Ze zijn Ierlands grote nationale trots, en dat zul je gemerkt hebben want op hun concerten staat er altijd wel één of andere Ier net iéts te enthousiast te wezen. Maar we begrijpen het eigenlijk wel: met The Cost heeft de groep alweer een heerlijk album uit, dat live zoals gewoonlijk ongetwijfeld weer tien keer beter zal klinken.
enola: Hoe kwam je op die titel voor het album?
Glenn Hansard (gitaar/zang): "Doordat je een prijs betaalt voor elke keuze die je maakt. Er waren een paar titels die ik overwogen heb voor de plaat, maar deze vatte alles samen voor me: de prijs die je betaalt om dingen op je eigen manier aan je eigen tempo te mogen doen, de prijs voor je manier van leven, voor je liefhebben,… Voor alles is er een prijs, maar tegelijk is het één die je met graagte en nederigheid neertelt."
"Ik ben dit jaar mijn beste vriend kwijtgespeeld. Omdat ik er nooit was, dat ik hem eigenlijk verwaarloosde, heeft hij de banden met me doorgesneden. Ja, dat was behoorlijk zwaar, maar het was ook belangrijk voor me om die ’fuck you’ te horen. Het bevestigde me in mijn idee dat alles wat je doet zijn gevolg heeft. Vandaar: The Cost, de prijs die je betaalt voor alles wat je doet. Maar in het volle besef dat het met graagte is betaald."
enola: Na je vorige plaat Burn The Maps zei je dat je genoeg had van muziek die entertainend was, maar dat je muziek wilde maken die je goed doet voelen. Heb je dat bereikt met deze plaat?
Hansard: (lacht) "Als je een tijdje in een rockband zit, dan deemsteren die ambities om stadions plat te spelen of de grootste band ter wereld te zijn wel wat weg. Op Burn The Maps stonden nog wat songs die erg ambitieus klonken, maar deze keer wilde ik een héél simpele plaat maken. Een die rond songs draaide, niet rond een attitude, een beetje zoals de platen van Gordon Lightfoot waar ik naar luisterde, of zoals de vroege albums van Elton John. To let the songs do the talking."
"Er is een tijd voor dansen en lachen, en er is een tijd om een album te maken dat een emotionele lading heeft. Op die manier ben ik wel blij dat we er in geslaagd zijn een album te maken zonder enige poespas: eentje dat niet draait rond hoe goed de baslijnen of de strijkers zijn."
enola: De meeste platen die je je goed doen voelen, zijn toch ook meestal entertainend?
Hansard: "Yeah. Yeah, yeah. Ik weet het. Maar toch. The Cost is een stuk introspectiever dan dat, maar ik was dan ook één van die pubers die altijd vond dat Leonard Cohen helemaal niet zwartgallig klonk, maar net optimistisch. En wat ook goed is: in tegenstelling tot AC/DC — mijn grote jeugdhelden — die toch een beetje potsierlijk werden toen ze op veertig jaar nog altijd hetzelfde deden, klinkt Cohen nog altijd even geloofwaardig nu hij op zijn zeventigste dezelfde songs brengt."
enola: The Cost is als plaat ook veel meer een geheel dan zijn voorgangers. Zonder ballast.
Hansard: "Ja, vroeger probeerden we altijd zoveel mogelijk muziek op een plaat te krijgen. Vandaar dat die vorige platen wat lang lijken. Dat kwam doordat we de ambitie hadden sets te kunnen spelen van twee-drie uur, maar op een bepaald moment realiseer je je dat niemand drie uur muziek wil, hoe goed ze ook is. Voor The Cost wilden we dus een plaat die kort en krachtig was, die je opzette, zegde wat er te zeggen was, en gedaan was. En hopelijk heeft dat een langere levensduur. Ik wilde een album maken dat mijn leeftijd weerspiegelde, eerder dan mijn ambitie. Ja, ik hoop dat ik deze songs op mijn zeventigste nog geloofwaardig kan zingen, zoals Cohen."
enola: Dat gevoel had je niet toen je Fitzcarraldo (uit 1996) nog eens oplegde hé?
Hansard: "Ik vroeg me af waar ik toen in godsnaam mee bezig was, zo ambitieus, zo hongerig. Maar als je de theorie gelooft dat je elke zeven jaar een ander mens bent, dan heb ik niets meer te maken met de jongeman die ik toen was. Heel dat album klonk mij bij die herbeluistering wanhopig in de oren. Alsof iemand héél erg zijn punt wilde maken, iets bewijzen. En als je nu opnieuw luistert dan denk ik ’Yeah, you did prove a point, maar nu is er geen reden om nog zo te roepen."
enola: Tussen Burn The Maps en The Cost in, nam je samen met Marketa Irglova Swell Season op. Hoe ontstond die samenwerking?
Hansard: "Marketa is de dochter van een Tsjechische vriend van me en een geweldige pianiste. Toen ik een tijdlang bij hem verbleef en er wat demos maakte, speelde zij af en toe piano. Ik hield enorm van wat ze met mijn songs deed, ze herinterpreteerde het emotioneel aspect volledig: ze kregen een heel andere lading wanneer ze op piano werden gespeeld. We tourden langs wat theaters in Tsjechië en daarna ging ik een tijdje in Praag leven. Daar leerde ik allerhande kunstenaars kennen, waaronder een regisseur die ons vroeg wat songs op te nemen voor zijn nieuwste film. Hij gaf ons vier dagen studiotijd en in die tijd namen we uiteindelijk veertien songs op. Toen moest ik de anderen van de groep bellen dat ik — bijna per ongeluk — een album had gemaakt en vragen of ik het mocht uitbrengen. Sommige songs wilden ze op een Framesplaat, maar ik kon hen overtuigen dat dit andere versies waren en dat het low profile zou zijn."
enola: Had die plaat een invloed op het opnameproces van The Cost?
