Twee en een half jaar nadat Star Club West zijn gevolg verblijdde met het genereuze My Ill Women, een collectie songs die enigszins bedreigend werd omschreven als een dubbelaar, herhaalt hij dat gewoonweg. Met zomaar even twintig songs is album #7 NIN opnieuw een oefening in gebrekkige volledigheid. Of is het volledige gebrekkigheid?
Die attitude waarbij (in theorie) alles mogelijk is, leidt ertoe dat albums van dit viertal vaker wel dan niet alle richtingen uit stuiteren, zich ongehinderd door een strenge eindredacteur te buiten kunnen gaan aan nonchalant rondgestrooide parels, niet altijd even doordachte probeersels en songs die regelmatig aanvoelen als collagekunst. Puzzels met stukken uit verschillende dozen. Star Club West staat nog altijd met een been in de rafelige indiepop van de jaren negentig, maar bricoleert en passant ook met gesjeesde psychedelica, elektro-, gitaar- en droompop, slaapkamerfolk en alles wat daar enigszins bij kan aansluiten.
Die ‘alles kan, alles mag’-houding zorgt voor een parcours van oneffenheden en soms wisselende kwaliteit. Je moet al van heel goede huize zijn om twintig songs lang te pieken. Iets voor de band halfweg is, volgt er dan ook een dipje, maar dat neem je erbij. Je hebt immers niet te maken met artiesten die een zorgvuldig selectieproces doorlopen en alles marktconform aan de man brengen, maar met individuen die niet zozeer op zoek zijn naar een ideaalbeeld, als naar een representatieve weergave waar ze mee bezig zijn, inclusief de eigenaardige kantjes.
NIN is alleszins een brokje bricolagewerk dat zich een weg baant door een wereld waar die van Yo La Tengo, The Folk Implosion, Of Montreal, Olivia Tremor Control, Flaming Lips, Guided By Voices of, dichter bij huis, de Portables, ook wel eens passeren. Het is een plaats waar lichtvoetigheid en melancholie hand in hand gaan, bruisende melodieën en schurende randjes op elkaar inwerken, gitaar en drumcomputer fijntjes naast elkaar kunnen dartelen, analoog en digitaal voortdurend aan het armworstelen slaan. Een exotisch deuntje dat steeds krachtiger schuifelt, een repetitief ritme dat gezelschap krijgt van intiem gefluister, zwevende feedback die vanuit het niets opduikt en weer oplost.
Soms lijkt het wel alsof de songs bestaan uit stukken die elders weggeplukt werden, uit hits, maar deze keer moeilijker steek houden. Het springerige “We Try To Have It All” en het gruiziger “There Is Comfort” zijn op hun heel eigen manier iets dat we zouden labelen als nazomerpop, inclusief imperfecties. Of neem nu “Be Carefull, Be Carefull”. Het gaat van start met een lullig riedeltje en heeft amper meer dan een basisstructuurtje, maar het is wel een van de ontroerende momenten van de plaat. “Klopje” laat dan weer horen dat dit soort knip- en plakwerk nog krakkemikkiger wordt in het Nederlands.
Zo schudt het kwartet spontane, grillige songs met weerhaakjes uit de mouwen die elk moment uit elkaar dreigen te vallen, soms veredelde demo’s zijn (“Elliot [sic] Smith Songs”) of klinken als uit de hand gelopen inside jokes: hoe toepasselijk dat een song die een ode aan de cassette lijkt, en waarin een wankele kopstem en toenemende gitaargruis opduiken, al lijkt te verslijten terwijl je ernaar luistert. Is Star Club West op z’n best een ode aan genereuze scheppingsdrang, dan word je net zo consequent geconfronteerd met de tijdelijkheid, oneffenheid en vergankelijkheid van alles.
Voor de hoes gebruikte de band een charmante foto van voorman Nico Jacobs’ moeder uit 1966 (de titel is ook een verwijzing naar haar naam, niet naar een vervelende band). Zij overleed helaas tijdens het creatieproces van het album, maar liet ook haar sporen na in de muziek. In het slotstuk, een uitvoering van hymne “Teach Me Thy Way, Oh Lord” door het lokale kerkkoor waar ze lid van was, bewerkte Jacobs de koorgezangen met huilende feedback. Het werd een pakkende manier om een plaat af te sluiten die van spontaniteit én onvolmaaktheid een troef gemaakt heeft. Daar hebben radiostations en de meeste luisteraars geen oren naar, dus hits gaat dat niet opleveren. Maar er zijn genoeg andere reden om muziek te maken, dat is ook nu weer duidelijk.
