bod komen tijdens dit in 2008 opgenomen concert.
Een mooie bonus is dat Reeds kwartet — met bassist Jason Roebke en saxofonisten Greg Ward en Tim Haldeman — nog eens wordt aangevuld met vier muzikanten die onlosmakelijk verbonden zijn met Chicago: trombonist Jeb Bishop en drie veteranen die er al bij waren in de jaren vijftig: trombonist Julian Priester (vorig jaar ook nog te horen op Monoliths & Dimensions van Sunn O)))!), saxofonist Ira Sullivan en trompettist Art Hoyle. Daarmee haalt Reed een stel figuren in huis die het geheel een nog grotere authenticiteit bezorgt, want Hoyle en Sullivan speelden o.m. nog op Sun Ra’s legendarische Sun Song. Het is ook mooi om te horen dat de kerels nog steeds een potig setje jazz kunnen spelen.
Het mooie aan dit octet is dat ze zowel de vrijheid van een klein ensemble als de kracht van een big band uitstraalt, iets dat ongetwijfeld te maken heeft met de koperen frontlinie van twee trombonisten, drie saxofonisten en een trompettist. Het heeft een en ander gemeen met de aanpak van Mingus op albums als Blues & Roots, Ah Um en The Black Saint & The Sinner Lady, maar meer dan dat is er natuurlijk ook de verwantschap met de Chicago-platen van Sun Ra, zoals Sun Song, Sound Of Joy en Jazz In Silhouette (1957-’59), albums die rechttoe rechtaan swing combineren met de soepelheid van hardbop en dappere pogingen ondernemen om te experimenteren met vorm. Met andere woorden: muziek die virtuoos op de grens tussen traditie en vernieuwing balanceert.
Stories And Negotiations is al bij al een zeer toegankelijke plaat met strakke thema’s, gebald samenspel, veel ruimte voor solo’s en hier en daar geflirt met bijna-chaos, zoals in het geweldige, aan Sun Ra ontleende “El Is A Sound Of Joy”. De veteranen mogen dan wel niet zo vitaal klinken als de jonge garde (de liner notes helpen om de generaties van elkaar te onderscheiden), maar het is wel boeiend om de contrasterende stijlen en geluiden te horen. De drie oudjes krijgen ook elk een song aan zich opgedragen waardoor zij even in de spotlight kunnen staan: “The And Of 2 (for Ira Sullivan)” is er eentje die stilistisch zo naast het oude werk kan staan, terwijl Priester mooi soleert in het eerder ingetogen “Door #1 (for Julian Priester)”.
Men mag ook niet voorbijgaan aan het feit dat vooral het jonge kwartet hier een zeer sterke prestatie levert: de ritmesectie van Roebke en Reed swingt er op los, terwijl Ward en Haldeman bijzonder sterk staan te soleren, met gevoel voor melodie, compositie en dosering. Stories And Negotiations is een swingende, soms verrassend energieke plaat die een mooie brug slaat tussen toen en nu, en nog maar eens benadrukt dat er werkelijk geen maat staat op het jonge geweld dat vastberaden lijkt om de dominantie van Chicago steeds opnieuw te onderstrepen.
Op vrijdag 30 april staat het octet (weliswaar met Ari Brown in plaats van Ira Sullivan) in Kc BELGIE (Hasselt), terwijl het reguliere kwartet op vrijdag 7 mei in De Singer (Rijkevorsel) speelt. Meer info en tickets via de respectieve websites.
