Terwijl de slinger tussen experiment en een streven naar
mainstreamsucces bij veel bands hardnekkig aan één kant blijft
haperen, slingert deze klepel bij sommige acts speels heen en weer.
Neem nu The Roots: met ‘Things Fall Apart’ en ‘Phrenology’ bewees
dit art-hop collectief dat hiphop veel meer kan zijn dan een rail
van eindeloos herhaalde breakbeats waarop rappers hun gepimpte
trein van platitudes en voorspelbare toespelingen op booty &
tits laten rijden. Experimenten met drum ’n bass, eerbetonen
aan de grote funk- en soulhelden en kritische reflecties over de
onrechtvaardigheid die als een donkere schaduw over deze aardkloot
hangt: The Roots koppelden een ambitieuze, intellectualistische
aanpak aan een flow waar enkel Outkast en Gnarls Barkley zich mee kunnen meten.
Toch werd op hun laatste plaat ‘The Tipping Point’ voor een
radiovriendelijker geluid gekozen, waarin inhoud plaats moest
ruimen voor poppy songs die teerden op soms al te makkelijke
soulsamples. Hun uitstapje naar het land van grotere
verkoopscijfers en makkelijk meeneuriënde nummers, dat hen
overigens niet in dank werd afgenomen door een groot deel van hun
fanbase, blijkt echter van korte duur. ‘Game Theory’ trekt net als
‘Phrenology’ namelijk veel meer de kaart van een donkere,
beklemmende sfeer waarin een zorgvuldig doordachte boodschap
rondspookt die met een zwarte tong aan de ziel likt. Het resultaat
is een prachtig staaltje zelfbewust hiphop-vernuft dat zowel het
hart, de hersenen als de ledematen aanspreekt.
“America’s lost somewhere inside of Littleton / Eleven million
children are on Ritalin / That’s why I don’t rhyme for the sake of
riddilin / False media, we don’t need do we”. In ‘False Media’
komen deze woorden via de zware stem van Wadud Ahmad uit de
speakers gekropen als het creepy meisje in The Ring uit de tv. Voor zijn spoken
word-strofen bezinken, scheurt rapper Black Thought het
woordenweb vol urgentie aan flarden, vergezeld door subtiele
percussie en zwarte synthklanken. Met deze song sleuren The Roots
je mee op een donkere trip waarin de spelletjes van de Amerikaanse
regering en het vertekende wereldbeeld dat de media ons opdringen
op de korrel worden genomen. Het daaropvolgende titelnummer zet dit
imponerende begin nog kracht bij met furieuze rhymes van Black
Thought en Malik B., die een rafelige sample van Sly And The Family
Stone meenemen op een rollercoaster van bezeten orgels en funky
drumwerk van ?uestlove.
Andere songs als ‘Don’t Feel Right’ en ‘Livin’ in a New World’
spelen eveneens in op het gevoel van onrust dat de wereld als een
tsunami overspoelt, maar maatschappijkritiek is niet het enige
thema op ‘Game Theory’. De plaat is namelijk ook een ode aan de
kracht en noodzaak van muziek. Het superbe ‘In the Music’
verkondigt deze boodschap op z’n Public Enemy’s met bezwerende
gitaarklanken en grauwe bassen: “The cop’s gon’ come / But they
ain’t gonna do shit / They want no problems / What are y’all stupid
/ It’s all in the music”, klinkt het ernstig. Na het lauwe
‘Baby’ is het nog aan het opzwepende en knallende ‘Here I Come’ om
te laten horen dat het The Roots menens is.
‘Game Theory’ straalt dan wel een gelijkaardige sfeer uit als die
op ‘Things Fall Apart’ en ‘Phrenology’, toch is deze plaat minder
episch en labyrintisch. De songs zijn gebalder en worden door
?uestlove uitstekend aan elkaar gemixt, zodat ‘Game Theory’ een
langgerekte, verslavende geluidstrip is met ‘Can’t Stop This’ (een
eerbetoon aan Jay Dilla) als waardige afsluiter. By the way, voor
de Radiohead-fans onder de lezers: in ‘Atonement’ is een song van
The Oxford Five gesampled. Aan jullie om uit te zoeken welke!
“It may look like the grass is greener on the other side… but
believe us if Def Jam gave us a few more diary pages you’d see that
it’s a struggle all around………. In de liner notes laten
The Roots geen twijfel bestaan over de gevoelens die op ‘Game
Theory’ een uitlaatklep krijgen. In de muzikale snelkookpan van
deze band suddert het constant en de sonische stoom die vrijkomt,
is op ‘Game Theory’ om duimen en vingers bij af te likken. De plaat
is opgedragen aan de slachtoffers van orkaan Katrina en dat is geen
toeval. Net als deze ramp word je door de knap uitgewerkte,
doordachte songs van The Roots overspoeld en net als in de
realiteit is er geen president om je te hulp te schieten.