Hansard: "Absoluut. Hoe gaat dat citaat? ’De echte vijand van kunst is de afwezigheid van beperkingen?’ Het klopte volledig dat we op vier dagen veertien songs hadden opgenomen én gemixt. Ik zag geen enkele reden waarom The Frames het niet zo konden aanpakken. Aan Burn The Maps hadden we drie jaar gewerkt. Dat wilde ik niet opnieuw: als we de songs elke avond live kunnen spelen, waarom kunnen we ze dan niet zo opnemen? Ik had geen zin in opnieuw een zenuwslopend proces waarbij je een song gaat opnemen, het toetsendeel begint bij te werken waardoor de baslijn anders moet, waardoor de zang opnieuw moet… nooit zeker genoeg durven zijn om het los te laten."
"Vandaar kwam het idee om een héél eenvoudige plaat te maken: allemaal one takes. En als dat niet werkte, konden we altijd terug naar onze normale manier van werken: er tergend lang aan blijven sleutelen. Dus zetten we ons als doel om het op een beperkte tijd te doen. Fouten lieten we staan of we herbegonnen de hele song, pas later in het mixproces trokken we nog dingen recht. Het ruwe materiaal is gewoon de band die samen speelt, zonder overdubs. Het was spannend om het zo te doen."
enola: Een ander iets waar je lang mee worstelde was de balans vinden tussen kunst en entertainment?
Hansard: "Dat is ondertussen meer iets uit het verleden. Ik heb lang in de knoop gelegen met de neiging om als ik een podium opkwam voor een volle zaal die zich wilde amuseren, hen dat ook te geven. Maar tegelijk zat ik ook met de nood om mezelf te verbazen, om mijn songs met concentratie en overgave te spelen. Vergelijk het met een bankoverval. Vroeger viel ik binnen, schoot mijn pistolen leeg en de bank wàs leeggeroofd maar met een bloedbad achter ons met een paar dooien. Terwijl we eigenlijk zachtjes wilden binnenkomen, beleefd vragen of we het geld kregen, en er nog mee weg raken. That’s the artistic gig: je krijgt het geld, maar niemand moet er voor sterven. En meer en meer ontdek ik dat ik niemand moet neerknallen."
enola: Je zult dan maar met dat entertainen worstelen en een Ierse band zijn die elke keer het plaatselijk Iers legioen tegenover zich krijgt.
Hansard: "Ik weet het. Het is een vloek en een zegen. Vaak is het geweldig, maar er komt soms een punt waarop hun enthousiasme anderen uitsluit. Alsof zij ons bezitten omdat wij net als hen Iers zijn. Dan heb je die hele verschrikkelijk lange vlucht naar Australië uitgezeten, en kom je terecht voor uitverkochte zalen vol Ieren. Geen Aussie te bespeuren, maar wel zatte Ieren die fiedeldie-folk verwachtten. Het kon hen niet eens schelen wat we speelden, dat we Iers waren, was genoeg. Ik ga niet meer terug naar Australië. No way, want ik kan het ook niet maken te zeggen dat Ieren er geen tickets mogen kopen."
(wijst naar onze t-shirt) "Is that a Sigur Rós t-shirt? Vreemd hoe je sommige bands hun design zomaar herkent zonder het echt te kennen."
enola: Ja. Is artwork iets waar jij belang aan hecht? Dat van The Cost is weer erg mooi.
Hansard: "Ja, ik doe het allemaal zelf. Ik neem dat niet al te serieus, maar ik vind het gewoon erg leuk om te doen."
enola: Op de cover van The Cost staat iets geschreven. Waar komt dat vandaan?
Hansard: "Iets dat ik overnam van een Catalonische artiest, Antoni Tapies. Hij schreef ’geen identiteit is permanent, geen persoonlijkheid,…’ ik scande het in en plakte het op mijn foto van esdoornbladeren. Het ziet er geweldig uit."
enola: Zijn er nog plannen om met Brian Eno te werken?
Hansard: "Niet echt. Eigenlijk speelt hij een vreemde rol voor The Frames: elke keer als we aan het begin van opnames staan, belt hij me en vraagt of hij demos mag horen. Hij geeft feedback op sommige songs en vertelt me dan wat hij goed vindt en wat niet. Ook Swell Seasons wilde hij vooraf horen en zijn reactie was ’Niets aan veranderen, dit is perfect’. Ik heb hem in het begin gecontacteerd om ons te producen, maar hij houdt ons op afstand. Hij ziet voor zichzelf geen rol daar. Hij is meer een soort senior advisor die soms aanwijzingen geeft over hoe we een song zouden moeten benaderen. Een interessant personage hoor."
enola: Het zou vreemd zijn ook, Brian Eno met zijn experimentele suggestiekaartjes in de studio bij The Frames.
Hansard: "Ja, ik heb er van gehoord. Het zou interessant kunnen zijn, maar het resultaat zou ook vreselijk kunnen zijn. Misschien houdt hij daarom bewust afstand. Maar stiekem zou ik het graag eens doen op onze volgende plaat: meer experimenteren en zien wat het geeft. The Cost moest ik uit mijn systeem krijgen als een reactie op het opnameproces van Burn The Maps, maar nu wil ik iets anders."
Op woensdag 22 november spelen The Frames in de Ancienne Belgique
