De release van een nieuw The Scene-album, het derde al sinds de reünie in 2007, mocht verrassend heten. Het leek tien jaar geleden al alsof Thé Lau wel klaar was met rockmuziek pur sang. Ook Liefde Op Doorreis was niet bepaald de rockplaat waar The Scene in de jaren negentig een patent op had.
Code is dat wel. Het klinkt als een plaat die je alleen maar kunt maken als je voor de rest alles hebt gedaan wat je wou doen. Lau: "Dat is ook zo. Ik voelde me in de laatste jaren van The Scene soms een clown op dat podium met een gitaar rond m’n nek. Maar ondertussen heb ik alle dingen kunnen doen die ik wilde proberen. Tien jaar geleden had ik deze plaat niet willen of kunnen maken."
"Ik heb die tours met strijkers enzo nu gedaan, dat waren leuke uitstapjes. Maar eigenlijk is het voor mij allemaal hetzelfde: als ik sta te zingen, sta ik te zingen. Ik was eigenlijk met een roman bezig en had al zestig pagina’s, dan ben je toch een eind op weg, maar ik wil in die zomermaanden toch met de band spelen. En dan heb je een nieuwe plaat nodig, en die moet ook goed worden. Zo’n tour moet meer zijn dan je grootste hits spelen. Ik vind het niet erg om oude nummers te spelen: als ik ze niet meer wil spelen, spelen we ze niet meer, punt."
Het geluid grijpt heel stevig terug naar een klassieker als Open, al klinkt deze plaat een pak beter. Code legt perfect de brug tussen de oude en de nieuwe Scene, al was het maar door enkele moderne ingrepen. "Onze toetsenist Otto was heel ziek, zodat hij niet meer mee kon spelen. Voor een paar nummers hebben we dan een andere toetsenist genomen, waarvan we wisten dat Otto er ook vrede mee zou nemen. Er staan dan ook veel minder keyboards op dan voorheen, dat hebben we proberen op te vangen met ondere andere koortjes en samples. Die samples heb ik zelf opgenomen, door bijvoorbeeld verscheidene geluidjes van YouTube te halen. Daar ging ik dan mee aan de slag. Eigenlijk vind ik deze plaat beter dan Open, omdat het daar op een bepaald moment kwalitatief achteruit gaat. Er staan nummers op die we nooit meer spelen."
Een fonkelende voetbalwedstrijd
Vooral openingsnummer "Echt" geeft de indruk terug te willen keren naar die gloriejaren, maar een herhalingsoefening is het allerminst. Zelfs integendeel: het nummer dateert al van voor die glorietijd: ""Echt" heb ik geschreven in 1986, het was een Engelstalig nummer. Ik ben er opnieuw op gebotst toen een fan me op een moment vroeg of ik er nog een opname van had liggen. Los van het feit dat het Engels is, vond ik het een fantastisch nummer. En toen belandde ik in de absurde situatie dat ik m’n Engelse tekst weer naar het Nederlands moest vertalen, rampzalig Engels trouwens, wat het eens zo komisch maakte. Het was ook de eerste keer dat ik met repeterende riffs werkte, dus "Echt" is zowat de voorloper van "Blauw"".
"De uitdaging voor deze plaat was: hoe maak je van een groep die een goede wedstrijd kan spelen een elftal dat een fonkelende wedstrijd speelt? Voor het maken van deze plaat hadden we bovendien ontzettend weinig opnametijd — hoeft geen probleem te zijn, als je ziet wat een moordend tempo pakweg The Beatles er in het begin op nahielden. Bij Liefde Op Doorreis maakte de manier van werken, van op afstand alles inspelen en alles naar elkaar sturen, dat ik voor 100 procent achter die plaat stond. Maar ik kreeg het gevoel niet weg dat dat zeker niet de laatste mocht zijn, er moest nog een album komen. Toen hadden we ook heel veel jaren samen geen nieuw materiaal opgenomen. Dus het moest nog beter worden, en dat is zeker het geval. Ik vind Code minder een herhalingsoefening. Dat mag het nooit worden. Het is gewoon een kwestie van de focus gericht te houden, en een hoop geluk."
Nog een fijne vernieuwing: er doen ook enkele gasten mee, waaronder de Nederlandse rapper Lange Frans, waar Lau twee jaar geleden z’n grootste hit ooit in Nederland mee scoorde, "Zing Voor Me". "Dat duet met Lange Frans was fantastisch, elke platenfirma zou dat willen verzinnen. Lange Frans is dat type mens dat ik tot dusver niet kende: sociaal bewogen, maar wel rijk willen worden. Ik heb inmiddels besloten dat hij het nieuwe type socialist is, meer dan pakweg Job Cohen (ondertussen ex-fractievoorzitter van de PVDA, pn) die meer het oude type socialist is. Maar ik wil vermijden dat Code als een politieke plaat wordt gezien. Er is één nummer dat dat wel in zich heeft, en dat is "Drink": een nummer dat handelt over de obsessie van bepaalde Nederlandse politici met de Gouden Eeuw, de zeventiende eeuw. Eerst was er Balkenende die erover begon. Nu harkt iedereen ernaar terug, onbegrijpelijk."
