U heeft al enkele maanden de tijd gehad om ‘A
Thousand Shark’s Teeth‘, de beeldschone tweede plaat van My
Brightest Diamond, te ontdekken. Wij zaten bij de release hiervan
nogmaals samen met Shara Worden en presenteren u, met enkele
concerten in ons landje voor de deur, graag het verslag. Voor wie
de schijf al langer in de platenspeler heeft steken een
opportuniteit om verder inzicht te krijgen in dit meesterwerkje;
voor diegenene die nog in het duister tasten de uitgelezen kans om
alsnog in actie te schieten.
‘A Thousand Shark’s Teeth’ muzikaal: bezwerend,
onpraktisch materiaal
enola: Je hebt jaren aan deze plaat gewerkt. Is het de plaat
geworden die je wou maken?
Doorheen de tijd is wat ik wilde maken veranderd. Daar heb ik mijn
vrede mee genomen, maar het is een enorm leerproces geweest.
Oorspronkelijk wilde ik er een plaat voor een strijkerskwartet van
maken; nu nemen zij geen prioritaire plaats meer in.
enola: Toen wij elkaar de laatste keer spraken vertelde
je me dat je het idee in de koelkast gestoken had omdat je
schrik had dat je er niet mee op de baan zou kunnen. ‘A Thousand
Shark’s Teeth’ is echter zo rijk geworden dat …
… het live onuitvoerbaar geworden is! (lacht) Absoluut!
Het is heel onpraktisch materiaal.
enola: Dus dat wordt hervormen.
Ik denk dat dat onafwendbaar is. Je zit met verschillende aspecten
aan een werkstuk; elk nummer heeft verschillende gezichten en die
kunnen aangepast worden aan een strijkerskwartet of aan een
rockband.
enola: Hebben de meeste nummers een akoestische
basislaag?
Ik denk dat dat bij de meeste tracks het geval is. Ik moet daar
even voor teruggrijpen: heb ik dit ooit eerst op gitaar
geschreven?
enola: Het is een veel intensere plaat geworden dan ‘Bring Me
The Workhorse‘. Denk je dat fans van de eerste plaat
gemakkelijk de overgang maken?
Geen idee. Ik denk dat er bruggen zijn, zoals ‘Inside A Boy’of
‘From The Top Of The World’. Zelfs ‘Bass Player’ herinnert me een
beetje aan ‘The Good And The Bad Guy’.
enola: Sommige nummers zijn behoorlijk theatraal, bijna
mini-opera’s. Een erfenis van je studies? (Shara genoot een
klassieke zangopleiding)
Ik denk dat ik aangetrokken was tot opera omwille van de combinatie
van theater en dramatiek. Elk element ervan lijkt een toppunt van
emotionele beleving. Dat zit inherent in mij en vandaar mijn liefde
voor het genre. De link zit dus eerder op die manier
ingewerkt.
enola: Op ‘Apples’ hoorde ik ook duidelijk een exotische
invloed.
Dat zit ‘m in de gongen en de calimba’s, Oost-Afrikaanse
instrumenten die beiden in een mono-schaal gebruikt worden. Peter
Gabriel had een plaat, ‘Security’, waarvoor hij op expeditie naar
Afrika trok. Daarin zitten veel repetitieve gongslagen en
percussie, wat er een bezwerend effect aan gaf.
De verhalen achter de haai: een drukkende pijn die
leidt naar schoonheid
enola: Meer op narratief vlak hoor ik in de plaat een verhaal
van eerste liefde en eerste hartepijn.
Dat is een interessante manier om het te bekijken. Voor mij zijn er
verschillende mensen in het spel op deze plaat. Op dat vlak zit er
geen verhaal tussen de songs verweven, maar ik kan zeker zien hoe
je tot die conclusie zou komen.
enola: Er is een thematische volta merkbaar bij ‘Black and
Costaud’: de nummers ervoor hebben een zekere naïviteit, erna volgt
een passage die veel meer rond treurnis en het omgaan daarmee
werkt.
Klopt! Als we er een LP van zouden maken, zou dat dan ook zeker de
laatste track van de eerste kant zijn (lacht).
enola: Naar het einde toe valt ‘Bass Player’ op omdat het als
enige een personage in plaats van de ik-verteller
gebruikt.
Het is de oudste song, uit 2001, en heeft een andere
ontstaanscontext. Ik had aan het nummer gewerkt met Jonny Rogers
bij mijn vorige band (Awry). Op dat moment ging hij door
een moeilijke periode en ik wilde hem een eer betuigen op een
bepaalde manier. Door me hierover te bezinnen probeerde ik te
achterhalen hoe het zou zijn om in zijn schoenen te staan en in nog
geen tien minuten tijd had ik er een song over. Een kleine, vreemde
anomalie in de reeks dus.
enola: ‘Goodbye Forever’ heeft een duistere sensualiteit.
Verwijst de titel naar het verloren gaan van een zekere
ongereptheid?
Het probeert dat terug te winnen. Deze song … ook deze draait
weer rond kinderen, dat is echt vreemd (lacht). Ik had net
muziek geschreven voor een stuk van Adam Rapp, waarin een broer en
een zus in een minimalistische familie leven waardoor ze alles wat
waarde voor hen heeft, moeten weggooien. Zo gooien ze op een
bepaald moment bijvoorbeeld een poster van Michael Jordan in de
kachel. Dat deed me denken aan dingen van mezelf die ik zou willen
verbranden. In het kader van een relatie heb je onzekerheid, angst,
… Als je die zou kunnen verwijderen zou je veel vrijer liefde
kunnen geven en voelen. De obstakels van liefde wou ik in mezelf
vernietigen om het gezang van de sterren te horen, de warmte van de
zon te voelen, …
enola: In de afsluiter gebruik je de diamant als metafoor, maar
ik kon niet meteen radicaal zeggen waarvoor …
(Op een theatraal mysterieuze wijze) We weten niet wat het
is.
enola: Enerzijds kan het staan voor schoonheid, maar anderzijds
zeg je “you spit out beauty like an idiot“.
