Het zag er lang naar uit dat Cretin voor altijd de band met die geschifte debuutplaat die nooit een vervolg kreeg, zou zijn. Maar nu is het dan toch zo ver. Bijna negen jaar na het doorgeslagen lo-fi grindcore meesterwerk Freakery, haalt Cretin opnieuw uit met een vermorzelende oplawaai. Stranger was de moeite om op te wachten.
Niet dat de leden intussen stilzaten. Kort na de release van Freakery kwam stichtend lid Dan Martinez met een opmerkelijk interview in Decibel uit de kast als transgender. Een aantal jaar later zijn alle stadia en de bijhorende operaties achter de rug en gaat ze door het leven als Marissa Martinez-Hoadley. Niet dat de aanpak van de frontvrouw sindsdien softer/vrouwelijker geworden zou zijn: Martinez beschikt nog altijd over een woeste, hondsbrutale brulstrot en schudt de smerigste riffs uit de mouw die haar, net als drummer Col Jones, een (tijdelijk) plaatsje opleverde in de live line-up van een herenigd Repulsion, de grindcorepionier die duidelijk in het Cretin-DNA zit.
Intussen was er ook Better To Die On Your Feet Than Live On Your Knees (2012), van Liberteer, het anarchistische soloproject van bassist Matt Widener, ook al een van de meest ongewone releases die ooit verschenen in de Relapse-stal. Of wat anders te denken van die combinatie van brute grindcore en banjo’s en blazers die iets laten horen dat klinkt als volksmuziek uit de negentiende eeuw. En nu is er eindelijk ook de lang aangekondigde opvolger van Freakery. Die laat horen dat de band nog altijd onvergelijkbaar is in het land van de extreme muziek.
De gehanteerde stijl is nog altijd overduidelijk geënt op die van Repulsion (net zoals Martinez ook klinkt als de woestere grizzly-versie van Repulsion Scott Carlson), al is de Napalm Death van Harmony Corruption, een overgangsperiode die de band al vaak vermeldde als inspiratiebron, ook duidelijk. Dat is meteen ook het voornaamste verschil met de voorganger. Die hing aan elkaar als een waanzinnige grindcore-aanval, ontregeld in z’n amateurisme en compleet dolgedraaid in de perverse, transgressieve uithoek van het genre. Stranger is iets meer opgeschoven naar de metal, met iets complexere en langere songs, maar de band heeft niets ingeboet aan viscerale power, beestachtige riffs en vlammende ritmes.
Met extra gitariste Elizabeth Schall (Dreaming Dead) heeft Cretin ook een talent dat voor een nog zwaarder fundament zorgt aan boord gehaald, maar hier en daar duidelijk ook een old school-injectie geeft. Je hoeft daarvoor niet verder te kijken dan het machtige tweespan dat Stranger opent, met die gierende gitaren en vuile versnellingen van “It” en de galopperende mid-tempo riff van absoluut hoogtepunt “Ghost Of Teeth And Hair”, dat een muzikaal verbond creëert tussen oude Slayer, Napalm Death en de onmiskenbare Cretin-stempel. En daar levert ook Widener nog altijd een onmiskenbare bijdrage.
Staat J.R. Hayes van Pig Destroyer intussen bekend als de ultieme geweldchroniqueur door de manier waarop hij in de huid van seriemoordenaars en andere psychopaten kruipt, dan is voormalig literatuurstudent Widener minstens zijn evenknie. En het mooie (nu ja) is dat hij zowel sterker inzet op humor (wat de muziek altijd al een relativerende knipoog gaf die het genre te vaak ontbeert), als op extremisme. Maar het bijzondere is dat zijn teksten lezen als minibiografieën van allerhande ontaarde losers — schizofrenen, horrorscenario’s voor kinderen (“They Buried The Lunchbox”), zelfmoordenaars (“Mister Frye, The Janitor Guy”), surreëel huiselijk geweld (“Husband?”) –, waarin de kleine details soms voor het verschil zorgen. Gefluit in “Husband?”, een rinkelende fietsbel (!) in “Ghost Of Teeth And Hair”.
Kortom: een band die je naar het tekstvel doet grijpen (de teksten zijn qua lay-out ook opgesteld als kortverhalen, niet als rijmelarijen of slogankettingen), maar die ook niet vergeet om je een gemene muzikale afranseling te bezorgen. Cretin is er nog altijd niet op uit om te overrompelen met technisch vernuft en vernieuwingsdrift – Stranger wil vooral kei-, maar dan ook keihard beuken in deathgrind-modus en doet dat met een ouderwetse, ongepolijste rauwheid -, en niet alle songs zijn zo sterk als die van het startsalvo, maar Cretin voert deze aanval van 14 songs / 32 minuten uit met zo’n woeste kracht, dat je aan het einde van de rit, als je de ogen langzaam weer opent en de koptelefoon afneemt, verwacht dat de huiskamer herschapen is tot een ranzig bespetterd slachtveld. Wat een fucking muilpeer.
