Ze stonden er zelf van te kijken dat ze de Rockrally 2004 wonnen. Maar The Van Jets amuseerden zich, dus was er geen reden om lang bij de dingen te blijven stilstaan en drie jaar later is er dan die oh zo belangrijke debuutplaat. "Misschien zullen we binnen tien jaar vooral de fouten horen, maar het is onzin te blijven schaven aan en dubben over je plaat."
Het ongeloof was groot, zo ter hoogte van de PA-tafel, toen Guy Mortier de uitslag van de Rockrally bekendmaakte. Pinten vlogen met nog meer overtuiging dan gewoonlijk richting podium, dijen werden bekletst. Dàt groepje nozems die nog maar drie maanden samen speelde? De winnaars? En niet Absynthe Minded. De jury hoorde duidelijk iets dat anderen ontging, en ook The Van Jets zelf begrepen het niet goed.
Johannes Verschaeve (zang/gitaar): "Nu kan ik wel begrijpen waarom we wonnen, maar toen veel minder. Eigenlijk hadden we last van een soort minderwaardigheidsgevoel, we vonden dat er in die finale heel wat bands stonden die veel beter waren. Maar misschien waren we ons niet echt bewust van onze eigen kwaliteiten: het feit dat wij in tegenstelling tot die andere groepen helemaal niet naar die finale hadden toegeleefd en dus helemaal anders — in alle kalmte en naïviteit — op het podium stonden misschien. Waarschijnlijk straalden we gewoon iets leuks uit op het podium. En we hadden natuurlijk wel fijne songs, zelfs al was het nog niet technisch perfect. Daar zijn we toch wel aan gaan werken, na die overwinning en ik merk hoe ik nu veel zekerder ben op het podium, nu we beter kunnen spelen."
Mich Verschaeve (drums): "Het feit dat we zo onbehouwen en ruw speelden zal de spontaniteit wel ten goede zijn gekomen. We spelen altijd vol enthousiasme, zonder na te denken hoe dat gaat overkomen. We zijn gewoon onszelf, en dat sprak aan."
enola: En dan sta je daar: plots ben je de grote belofte en moet je alles gaan bewijzen. Ging het niet veel te snel? De band was omzeggens net opgericht.
Johannes: "Dat hangt er van af hoe je er naar kijkt. Als je die overwinning beschouwt als iets dat je meteen moet waarmaken, zit je fout. Maar inderdaad: plots zit je met een stuk publiek dat sceptisch is en eerst overtuigd wil worden. Al beseften we dat niet eens zo goed, we konden dat niet bevatten dat we plots in hetzelfde rijtje als pakweg Das Pop stonden. Dat vonden we gewoon belachelijk en dus smeten we ons op onze optredens en hebben we er vooral van genoten."
Mich: "We hebben ook onze tijd genomen, net als de meeste winnaars dat doen. We zijn niet van het principe dat je het ijzer moet smeden als het heet is — als je niet klaar bent is dat immers bullshit — maar we wilden ook niet blijven uitstellen tot we dachten de perfecte plaat in ons te hebben. Als je een plaat hebt, moet je die maken: niet vroeger, niet later. Als je het punt hebt bereikt als groep dat je klaar bent, dan moet je niet nog een jaar gaan dubben of je een bepaald nummer niet kan vervangen door een nog te schrijven nummer. Ok, binnen tien jaar gaan we waarschijnlijk vooral de fouten op Electric Soldiers horen, zoals we die nu ook zien op onze e.p.. Maar dat is dan maar zo: het effect van de tijd kun je niet uitschakelen."
enola: Er is wel een verschil tussen de e.p. en Electric Soldiers. Jullie zijn geëvolueerd?
