Lappen muziek van een kwartier? Hoogdravende concepten? Als het te vroeg op het jaar is voor de nieuwe Joanna Newsom, dan moet dit wel Silver Mt. Zion zijn, voor de gelegenheid — drie man lichter en een nieuwe drummer rijker — hervormd tot Thee Silver Mt Zion Memorial Orchestra. Meer verandering moet echter niet verwacht worden, dit is business as usual. Bijna toch.
De tijd van verrassingen is voorbij. Wie A Silver Mt. Zion nu al even volgt, weet wat hij kan krijgen. Ook Kollaps Tradixionales zet de lijn verder van lange atmosferische stukken kamerorkest-meets-bluesrock, en zet de evolutie naar meer en meer songgericht werk door. Nog meer dan op 13 Blues For Thirteen Moons zijn het de songschetsen van Efrim Menuck die de nummers dirigeren en bepalen.
Waar Menucks songs — in sé uitgebeende blues — in het verleden werden gekaapt door de band achter hem die er vervolgens mee aan de haal ging, dan houdt hij de teugels hier af en toe een stuk meer in handen. Ja dus; "There’s A Light" heeft een kwartier nodig, maar nooit schiet het nummer uit de sporen. Langzaam en klaaglijk mag de song zich ontplooien zonder dat het plotseling tot uitbarstingen komt die het nummer ergens anders doen eindigen dan waar het begon.
"We zien onszelf als een rockband; dat is ons referentiekader", zegt Menuck, en met "Built Myself A Metal Bird" wordt die claim eindelijk hardgemaakt. Dichter dan dit is A Silver Mt. Zion nooit bij een rocksong gekomen. Over een dansende bas scheuren gitaren, viool en cello cirkelen als roofvogels hoog in de lucht, en Menuck schreeuwt het uit; "Dance, motherfucker". Nou, dit hadden we nog nooit gekregen van deze band; indrukwekkend. "I Fed My Metal Bird The Wings Of Other Metal Birds" is niet meer dan een lange apendice aan dit nummer. Zelfde dansende bas, instrumentale uitbouw; een langgerekte coda.
Concepten hadden we u beloofd; halverwege krijgt u ze met het drieluik "Kollapz Tradixional"-"Collapse Traditional"-"Kollaps Tradicional"; drie verwerkingen van traditionele folk tot bekend Silver Mt. Zion-vreten: tragische lamento’s met echoënde gitaren en romantische strijkers, waarvan het eerste deel "(Thee Olde Dirty Flag)" teruggrijpt naar een klassieker uit de Noord-Amerikaanse volksmuziek. Het tweede deel, dat de ondertitel "(For Darling)" meekrijgt is zelfs een simpel elegisch folknummer dat een erg traditionele strijkersbegeleiding krijgt. Het is pas met deel drie "(Bury 3 Dynamo’s)" dat er dynamiek komt. Dit is rauwer, bijna een jamstuk. Het toont aan dat A Silver Mt Zion zich dan wel mag schikken naar de songs, maar ook dat ze daarom niet strak in de pas lopen. Het improvisatiegevoel is groot. Het traditionele gaat ten onder in — alweer — die opzwepende bas en een enthousiast loeiende gitaar. Waarna "’Piphany Ramber" de traditionele wind over het postnucleaire landschap mag zijn; het stof dat optrekt na de vernieling.
Die afsluiter duurt maar een dikke halve minuut korter dan "There’s A Light", maar voelt met zijn langzame tempo dubbel zo lang aan: over echoënde gitaar weerklinken vage, experimentele strijkersklanken, de drums zijn die van een dodenmars. Met een bloedmooi strijkerstuk in het midden mag de band dan toch één keer even domineren, tot Menuck weer aan het woord is en beiden — band en songschrijver — elkaar vinden in de knappe finale.
De verschuivingen die Kollaps Tradixionales toont zijn zo subtiel dat er op het eerste gehoor sprake is van een pas op de plaats. Dit is geen revolutie, maar opnieuw een kleine stap in een evolutie die Silver Mt. Zion nog maar eens verder van het postrockpad afbrengt. Het mag wat ons betreft een pak sneller gaan, maar voorlopig levert de band nog altijd degelijk werk. Voldoening dus, maar bijlange niet meer de onderscheiding die we enkele jaren terug voor Horses In The Sky veil hadden.
