Réfléchir le monde, de wereld door-denken, is de invalshoek van de twaalf Franse kunstenaars over wie, in samenwerking met de Franse ambassade in Brussel, een tentoonstelling loopt in De Elektriciteitscentrale. Zij denken over de wereld in meer of minder voor de hand liggende kunstvormen, gaande van fotografie over video tot installatie, ze bekijken de wereld door een politiek gekleurde bril of hebben een eerder esthetische visie. Allemaal trachten ze een bepaalde sociale realiteit door middel van kunst te vatten. Ze tonen ons hun kijk op bepaalde delen van de wereld (Noord-Korea, Rusland, Dubai enz.) en dwingen de toeschouwer die in vraag te stellen.
De moeilijkheid om de wereld te doorgronden, blijkt uit De Put van Ange Leccia. De put wordt gevormd door betonstenen, en in het midden ligt de bron, een aloud symbool voor het vermogen de toekomst te voorspellen. Het wateroppervlak is hier vervangen door een televisiemonitor, de moderne bron van wijsheid, die echter slechts een verstoord beeld laat zien. De allesomvattende media slagen er niet in ons een duidelijk beeld van de wereld te geven. De beelden van Leccia’s video De Muur projecteert hij niet op een filmdoek, maar op een muur, en de onduidelijke beelden roepen het idee van een beklemmende politieke situatie bij ons op, zonder dat dit in een duidelijk verhaal gegoten wordt.
Eén van de meest in het oog springende werken is Tawaaf van Kader Attia. We zien een hele reeks lege bierblikjes, zorgvuldig in een kring opgesteld. In het midden is een leeg vierkant gelaten. Het werk doet onmiddellijk denken aan de rondgang van de moslims rond de Ka’aba. De problematiek die hij tot uitdrukking wil brengen (het verbod op alcohol in de islam tegenover de vele moslimjongeren met alcoholproblemen in de Franse grootsteden) is duidelijk. In een video van dezelfde kunstenaar zien we een witte Ka’aba, waar olie op lekt, totdat de ka’aba tenslotte helemaal instort onder de vloedgolf van olie. Suggereert de kunstenaar hier dat de ware islam ondermijnd wordt door op geld beluste oliesjeiks? Of wilde hij slechts registreren wat er gebeurt met een constructie van suikerklontjes wanneer je er olie overheen giet?
De tentoonstellingsaffiche (zie bijgevoegde foto) is de foto Kazachse dansen van Claudine Doury. De keuze voor dit werk maakt ons attent op een fundamentele problematiek van de tentoonstelling. Enerzijds zou de foto kunnen worden opgevat als een metafoor voor de kunst zelf, evenals de rituele dans een poging om vat te krijgen op de als vreemd ervaren wereld. Anderzijds is deze foto slechts de registratie van de werkelijkheid van het dansen. De helft van de tentoonstellende kunstenaars zijn fotografen, waarvan Claudine Doury zelfs genomineerd werd voor de prestigieuze World Press Photo of the Year. De relatie van de fotografie met de kunst is altijd problematisch geweest. Wanneer is een foto slechts de weergave van een realiteit, en wanneer is ze kunstzinnig?
De fotografen die in De Elektriciteitscentrale worden tentoongesteld, hebben in ieder geval met elkaar gemeen dat ze iets "meer" doen met hun foto’s. Zo confronteert Eric Baudelaire onvoltooide menselijke constructies, waarbij het niet altijd duidelijk is of de constructie zich in de laatste fase van verval of in de eerste fase van opbouw bevindt, met de verwoestende kracht van de natuur. Philippe Chancel toont ons in zijn serie Workers Dubai Emirates de andere kant, de sociaal rauwe werkelijkheid van de successtory van Dubai. Hij haalt de arbeiders van de grote bouwconstructies uit de anonimiteit en geeft hen het respect terug dat ze in Dubai niet krijgen.
De foto’s passen in het kader van deze tentoonstelling, waarin soms geflirt wordt met de grenzen tussen de rapportage en de kunst. Bij de video’s en de installaties is die band met de sociale realiteit soms vager, maar alle tentoongestelde werken trachten de toeschouwer op een of andere manier iets te vertellen over de wereld. De wereld doordacht zal de kritische toeschouwer niet onberoerd laten.
