Te vroeg op de afspraak verschijnen kan onverwachte gevolgen hebben. Zoals een slapende Gus Black in de zetel aantreffen. De ietwat ijle sfeer waarin de man zich vervolgens bevindt, helpt zijn spraakzaamheid niet vooruit.
Zo zacht als zijn muziek, zijn ook de man zijn gesproken zinnen. Zijn antwoorden beperken zich regelmatig tot een schaapachtige glimlach of een raadselachtige stilte. Dat we zijn recente plaat Today Is Not The Day To Fuck With Gus Black best donker vinden, lijkt Black zelf bovendien maar een raar idee.
Gus Black: "Ik ga niet zeggen dat het een happy plaat is, maar donker… dat is zo’n beladen term. Today… klinkt misschien enigszins anders dan voorganger Autumn Days, maar het is nu eenmaal de plaat die ik op dit moment wou maken. Enfin, op dit moment is relatief: dit is de plaat die ik al heel lang wou maken."
"En dat ze donker is, is geen bewuste keuze. Als je een plaat maakt, doe je eigenlijk niet anders dan een aantal songs verzamelen. Wanneer die combinatie liedjes dan niet opgewekt lijkt, zit je inderdaad met een donkere plaat. Het komt er gewoon uit zoals het er inzit, denk ik."
enola: Je zegt dat je deze plaat reeds lang wou maken: hoe komt het dan dat ze er nu pas is? Wat is er misgelopen bij de vorige platen?
Black: "Ik denk dat ik mezelf wat in de weg liep. Elke keer dat ik me helemaal in een plaat wou leggen, was er iets dat me afremde en ervoor zorgde dat ik afdreef. Deze keer is het blijkbaar wel gelukt, met een persoonlijker album dan ooit tevoren als gevolg."
enola: De titel suggereert dat je kwaad bent?
Black: Misschien. Ik was het in ieder geval beu om compromissen te sluiten: met platenfirma’s, maar evengoed met mezelf. Soms doe je dingen die je eigenlijk niet wilt doen of waarvan je niet helemaal zeker bent, maar waarvan je wel denkt dat je ze moet doen. Dat is met Today allemaal weggevallen."
"Hetzelfde met de hoes: dit is het artwork dat ik in mijn hoofd had. Her en der krijg ik commentaar als zou het te punk zijn en niet bij de muziek passen, maar dit is hoe ik de plaat en zijn omhulsel zie."
enola: Als invloed hoor ik ditmaal vooral Leonard Cohen. Ben je niet bang voor die vergelijking.
Black: "I don’t care. "Nogmaals: dit is de plaat zoals ik ze wilde maken. Als mensen daar Leonard Cohen in horen, dan heb ik daar geen bezwaar tegen. Hij is inderdaad een invloed, het zou onnozel zijn om dat te ontkennen, maar het is niet zo dat ik een doorslagje van zijn werk heb willen maken. Bovendien denk ik ook dat Cohens muziek net iets complexer in elkaar zit en dat wat ik breng daarmee in vergelijking best simplistisch is."
enola: Bij jou zijn de songs naakter, lijkt me.
Black: (knikt) "Het is de bedoeling dat het live ook heel ingetogen wordt. Het enige dat qua extra invulling aan de muziek gegeven zal worden, zijn vrouwelijke stemmen op de achtergrond." "Kijk, een plaat, en dus ook de nummers erop — naakt of niet, is altijd een afspiegeling van jezelf. Autumn Days was de Gus van enkele jaren geleden en dit is wie ik nu ben of onlangs was. Wanneer je nummers schrijft, heeft het geen zin die songs te zoeken: je zal ze niet vinden. Het zijn de nummers die jou vinden."
enola: Wil je daarmee zeggen dat je wel of net geen last heb van een writer’s block?
Black: "Ik heb er, doorheen de jaren, verschillende gehad. Er zijn nu eenmaal momenten waarop het songschrijven niet lukt. Dat is iets onvermijdelijks en daar moet je mee leren omgaan, hoe vreemd het ook is. Op den duur weet je dat die periodes niet eeuwig duren. Je kan alleen hopen dat ze zo snel mogelijk voorbij gaan en je er voor de rest niet al te druk in maken."
enola: Je zei zonet dat je geen compromissen wou sluiten met dit album. Toch wordt het woord ’fuck’ uit de titel overal gemeden.
