Dat hartzeer tot schone liedjes kan leiden, weet Scott Matthew als geen ander. Al had hij het deze keer toch eventjes gehad met zichzelf en zijn zielenroerende riedeltjes. Toch moest This Here Defeat, er godzijdank hoe dan ook uit.
Gitzwart. De hoes, de albumtitel. Beelden van openstaande deuren, Matthews getormenteerde gezicht, witte zwanen en knokige bomen voorspellen onheil. Lyrics tegen een zwarte achtergrond met een wit randje errond, een tekstboekje als een rouwprent. Alles wijst erop dat This Here Defeat, Scott Matthews vijfde, een pijnlijke was en is. En inderdaad, Scott blijkt andermaal een relatiebreuk achter de kiezen te hebben. Die lag deze keer zo zwaar op de maag dat de man zelfs zijn broodwinning in vraag begon te stellen. Zou hij werkelijk weer die sad guy zijn die muziek gebruikt als katalysator voor alle hartzeer in zijn leven? Schrijven zat er niet in, dus trok hij opnieuw de hort op. Tot hij tijdens die tournee letterlijk zijn stem verloor. Gek genoeg zette het Matthew weer tot schrijven aan. Het deed hem naar eigen zeggen beseffen hoe graag hij doet wat hij doet. You don’t know what you’ve got ‘till it’s gone, zoiets.
En toen moest het snel gaan. Matthew liet zijn Duitse gitarist en goede vriend Jürgen Stark overvliegen naar New York — de Australiër woont tegenwoordig in Brooklyn. De twee sloten zich twee weken op in Matthews appartement om de nummers die Matthew na de relatiebreuk had opgenomen op punt te zetten. Kort daarna vlogen ze samen naar Lissabon om er samen met de rest van Matthews groep, This Here Defeat in te blikken. Met Stark achter de knoppen was de klus op zes dagen tijd geklaard.
Baanbrekend nieuw is This Here Defeat niet, maar dat verwacht je ook nooit van Scott Matthew. Intimistische pareltjes met Matthews zuchtende stem vol weemoed die als een warme gloed de kille kamers van ‘s man’s hart verlicht, dat wel. Geen zorgen, want daar is er andermaal plenty van op Matthews donkerste plaat tot nu toe.
This Here Defeat gaat over de herinnering aan liefde. Over achtergelaten worden en de pijn die daarmee gepaard gaat. Maar het gaat ook over hoop en verlangen, zowat de constante in Matthews werk. Het mooiste voorbeeld van dat handelsmerk is Matthews fijnzinnige interpretatie van Whitney Houstons “I Wanna Dance With Somebody” op zijn coverplaat Unlearned. Wie zo’n fout niemendalletje zo naar zijn hand kan zetten dat het een verbazingwekkend schoon juweeltje wordt, is naar onze bescheiden mening niet minder dan geniaal.
Maar goed. This Here Defeat begint met “Effigy”, een weerspiegeling van Matthews gebroken hart op zijn donkerst. “A burning effigy of you and me / it’s something that we used to be”, klinkt het hees. Hoe tragisch Matthews lyrics ook mogen klinken, toch zit er steeds iets warms in. Dat Matthew klinkt alsof hij zijn stembanden permanent aan een gloeiende kolenkachel warmt, heeft daar natuurlijk de bovenhand in. Tel daarbij nog eens zijn instrumentenkeuze — de cello, ukelele, piano en akoestische gitaar –die met hun zachte klanken, steeds zo minimalistisch mogelijk, een veilig omhulsel bieden voor Matthews hartzeer en je begrijpt waarom het uiteindelijk altijd goed komt met de man.” Skyline” leert ons hoe we elkaar kunnen vinden in onze eigen eenzaamheid (“If you stitch your head to my shoulder / you can cry upon it”). En zie daar, hoop verschijnt alweer aan de horizon.
Al maakt Matthew zich eerst wel nog eens goed kwaad in “This Here Defeat”, de perfecte popsong die er geen is, omdat de man die Matthews hart brak er geen verdient (“So very wrong / you won’t even get a song”). In tegenstelling tot wat de titel doet vermoeden, is Matthew verre van verslagen. Meer nog, hij lijkt opgelucht dat hij van die vreselijke liefde verlost is. Een geniale paradox.
Maar er is ook plaats voor een ander soort liefde en gemis op This Here Defeat. Voor een grootvader, zo blijkt. Toen Matthews opa stierf, kon hij niet aanwezig zijn op de begrafenis. Dus schreef hij “Ode” voor de man, een ingetogen eerbetoon dat tijdens de plechtigheid gespeeld werd. Omdat songs er kunnen zijn wanneer een mens dat soms niet kan.
Matthew is een emotioneel man, dat blijkt andermaal op This Here Defeat. Maar op overdreven sentiment zal je hem nooit kunnen betrappen. Daarvoor is Matthews werk te subtiel, zowel in lyrics als in muzikale toon. Als lees je voortdurend tussen zijn regels. En hoe donker de man soms ook klinkt, toch is er altijd weer die hoop dat het goed komt. “I hope to get me through the winter / until I find the sun again”, klinkt het in “Here We Go Again”. Dat het maar snel lente wordt.