"Economische crisis? De Koude Oorlog was veel erger"
Een politieke plaat is het voorts allerminst, maar toch moet Lau zijn ideeën hebben over het huidige grillige politieke landschap? Hij blijft op de vlakte: "Ik denk dat het een goede zaak is dat de SP zo hoog scoort in de peilingen. Jan Marijnissen (ex-fractievoorzitter van de SP, die de partij naar een recordscore leidde in 2006, pn) is een goede kennis van me, en ik heb vaak gespeeld op partijmeetings van ze. Marijnissen was een fenomeen in de Nederlandse politiek. Ik zie de SP ondertussen meer als een beweging dan als een politieke partij."
"Want wat er met de PVV gebeurt, is dat ze hun beloftes niet nakomen. Zo raken de mensen teleurgesteld. De PVV heeft compromissen moeten sluiten, dat is iets wat de SP niet doet, en wat de PVV nu hard wordt aangerekend. Zolang ze geen macht moeten inleveren, zijn ze tot allerlei zaken bereid. Het is gewoon een eenmansbeweging met wat schimmigheid erachter. Een columnist had eens uitgezocht dat er procentueel meer partijleden van de PVV een strafblad hadden dan Marokkaanse jongeren (lacht)."
Geen politieke plaat dus, maar ook geen plaat die stilstaat bij alle financieel-economische ellende sinds de reünie van The Scene (een oorzakelijk verband is er echter niet meteen) en alle sociale spanningen die dat met zich meebrengt van Londen tot in Griekenland.
Lau: "Aan zulke dingen hang ik geen plaat op. Het is achtergrondruis. Als ik bij mij thuis in de woonkamer twee kranten vind, dan zie ik eerst de voorpagina’s. En als je schrijft zoals ik, dan sijpelen zulke dingen vroeg of laat weliswaar door. Waar ik bij sta te kijken, is dat je bij bomaanslagen tegenwoordig eerst en vooral leest hoeveel doden er gevallen zijn en waar het gebeurd is, het lijkt vaak van geen belang te zijn wie het gedaan heeft."
"Mijn oudste zoon maakt zich bijvoorbeeld zorgen over deze tijd waarin we leven. Maar eerlijk gezegd was de Koude Oorlog nog een stuk erger. Er hing toen een verstikkende dreiging dat er elk moment een nucleaire oorlog tussen de USSR en Amerika kon uitbreken, met Europa als slagveld. Als ik nu een café binnenstap, merk ik vaak gewoon een chagrijn bij mensen, omdat ze geen vijf keer per jaar meer op vakantie kunnen. En maar kankeren: wat gaat het slecht. De Nederlander houdt zo van kankeren, terwijl iedereen het best wel goed heeft. Kom op."
Een hommage aan Yasmine
Een andere opgemerkte gast op Code is Stef Kamil Carlens, die het door hem geschreven "Mooi" — een song die z’n titel waarlijk alle denkbare eer aandoet — van Yasmine meezingt: "Het is echt een hommage aan Yasmine. We namen het vorig jaar op voor 100 op 1 van Radio 1, waarin deze keer ook bepaalde Vlaamse nummers gebracht werden door Nederlandse artiesten. Aanvankelijk heerste er wat weerstand tegen onze keuze, omdat het zo onbekend was, maar we hebben doorgezet. Ik wou Carlens er absoluut bij hebben op deze versie, omdat onze stemmen zo mooi blenden. Hij vond het een eer dat we dat nummer kozen en dat we hem vroegen. Hij en Tom Barman waren destijds immers ook fans van The Scene. Muzikaal vind ik dat nummer heel dicht bij ons liggen, en de tekst vond ik van de eerste keer dat ik het hoorde al geweldig mooi."
Nog opvallend is dat "Waar Mensen Wonen" op deze plaat is beland. Het was een van de redenen dat The Scene destijds on hold werd gezet toen Lau ermee de studio binnenstapte en de rest van de band er lauw op reageerde. Het trok Lau’s eerste soloplaat De God van Nederland definitief op gang. Is de cirkel hiermee helemaal rond?
Lau: "De band wilde het graag, en speelde het ook graag. Ik liep bovendien een beetje gefrustreerd rond, omdat niemand het kende en het nergens werd gedraaid. Toch was het hun voorstel en sputterde ik aanvankelijk tegen, maar uiteindelijk is dit een veel dwingender versie geworden."
Hoe kijkt de voormalige gitarist van The Scene, Eus Van Someren, naar dit tweede leven van The Scene? Hoort de band nog iets van hem? "Eus is nu professor in de neurobiologie, daar was hij toen al mee bezig. Het is vandaag zijn ambitie om te weten waarom levende wezens slapen. Zijn stevige carrière daarin was toen al zo moeilijk te combineren met The Scene, omdat hij al eens een symposium op Hawaii had of zo. Ik denk niet dat hij behoefte heeft om deze plaat te horen, hij heeft wel genoeg aan z’n hoofd denk ik."
Toch eens eindigen met een clichévraag: Lau wordt 60 later dit jaar. Houdt hem dat bezig? "Toen ik 50 werd, zat ik er meer mee in m’n hoofd. De mensen maken er meer van dan ik nu. De gedachte gaat wel eens door me heen hoeveel platen ik nog maak, het is immers een heel werk. De inspiratie blijft wel komen, maar die moet je forceren. Inspiratie is werken. Ik dwing dat af door me achter m’n bureau te zetten, te schrijven. En als het niet goed genoeg is, zoek ik iets beters. En dat zoeken doe ik nog steeds graag. Dus ik kan nog wel een tijdje verder."