Aan de basis van de diamant lag een persoon; deze werkt
contrasterend, vernietigt schoonheid en uiteindelijk zichzelf.
Later begon het beeld andere betekenissen en definities te krijgen.
Ik schreef het nummer zelf in 2003/2004, op het moment dat ik de
strijkers ontmoette en een nieuw muzikaal tijdvak startte. Toen
stond het voor iets dat verborgen was, iets wat in mijn zak zat
waarvan ik dacht dat het zo mooi was dat mensen me nooit zouden
geloven als ik het toonde; ze zouden denken dat het uit glas
gemaakt was. Maar je moet het ook durven blootgeven, zoals
bijvoorbeeld bij waardevolle dingen die je overkomen.
Gebeurtenissen kunnen heel veel betekenen en door ze te delen ga je
eenzaamheid tegen. Al die ideeën zaten in dat beeld.
enola: Vandaar dat het ook je groepsnaam werd: dat speciale
naar buiten brengen.
Er is ook die grote druk en transformatie verbonden met de diamant.
Ook van dat idee hield ik: een drukkende pijn die leidt naar
schoonheid.
Invloeden – op zoek naar vrijheid in al zijn
lichtheid
enola: Een van je belangrijkste invloeden was ‘Alice In
Wonderland’. Is dit een persoonlijke favoriet?
Ik hou enorm veel van dat verhaal. Er zitten zoveel aspecten aan
verbonden, zoveel mogelijke beelden omwille van de reeks absurde
voorvallen en personages. ‘Like A Sieve’ is bijvoorbeeld gebaseerd
op het tranenmeer: Alice wordt heel groot en begint te wenen; eens
ze krimpt, moet ze zich een weg zwemmen door het meer dat gevormd
werd door de huilbui. Dat vond ik een prachtig idee: doorheen onze
tranenzee waden zodat het water weer puur kan worden. Een
schoonmaak van alle seizoenen uit je leven.
enola: ‘Black and Costaud’ is gebaseerd op een gelijkaardig
werk: Ravel’s ‘L’enfant et les sortilèges’, tevens het verhaal van
een kind dat voor het eerst met de gevolgen van zijn daden
geconfronteerd wordt.
Het is geen bewuste keuze om de plaat op te hangen aan
kinderverhalen, maar ze vormen zeker een sterke aantrekkingspool
voor mij. ‘From The Top Of The World’ was gebaseerd op een verhaal
van George Macdonald over een jongen die over de noorderwind de
wereld rondreist. Anderzijds is er de Alice-invloed en zelfs ‘De
Kleine Prins’: als ruimtereiziger op een andere planeet kunnen doen
wat je wil.
enola: Voor deze plaat liet je je ook inspireren door Anselm
Kiefer, wat ik een vreemde keuze vond aangezien zijn gebruik van
duisternis heel hard en morbide te noemen is. Is dat niet de
complete antipode van jouw gebruik ervan?
Echt? Dat is interessant. Ik had zijn tentoonstelling ‘Heaven And
Earth’ gezien, waarin hij vaak ladders en trappen gebruikte.
Daarnaast had hij ook grote kaarten met gesternten. Hij heeft een
geschiedenis van de mens en religie te bestuderen op een manier die
niet traditioneel te noemen is. Ik vond zijn werken zo mooi; hij
toont het verlangen van de mens om zichzelf hemelwaarts te
begeven.
enola: Een drang naar escapisme die ook in Alice In Wonderland
zit.
Het gevoel van weg te vliegen in een droom. Zoals ik zing in ‘Bass
Player’: “I want to be with the stars tonight“. Die
gedachte zit ook in ‘Youkali’ van Kurt Weill (een nummer dat
Shara met Awry coverde en nu ook nog vaak live brengt):
Youkali is de plaats waar je ontsnapt aan het vervelende,
alledaagse van het leven; het land van onze dromen en fantasieën.
Dat verlangen naar escapisme en vrijheid valt me steeds op in het
werk van anderen. Ik denk dat we op zoek zijn naar vrijheid in al
zijn lichtheid.
enola: Je hebt duidelijk een enorme liefde voor verhalen, zoals
ook in dit gesprek weer gebleken is. Hetwelk is naast deze
invloeden het meest blijven hangen?
Wat zou dat zijn? Ik overloop even mijn boekenkast thuis. ‘Peter
Rabbit’ zit daar zeker bij. Ik identificeer me zeker en vast ook
vaak met het kind, zoals in ‘L’Enfant et Les Sortilèges’. De
voorwerpen in de kamer van het kind komen daar tot leven, wat ik
een heel interessante invalshoek vind. Daarom ben ik ook
aangetrokken tot de films van Terry Gilliam: elk object is van
belang in zijn werk. Ik hou van die focus, een bijna overdreven
klemtoon die het bizarre in alledaagse voorwerpen blootlegt.
enola: Met deze noot besluiten wij het interview, alweer
versteld staand van de hoeveelheid passie voor haar métier in Shara
Wordon schuilgaat. Enige haast en spoed zijn na deze lectuur goed,
want volgende week kan u deze dame haar ziel nog horen
blootleggen.
My Brightest Diamond speelt op 1 oktober in Botanique en op 2
oktober in 4AD.
