Met de stemmen van: Dakota Fanning, Teri Hatcher, Jennifer
Saunders, Dawn French, Keith Davis, e.a.
Panikeer niet wanneer de naam Henry Selick midden in een gesprek
valt en er in uw filmminnend onderkamertje niet meteen een belletje
gaat rinkelen. Als ik vlug in uw oor fluister dat hij de
poppenkneder is die Tim Burtons ‘Nightmare before Christmas’
volledig in elkaar geboetseerd heeft, dan hoeft u niet blozend van
onderwerp te veranderen. Die man is inderdaad fantastisch, gouden
handen en een bodemloze vijver vol talent en geduld zijn zijn deel.
En met zijn nieuwste stop-motion fantasysprookje ‘Coraline’ bewijst
Selick dat hij volledig vanonder moeder Burtons vleermuisvleugels
is geraakt en eindelijk zijn eigen naam in grote letters onder een
volwaardig kunstwerkje mag schrijven. Een geslaagde opvolger voor
‘Nightmare’ is dit zeker. ‘Coraline’, gebaseerd op de populaire
kindernovelle van Neil Gaiman heeft misschien wel de knapste
stop-motionanimatie ooit gezien. Zadel vlug uw nachtmerrie en test
uw zaklamp bij volle maan, het is tijd voor anderhalfuur gniezelen:
griezelen en genieten tot in de toppen van onze teentjes!
Wanneer de 11-jarige Coraline (een charmante Dakota Fanning) met
haar ouders verhuist naar The Pink Apartments, slaat de verveling
zwaar toe. Haar ouders zijn volledig opgeslokt door hun werk, haar
buurjongen vindt ze maar saai en zelfs haar excentrieke buren,
Bobinsky een mislukte muizentemmer en twee hondenminnende
chichi-actrices op retour, kunnen de eigenzinnige meid niet lang
boeien. Tot ze in een dichtgemaakte muur een doorgang naar een
andere wereld ontdekt: die ziet er op het eerste gezicht exact
hetzelfde uit, alleen krijgt ze hier altijd haar zin en nog veel
meer. Haar moeder in deze parallelle wereld kookt voor haar de
lekkerste gerechten, haar tweede vader is écht grappig en
componeert liedjes voor haar, de tuin is een speelpaleis en van
verveling is geen spoor. Zelfs de buren hebben een make-over
gekregen en beleven hun opgeborgen dromen in volle glorie. Maar is
het niet té mooi om waar te zijn? En waarom draagt iedereen van die
zwarte knopen in plaats van ogen, net als de lappenpop naar haar
evenbeeld die ze van de buurjongen kreeg?
Dat de personages niet als voorgekauwde silhouetten aan de
oppervlakte blijven treuzelen is een eerste meevaller. Coraline
heeft een eigenzinnig karakter en een eigen willetje, ja zelfs een
duister kantje. Gelukkig voor de kijker is ze ook niet snel bang en
trekt ze haar stoutste laarsjes aan om ons een film lang van de ene
ontdekking in de andere te laten vallen. Selick durft zijn
personages excentriek, zelfs smakeloos te laten zijn, de
suikerspinnende theedametjes Miss Spink en Miss Forcible (stemmen
van Jennifer Saunders en Dawn French) op kop. Of heb u al eerder in
een kinderfilm een bejaarde schminkpop in een zeemeerminpakje met
haar half ontblote borsten zien schudden?
Selick durft ook op griezelvlak vrij ver gaan (die opgenaaide
glimlach! De gevangen kinderzieltjes! De skelethand!) met een
speurtocht gedoopt in good old Antony Horowitz-stijl:
Coraline staat er alleen voor en moet het ook alleen opnemen tegen
duistere krachten, geheime werelden en dubbele bodems. Voor de
allerkleinsten is vooral de andere moeder misschien iets te
luguber, maar Selick geeft geen duimbreed toe aan zalving van de
wonden. Dat is ook niet nodig: kinderen kunnen meer aan dan je
denkt en zijn nog eens specialist in het verzinnen van alternatieve
werkelijkheden en opgeblazen waarheden ook.
‘Coraline’ is voor een heel breed publiek toegankelijk, fans van
animatie, horrorsprookjes, geheimzinnige jeugdboeken… en ook
volwassenen zullen zeker kunnen genieten van de diepere lagen waar
Coraline mee vetgemest is: voor een keer krijgen we geen
voorgekauwde levenslesjes met een trechter in onze keel te slikken,
maar eerlijke en wat rauwe reflecties op onze leefwereld. Coralines
jeugdig ongeduld staat in contrast met de gebroken dromen van
Bobinsky en de verloren jeugdigheid die alleen nog in de ogen van
de gepasseerde actrices blinkt. Het gevaar van leegte en
oppervlakkigheid achter uiterlijke schijn in de andere wereld, die
letterlijk een zwart randje heeft. En natuurlijk de moraal van het
verhaal ‘be careful what you wish for’, die Coraline in de
gekst denkbare manier krijgt voorgeschoteld, via een omgekeerde
spiegelbeeld van haar eigen leven. Al die symboliek wordt zonder al
te veel betuttelende uitleg door het verhaal verweven (de waarheid
komt zowaar uit een kattenmiauw) en is voor eigen herkauwen
vatbaar. De wereld wordt niet mooier voorgesteld dan nodig, blijft
ondanks het griezelkleedje verrassend menselijk en is dan ook niet
eenduidig goed of slecht (uiteindelijk wil de andere moeder gewoon
liefde geven). En natuurlijk weten we ook wel dat de hele
exploratietocht naar de andere wereld zich waarschijnlijk geheel in
het dromende hoofd van Coraline afspeelt, maar een duidelijk
ontwaakmoment zoals in achternichtje ‘Alice in Wonderland’ komt
gelukkig de pret niet vergallen.
De andere wereld is er trouwens eentje die we maar al te graag voor
waar zouden aannemen. Veel tijd om te ademen krijgen we niet, we
moeten hem de hele tijd inhouden bij de visuele taarten die ons in
het gezicht worden gegooid: papieren libellen komen glinsterend tot
leven, katten kunnen praten, bloemen geven kusjes en bijten speels,
… een waar Burtonesk festijntje van lugubere pracht in een
verrassend vloeiende stijl. De film werd oorspronkelijk voor
3D-vertoningen gemaakt, maar zit alleszins niet expliciet te
hengelen naar typische ‘uithaal’momenten of hoeft er zijn enige
troeven niet uit te halen, zoals dat bij de voorbije 3D-films vaak
het geval was. Het beste bewijs is namelijk dat de film er in 2D
best al duizelingwekkend sterk uitziet. Misschien zal Coraline ons
in 3D alleen nog ietsje dicht bij onze gilet trekken, maar dat is
een teistering die we gewillig zouden ondergaan. Want visueel is
Coraline niet zomaar een snoepje, het is een dikke kleverige
snoepjesklodder die u neusje aan het scherm kleeft. Het is bijna
niet te geloven dat dit frame per frame met popjes in elkaar is
gezet.
‘Coraline’ is eigenzinnig net als het gelijknamige blauwharige
meisje zelf, zo visueel likkebaardend mooi dat uw ogen er als
gehypnotiseerd knopen van gaan tollen en dankzij het verrassend
sterk stemmenwerk een intelligente, spannende, griezelige en
tijdloze topfilm. De vraag is of Tim Burton dit met zijn
stop-motionversie van ‘Alice in Wonderland’ zal kunnen
overtreffen…
