Ze hebben veel weg van processierupsen, al die oude gloriën die een
overbodig verlengstuk breien aan een carrière die al jaren op
apegapen lag. Als er echter één band is die zich van ons aan een
reünie mag wagen, is het wel Grandaddy. Daar zit de reden voor de
split van de groep uiteraard voor iets tussen. Wegens slechte
verkoopscijfers en slopende tours gaven de Amerikaanse cosmic
rockers er in 2006 de brui aan, hoewel de creativiteit
allerminst was opgedroogd. En hoe hard frontman Jason Lytle ook z’n
best deed op z’n soloplaat ‘Yours Truly, The
Commuter‘, de muizenis die Grandaddy achterliet in indieland is
nooit opgevuld geraakt. Hoog tijd dan ook om de zaklamp te richten
op hét meesterwerk van de baardmensen uit Modesto, ‘The Sophtware
Slump’!
Dat ‘The Sophtware Slump’ hun creatieve piek is, zal niemand kunnen
ontkennen. Op ‘Under The Western Freeway’ ontluikte het talent van
Grandaddy al, maar de songs verdronken vaak in een te groezelige
productie en opzichtige lofi-ethos (luister maar naar het
rudimentaire kattengejank van ‘Summer Here Kids’). Opvolgers
‘Sumday‘ en
zwanenzang ‘Just
Like The Fambly Cat‘ borduurden dan weer verder op de
atmosferische weemoed van ‘The Sophtware Slump’, maar de songs
kwamen slechts zelden tot aan de enkels van tracks als ‘The Crystal
Lake’ of ‘So You’ll Aim Toward The Sky’. Het mag dan ook duidelijk
zijn: Grandaddy’s interstellaire trips langs synthpop, indierock en
psych waren nooit zo betoverend als op ‘The Sophtware Slump’, hoe
krakkemikkig hun raket ook mocht zijn.
Want haperende machines, die vormen de rode draad door het album!
In dat opzicht is Grandaddy de antipode van Kraftwerk. Geen
Teutoonse nuchterheid en industrieel gedram bij Jason Lytle en co,
maar melancholie die tussen het staal en de computerchips sijpelt.
‘Jed The Humanoid’ is dan ook de ultieme tegenhanger van ‘We Are
The Robots’: op ‘The Sophtware Slump’ staat verval en de leegte
achter de metalen façade centraal. De vergelijking met ‘OK Computer‘ van
Radiohead dringt zich dan ook op. Ook Grandaddy werd niet
fitter, happier and more productive in een tijdperk van
een amper bij te houden technologische vooruitgang en deze plaat is
daar de treffende verklanking van.
Toch is die anti-technologie-cultus niet het voornaamste thema van
‘The Sophtware Slump’. Die dient eerder als kapstok voor de
onderliggende emoties van het album: fundamentele eenzaamheid,
existentiële vertwijfeling en een diepgewortelde weemoed. Denk maar
aan het isolement van de protagonist uit de dromerige mantra ‘He’s
Simple, He’s Dumb, He’s The Pilot’. En probeer in songs als
‘Underneath The Weeping Willow’ en ‘So You’ll Aim Toward The Sky’
maar eens geen verlangen naar een bevrijdende catharsis te horen.
Net als Mark Linkous van Sparklehorse is Lytle een onvervalste
einzelgänger die berusting en escapisme met elkaar verweeft.
Toch is het niet al intriest geweeklaag dat de klok slaat op het
album. Tussen de ijle melancholie van ‘Jed The Humanoid’ en ‘Miner
At The Dial-A-View’ smokkelt Grandaddy namelijk ook eenvoudige en
catchy popsongs met verslavende hooks die het album verteerbaar
houden. Zo doet de injectie noisevergif van het gebalde
‘Chartsengrafs’ meer dan deugd en ‘Hewlett’s Daughter’ vormt de
welgekomen uitgestoken hand die je uit de poel vol tristesse van
‘He’s Simple, He’s Dumb, He’s The Pilot’ trekt. Op die manier
verliest Grandaddy zich nergens in zielig zelfmedelijden en zit de
tong geregeld tegen de wang gedrukt.
Het mag duidelijk zijn: zowel muzikaal als thematisch staat ‘The
Sophtware Slump’ een kleine tien jaar na datum nog steeds als een
huis. En het spreekt voor zich dat bij elke luisterbeurt de wonde
van Grandaddy’s split weer wordt opengekrabd, maar laat de plaat
daarom vooral niet in de kast zitten. ‘The Sophtware Slump’ is het
offer waard, een ontegensprekelijk hoogtepunt uit het eerste
decennium van de 21ste eeuw!
www.myspace.com/grandaddy
www.myspace.com/jasonlytle
www.jasonlytle.com
