Na het Van Gogh Museum in Amsterdam, het Musée Picasso in Parijs en de Fundació Joan Miró in Barcelona heeft nu eindelijk ook Brussel zijn eigen museum gewijd aan een groot kunstenaar. Het Musée Magritte Museum, mooi gelegen op de Kunstberg, brengt naast bekend werk van de surrealistische schilder ook brieven, pamfletten, foto’s en reclameposters.
Het idee van een museum rond Magritte groeide vanuit de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten. Al in 1984 maakte Philippe Roberts-Jones, de toenmalige hoofdconservator van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, van de Magrittezaal een van de sterke punten van het Museum voor Moderne Kunst. Sindsdien bleef de Magritteverzameling aangroeien en in 2005 kwam de toekomst ervan in een spectaculaire stroomversnelling terecht. De politieke situatie van de laatste twee jaar vertraagde de plannen weer een beetje totdat op 2 juni 2009 eindelijk de deuren voor het publiek openden.
Mede dankzij de legaten van Georgette Magritte, de kunstenaarsvrouw, kan het museum de grootste collectie ter wereld tonen over het werk van de Belgische surrealist. Naast schilderijen geven schetsen, historische tijdschriften, foto’s, brieven, films en reclameaffiches die Magritte ontwierp om de kost te verdienen een beeld van de kunstenaar als mens en de tijd waarin hij leefde.
Helaas vond het museum het niet nodig om informatie te geven bij de tentoongestelde documenten. Op elke verdieping — de collectie is onderverdeeld in drie periodes — staat een beknopte biografie en daar moet de bezoeker het mee doen. Op de website is de informatie wél te vinden. Toch heeft het Musée Magritte Museum hier een kans gemist.
De onderverdeling van de collectie in drie periodes en thema’s is dan weer wel geslaagd. Op de bovenste verdieping presenteert het museum de constructivistische periode van de kunstenaar en zijn contacten met de groep 7 Arts, gevolgd door zijn ontdekking van de Chirico en de eerste surrealistische werken.
De tweede verdieping omspant de periode 1930–1950, waarin Magritte door de economische crisis gedwongen wordt tot wat hij zelf “idiote bezigheden” noemde. Hij maakte toen zeer tegen zijn zin reclameaffiches om het hoofd boven water te houden. Nochtans is zijn werk voor de reclamesector van enorm belang geweest voor de ontwikkeling van zijn beeldtaal en gevoel voor herhaling. Daarnaast staat het museum ook stil bij Magrittes toenadering tot de Communistische Partij van België en zijn houding tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Het laatste deel draait rond de zoektocht van Magritte naar de herhaling en de grote werken die zijn beeldtaal zo treffend illustreren, zoals Het rijk der lichten en Het domein van Arnheim. Deze sleutelwerken uit de belangrijke verzameling van de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België worden tentoongesteld samen met geleend werk uit particuliere verzamelingen en geven zo een verhelderende kijk op Magrittes recyclage.
De gehele collectie is sober maar sfeervol gepresenteerd in donkere zalen. Citaten op de muren doorheen het hele museum gunnen ons een kijkje in de gedachtewereld van de kunstenaar. De Koninklijke Musea voor Schone Kunsten brengen met het Musée Magritte Museum een mooie hulde aan België’s meest bekende surrealistische schilder. Laat de bussen vol Japanners nu maar aanrukken.
