Torenhoge versterkers, monnikengewaden en metal-akkoorden die een half uur later nog steeds in de ingewanden nazinderen… Op papier leest het niet onmiddellijk als iets dat het beluisteren, laat staan het onthouden waard is, maar Sunn O))) heeft er wel naam mee gemaakt. En dat terwijl het aanvankelijk als niet meer dan een tribute-band bedoeld was.
Toen Stephen O’Malley en Greg Anderson elkaar in de jaren negentig ontmoetten, waren ze nog lang geen doom metalgoden met een indrukwekkend palmares maar snotjongeren met een fascinatie voor alles dat heavy en traag was. Met Mars, later omgedoopt tot Sunn O))), wilden ze in de eerste plaats stadsgenoten Earth eren, wiens dronemuziek een blijvende indruk gemaakt had. Nergens werd dit duidelijker dan op The Grimmrobe Demos (1998, maar uitgebracht in 2000) waar Earth-frontman Dylan Carlson zowaar een eigen song toebedeeld kreeg.
Ook op de officiële debuutplaat 00 Void (2000) was de Earth-invloed nog prominent aanwezig. Twee jaar later zou echter een eerste verandering hoorbaar zijn op Flight Of The Behemoth. Het dubbelluik White 1 (2003) en White 2 (2004) tastte daarna de dieptes van het subsonische geluid verder af, waarbij onder meer Atilla Csihar (Mayhem, Tormentor) gruwelijke sprookjes uit het Hongaarse thuisland fluisterde met een ongekende doodsrochel ("Decay 2 (Nihils Maw)" uit het superieure White 2). Nauwelijks een jaar later volgde Black One, een gitzwarte plaat die de visie dat zwarte gaten de ideale plek zijn om een hel te vestigen, auditief onderschreef.
Op Monoliths And Dimensions krijgt de band de hulp van een resem ronkende namen en nobele onbekenden. Naast oude vertrouwden als Oren Ambarchi en Atilla Csihar zijn ook Eyvid Khang, godfather Dylan Carlson en Julian Priester (Sun Ra, John Coltrane,…) van de partij. Belangrijker en verrassender is echter dat de band de loodzware metaldrones waagt te koppelen aan een vrouwenkoor en een strijkerorkest. Maar dit betekent geenszins dat Sunn O))) plots "Sunn O))) with strings" of "metal meets orchestra" zal brengen, veeleer is het zo dat deze nieuwe elementen opgeslokt worden door het Sunn O)))-universum.
Ditmaal kiest de band voor een ongelooflijk dichte structuur die elke ademteug moeilijk maakt en de veelheid aan geluiden en instrumenten versmacht. Het nauwelijks penetreerbare "Agartha" laat voortslepende gitaren baden in schurende klanken en duwt Csihar in de rol van demente verteller. De ingenieuze opbouw, inclusief verstoorde strijkers, aangeslagen pianotoetsen en ondefinieerbare klanken maken echter duidelijk dat dit niet zomaar een dichtgeplamuurde geluidsmuur is maar een weloverwogen auditieve beslissing.
De logheid van het nummer verzinkt in het niets bij het nog hermetischere "Hunting & Gathering (Cydonia)" dat tergend trage gitaren koppelt aan jachthoorns terwijl Csihar demente fantasieën laat opborrelen uit zijn gitzwarte onderbewuste. Het minst verrassende nummer op het album is zonder twijfel "Alice", dat de draad van het verleden oppikt door te kiezen voor Earth-achtige gitaardrones en zo de luisteraar opnieuw naar vertrouwd terrein leidt. Een hoffelijk gebaar, oneigen aan Sunn O))) nochtans.
Maar voor het zover is, dient eerst "Big Church [megszentségteleníthetetlenségeskedéseitekért]" uitgezweet te worden. Het nummer waarrond alle andere songs opgebouwd zijn, het zwarte gat dat alles opslokt en de plaat optilt naar hogere sferen om het al even genadeloos te pletter te laten slaan. De onwezenlijke koorzangen, geniaal georchestreerd, omarmen de gitzwarte drab die uit de gitaren sijpelt. Er is geen begin noch een einde, er is alleen een gekmakende duisternis, moedeloos en groots tezelfdertijd.
Sunn O))) had met Black One de limieten bereikt van wat zijn metaldrones vermochten. De nihilistische trillingen hadden het einde van het universum aangekondigd en veroorzaakt. Monoliths And Dimensions is de epiloog, het antwoord op de vraag die niemand durft stellen: wat bevindt zich voorbij het heelal?