Johannes: "Die e.p. was voor ons de eerste kennismaking met een echte opnamestudio, waarbij Frank Duchêne ons als een vaderfiguur heeft begeleid. Nu wilden we meer gaan experimenteren. Eerst was het plan om ons een maand in een chalet in de Ardennen op te sluiten, zoals de Red Hot Chilli Peppers ook Blood Sex Sugar Magic hebben opgenomen. Zodat we in een cocon zouden zitten en ook ’s nachts zouden kunnen opnemen. Maar daarvoor ontbrak het ons toch aan technische kennis en dus zijn we toch maar drie weken in een gewone studio in Antwerpen gaan opnemen. Daar konden we veel prutsen aan ons geluid en ter plekke nog andere songstructuren uitproberen. We hebben eigenlijk bewust de tijd genomen om de nonchalance op plaat te vatten. Dat was wel een uitdaging want een plaat kan snel té gelikt klinken als je te hard focust op de strakheid en de juistheid. En er moet toch nog altijd een ziel in zitten. We hebben gezorgd dat we takes namen die iets betekenden en niet gewoon een mooie reproductie van de song waren."
Mich: "In tegenstelling tot de opnames voor de e.p. hing er nu nooit die spanning van "binnen drie seconden gaan we de take opnemen". We speelden gewoon veel, dus elke take was gewoon EEN take. En we zagen wel. Je hoort dan ook dat iedereen veel vrijer speelt op Electric Soldiers."
enola: Voor de productie trokken jullie Pascal Deweze aan. Wat zagen jullie in hem?
Johannes: "We hebben lang getwijfeld of we wel met een producer zouden werken en wat voor één. We hadden immers een redelijk goed idee over waar we naartoe wilden, dus zochten we eerder een vijfde man die liefste van al iets van songwriting en geluid kent. We zochten iemand die durfde, niet iemand die bang zou zijn om bijvoorbeeld een stem wat overstuurd op te nemen. Daarvoor kwalificeert Pascal wel: de Sukiloveplaten hebben altijd een fijn, ietwat lo-fi geluid."
"Hij heeft ons de mogelijkheid geboden om te experimenteren, waar andere producers misschien iets meer weigerachtig zouden staan. Zo heeft hij Wolf gedwongen een solo linskhandig opnieuw te spelen. Wolf speelde als een mongool, deed dingen die hij anders nooit zou doen, maar het resultaat klinkt wel cool. Soms botsten de ideeën ook wel, het was niet altijd gemakkelijk. Zo zag hij de tweeledigheid in "Run & Hide" totaal niet zitten en kon hij met sommige teksten niet overweg. We hebben ook boel gehad over "Electric Soldiers", dat hij ons traag en bluesy wilde doen spelen. Soms zeiden we hem wel eens gewoon op record te drukken, dat we ons eigen ding wilden doen."
enola: Jullie hokten ook drie weken samen tijdens de opnames. Wat deed dat met de groep en de legendarische ruzies tussen de broertjes Verschaeve?
Johannes: "Dat was op zich een unieke ervaring: drie weken samen op een klein appartementje, de enige mensen die we daarbuiten nog zagen waren de studiotechnicus en Pascal. Alsof we in een cocon leefden, heel raar. Van ’s ochtends tot ’s avonds zaten we op elkaars lip, maar botsen deed het niet, behalve in de studio."
"Er ontstonden ook buiten de studio van die spontane momenten van creativiteit, dat we ons de bedenking maakten dat we eigenlijk elke dag zouden moeten samenspelen. Dan zouden we binnen de twee maand een nieuwe plaat hebben. Maar goed, na de opnames ga je dan elk naar huis, en dan is dat weer kwijt natuurlijk. Maar er was echt wel een soort samenhorigheidsgevoel en dat hadden we nog niet eerder ervaren op die manier."
enola: The Van Jets zijn nu echt vier musketiers, een groep die stopt als er één uitstapt?
Johannes: "Zo ver zou ik niet gaan, maar het is zeker geen Johannes & Co. We zijn echt een groep waarbij iedereens eigenheid en plaats heeft. Ja, ik probeer soms wel de leider te zijn, maar een controlefreak? Dat ben ik niet echt denk ik. Ik kan wel van die momenten hebben dat ik een visie heb waar ik volledig voor wil gaan, voor ik over andere opties wil praten. Dat wel."
