Exile On Mainstream Records, 2011
‘Mouth of Hats’ is het derde nummer van deze derde cd van End Of
Level Boss en al sinds maart of zo (de derde maand!) beschikbaar
via de interwebben van deze wereld. Als grote fan van het eerste
uur was ik behoorlijk verrast door dit nummer. EOLB was nog steeds
herkenbaar, maar ging op alle fronten een stapje verder dan op
‘Inside the
Difference Engine‘ of ‘Prologue’.
Op Roadburn kwam ik
zowel Andreas (labelbaas van) als Harry (zanger & gitarist van)
tegen en zij drukten me op het hart dat ik ondersteboven zou zijn
van ‘Eklectric’ en dat ‘Mouth of Hats’ nog maar het begin was. Hoe
graag je dat ook wil geloven, onpartijdige info is het natuurlijk
niet. Toen ‘Eklectric’ dan eindelijk bij me toekwam, was er voor
het eerst sinds lang toch nog eens sprake van klamme handjes. Ik
heb respect gewonnen door mensen te overtuigen naar ‘Prologue’ te
luisteren, ik heb mezelf door verwarrende tijden gesleurd al
luisterend naar ‘Inside The Difference Engine’, en sindsdien is
álles veranderd. Zelfs de band waar we het over hebben wijzigde
voor ¾ zijn personeel.
Wat dadelijk opvalt bij het beluisteren van ‘Eklectric’ is hoe
radicaal EOLB zich afzet tegen de moderniteit. Tegenwoordig kan je
niet meer zeggen of een album digitaal of analoog is opgenomen als
je er niet bij was, maar het klinkt in ieder geval erg analoog. Té
analoog bijna: het klinkt ruw, ongepolijst, ongemanierd, bijna als
een demo van 15 jaar geleden. Maar dan wel een demo van kerels met
20 jaar ervaring, veel zelfvertrouwen en niks te winnen of te
verliezen.
Het is bijna gênant de eerste keren dat je naar ‘Eklectric’
luistert, zo dicht zit je op de huid van de muzikanten. Je kan de
producer bijna de schuiven horen verzetten. Zelfs met voorkennis
van de band en ervaring met demo’s van 15 jaar geleden móet je
jezelf de tijd geven hieraan te wennen. Maar het werkt: dit is geen
muziek die in een standaard sonisch glimpapiertje aan je oor
gepresenteerd mag worden. Hiervoor moet je werken, net zoals de
band gewerkt heeft om deze 10 nummers ineen te steken.
Die anti-moderniteit gaat verder. Op de hele 54 minuten durende
trip van ‘Eklectric’ zal je geen enkele invloed horen die van na
’94 dateert. Om er er even rap vanaf te zijn: King Crimson,
VoiVod, Kyuss, dat zijn de meest voor
de hand liggende namen. Toch zal je nog lang mogen zoeken om een
band te vinden die als EOLB klinkt. Ze spelen dus muziek die op het
randje van de (thrash)metal en de (psychedelische) hardrock
balanceert met een onbegrensde zin voor avontuur en een
nadrukkelijk retrogeluid. Die twee laatste dingen zijn ten opzichte
van de vorige LP’s nog verder uitgediept.
‘Eklectric’ is vrij lang en begint dan nog eens met de twee
meest labyrintische en stuiterende tracks van het album. Na een
rustige aanloop volgt een wervelwind van zich niet doorzettende
riffs, halve solo’s met dubbele gitaren en de zuivere, maar niet
altijd volgbare stem van Harry Armstrong. Het struikelt allemaal
over elkaar heen en geeft de luisteraar het nakijken. Daaronder zit
een solide, maar even desoriënterende basis van steeds goed
hoorbare bas en drums. Het eerste rustpuntje wordt ons maar gegund
in de vorm van een sludgy bassolo als ‘This Is Not The Way It Was’
halverwege is. Wat dadelijk opvalt is dat EOLB dit alles kan zonder
onnavolgbaar snel of ongemeen brutaal te spelen. Strak en gedurfd
is het wel.
De band beseft echter ook wel dat ze haar luisteraars wat
herkenningspunten moet geven en ‘Mouth of Hats’ is al een
herkenbaarder riff-fest, beetje funky bijna, totdat we op
ruimtereis vertrekken. Ook nummers als ‘Thud’, en ‘Lost in the
Etalon’ zijn minder complex qua opbouw en laten dus na een paar
beluisteringen toe om flink te headbangen. ‘Thee Absurd’ en
‘Senescence’ zijn minder dwingend qua ritmiek en laten meer ruimte
voor de uithalen van Harry’s stem en de weidse klankeffecten van de
gitaren. Toch blijven ook hier alle elementen met elkaar worstelen
voor het voorplan, waar de zanger mee worstelt is de vraag waarom
we hier zijn.
Na vier jaar pauze en een reeks bezettingswissels mocht
‘Eklectric’ wel iets bijzonders zijn om te garanderen dat EOLB zijn
bescheiden plaatsje terug kon innemen. Bijzonder veeleisend is het
in ieder geval geworden. Deze vier muzikanten hebben de uitersten
van hun technisch kunnen afgetast en de dynamiek van hun nummers
toch boven al het andere verheven. Dit is zo’n plaat waarbij je
tijdens iedere beluistering iets nieuws ontdekt. Ook al omdat je de
eerste vijf keren waarschijnlijk het einde niet haalt. Dat is niet
zo erg, de onmiskenbare kwaliteit en een onbestemd bezwerend
karakter doen je wel terug komen voor meer. Er is ook zeker meer
dan wat in deze recensie beschreven wordt.
Wat vaststaat is dat je niet snel iets zal horen dat als
‘Eklectric’ klinkt. Tenzij iemand voor Radio Soulwax zou proberen
een mash up te maken van een vertraagde The Dillinger Escape Plan
en Soundgarden. Laat je dus niet te rap vertellen dat alles al
gedaan is in de rockmuziek: zelfs al hoor je ook op ‘Eklectric’ wie
de voorbeelden van Harry Armstrong en co zijn, deze band heeft een
eigen geluid te pakken dat nu uitgekristalliseerd is in een
tijdloos en grensvervagend document. Laat je ook niet te snel
afschrikken door het “moeilijke” en hermetische karakter van
sommige songs of de aparte productie. Alles past netjes in elkaar,
het enige nog ontbrekende stukje is de wil van de luisteraar om mee
te stappen in deze trip.