Black: "Mja. Dat is waar. Maar je moet ook een beetje pragmatisch zijn en eigenaars van platenwinkels geen excuus geven om je album uit de rekken te weren. Al kan het wel zijn dat ze het nu op basis van de hoes bij het verkeerde genre leggen." (glimlacht)
"Langs de andere kant heeft het ook z’n voordeel dat de titel tot Today Is Not The Day ingekort is op de hoes: het aantal manieren waarop je de titel kan interpreteren, wordt groter."
"Door de titel in te korten, verwijst hij bovendien ook naar het opnameproces. Het heeft meer dan een jaar geduurd voor Today… helemaal op band stond, maar de sessies waren verspreid over die periode: het waren telkens korte, intense momenten waarop aan de plaat gewerkt werd. En op de dagen dat dat niet gebeurde, was de titel van toepassing.
enola: Wie een jaar aan een plaat werkt, doet dat niet in een dure studio, veronderstel ik.
Black: "Neen, ik heb een eigen studio, dat maakt zo’n dingen makkelijker. En goedkoper. En ja, zo’n eigen studio maakt dat je eindeloos aan een plaat kan blijven werken. Voor dit album bijvoorbeeld zijn de meeste nummers in verschillende versies opgenomen. Uiteindelijk kwamen deze versies bovendrijven als de juiste, maar daar gaat toch wat tijd over. Ik heb mezelf met andere woorden toegestaan om te experimenteren, maar je moet zoiets ook kunnen limiteren."
enola: In hoeverre weet je dan al op voorhand waar je naartoe wil?
Black: "Je hebt wel een basisidee van hoe het album moet klinken, maar wat dat concreet betekent, wordt pas tijdens het maken duidelijk. Het enige dat ik mezelf als regel had opgelegd, was dat gitaar en zang live opgenomen moesten worden. De rest is beslissen wat het beste is in functie van de song. En soms is dat moeilijk: zo laat ik al eens probeersels aan vrienden horen en dan blijkt de versie waar zij enthousiast over zijn, mij niet te liggen."
enola: Momenteel ben je de openingsact voor Eels. Dat lijkt me een ideaal publiek voor je.
Black: "Het valt wel mee. (lachje) Het gaat maar om enkele concerten en dan nog omdat E een weddenschap van me verloren heeft."
enola: Excuseer?
Black: "Mark en ik hadden een weddenschap, maar het was persoonlijk, dus meer ga ik er niet over vertellen. Enfin, hij heeft ze verloren en daardoor mag ik nu mee op tournee naar Duitsland."
enola: Even een sprong naar het verleden: in 1996 belandde je op de soundtrack van Scream. Elk stuk dat ik nu over je lees, verwijst daar nog naar.
Black: "Op zich zit ik daar niet mee. Voor veel mensen is dat nummer, een cover van Blue Öster Cults "Don’t Fear The Reaper", het enige nummer dat ze ooit van mij gehoord hebben. Today sluit er qua atmosfeer misschien wel opnieuw meer bij aan dan de voorgaande platen, dus in zekere zin ben ik niet vervreemd van wie ik toen was."
"Ik weet niet of iemand daar toen eigenlijk iets van verwachtte. Zelf was ik op het moment dat de film een hit werd te zeer bezig met Word Of Mouth Parade om me af te vragen of mijn bijdrage aan de soundtrack een snaar raakte bij het kijkerspubliek of niet."
enola: Het heeft er in ieder geval niet voor gezorgd dat je platen hier makkelijk te vinden zijn. Pas de laatste jaren duiken je albums vlot op in platenwinkels.
Black: "Dat is soms al eens een punt van frustratie, tot op zekere hoogte. En vandaar de titel van de plaat." (lacht) "Maar ach, mijn standaard is tot nu toe geweest: niet in de winkel liggen en geen platen verkopen. Nu ik een plaat heb kunnen maken die van begin tot einde mijn plaat is, kan het voor mij al niet meer stuk."