Mich: "Als het op praktisch gebied aan komt ben ik veel meer een controlefreak. Al is Johannes het misschien wel een beetje als het op het creatieve aankomt. Niet dat hij ons voorschrijft wat we moeten spelen: hij geeft ons een nummer en laat ons er ons ding mee doen. Hij schrijft wel de nummers, maar ik ben het meestal die op een repetitie aanzet om dat of dat stuk eens te doen. Jo kan geen structuur leggen in een repetitie, dus is dat door de jaren zo gegroeid dat ik die rol speel. Hij kan het ook niet goed uitleggen wat hij bedoelt, dan zie je hem minutenlang nadenken. Hij is eigenlijk niet rap genoeg om te zeggen waar het fout zit of wat er anders moet."
Johannes: "Ik weet het wel, maar ik ben dan aan het nadenken over oplossingen."
enola: Over controle gesproken: de plaat wordt opnieuw in eigen beheer uitgebracht. Geen interesse van labels, of een bewuste keuze?
Mich: "We hebben wel rondgeshopt, maar we kregen geen goed aanbod. En eigenlijk houden we de boel toch maar liefst zoveel mogelijk in eigen handen. We zijn die vrijheid ondertussen ook zo gewoon. En ik kan me voorstellen dat een platenfirma al problemen zou hebben gehad om "Electric Soldiers" als single uit te brengen. Want dat mogen we soms wel horen van anderen dat we erg eigenzinnig zijn. We willen in alles onze zeg hebben, we laten niet anderen zomaar een site of t-shirts voor ons ontwerpen. We willen daar toezicht op houden."
enola: Zoals zoveel bands onderhouden jullie jullie MySpace ook op erg regelmatige basis. Is dat soort communicatie met de fans belangrijk?
Mich: "Het toffe aan MySpace is dat je heel kort op de bal kunt spelen. Als je op de site nieuws zet, dan moet dat groot nieuws zijn, op de blog op je MySpace kun je berichten over elke scheet die je laat: daar een nieuwe recensie, ginds fotos,… dat maakt het veel directer. De fans staan zo ook heel dicht bij je, dat is wel raar die berichten van "ik zag jullie daar of daar optreden", "dat nummer is super". Aan de ene kant is dat geweldig, aan de andere kant is het soms vreemd om de profielen te zien van de mensen die naar je muziek luisteren."
enola: Jaren geleden zeiden jullie dat jullie erg graag in cafés spelen "waar mensen op elkaar geplakt zitten en wanneer die heel zweterig aanvoelt." Zijn jullie niet bang voor de overstap naar de grote zalen, waar alles toch anders werkt?
Johannes: "Onlangs speelden we op De Nachten, en je kunt het niet vergelijken. Je moet daar ook andere kwaliteiten uitspelen dan je op café doet. In een café is het intiem en heb je het volkse en het ruige. Op De Nachten had je dat shoppend publiek dat even blijft staan luisteren. De setting was wel de max: onderaan de trappen, met mensen die van op de balustrades toekeken zoals in de Ab. De laatste tijd hebben we ook geen cafés meer gedaan, maar eerder jeugdhuizen en dergelijke dus we kijken er altijd heel erg naar uit als we nog eens een café doen.
"Een festival is dan weer een heel andere kick. Toen we op Marktrock die volle Vismarkt zagen: waw. Grote optredens hebben rap iets van demagogie omdat die massa smelt tot een groot individu, terwijl in een café je veel meer individueel contact hebt."
Mich: "En soms speel je al eens in erg bizarre omstandigheden. Zo herinner ik me een festival in Gistel, waar ik geen drumpodium had maar op een soort hellend vlak speelde waardoor de pedaal van mijn drum heel de tijd verschoof. Er stond ook een paal in het midden van het podium zodat we elkaar nauwelijks zagen en alsof dat nog niet genoeg was, dimden de lichten ook elke keer als we een steviger stuk speelden, omdat er blijkbaar niet genoeg wattage was om alles tegelijk te voorzien. Het had wel iets." (lacht)
