De mannen van Ballister laten er geen gras over groeien. Goed twee jaar na het in eigen beheer uitgebrachte Bastard String en amper een jaar na Mechanisms (Clean Feed), staan ze er weer met een nieuwe release én een Europese concertreeks. Afgaande op Mi Casa Es En Fuego, is het gesmede verbond alleen nog maar intenser geworden en mogen we ons live aan een kleine overrompeling verwachten.
Sinds het uit elkaar vallen van The Vandermark 5 heeft Rempis amper stilgezeten. Met zijn Percussion Quartet leverde hij een knoert van een album af (Montreal Parade), terwijl er ook een album van The Engines — met de intussen overleden John Tchicai — in de steigers staat. De liefhebbers konden hem vorig jaar in Hasselt ook nog zien als lid van Vandermarks Resonance Ensemble en ervoor als tijdelijke extra aanwinst bij de Nederlanders van Cactus Truck. Cellist Fred Lonberg-Holm en drummer Paal Nilssen-Love, misschien wel the hardest working man in free improv, kennen elkaar natuurlijk van Brötzmanns Chicago Tentet, maar ook daarbuiten. De Noor is de voorbije jaren zowat de meest alomtegenwoordige muzikant denkbaar.
Maar nu is er dus die derde release van Ballister. Eerste vaststelling: er is niet zo veel veranderd aan de aanpak van het trio. Voor de derde keer krijg je slechts drie stukken gepresenteerd, maar die hebben dan wel een lengte tussen dertien en twintig minuten. Ballisters muziek is helemaal niet die van de duizelingwekkende complexiteit of aangehouden densiteit, maar die van force en dynamiek. Als deze drie kleppers het volle pond geven — en zo zijn er heel wat momenten — dan wordt er uitgehaald, rondgeslagen en gestampt met soms withete furie. Rempis heeft op altsax soms een eerder dunne, zangerige toon, maar als het moet, dan gooit hij probleemloos de beuk erin, zeker met een tenor- of baritonsax ter beschikking.
Lonberg-Holm is wel regelmatig de man die het moet ontgelden. Zijn spel met textuurschakeringen en pedaaltovenarij is in de loop der jaren alleen maar zelfverzekerder en kleurrijker geworden, maar moet het in deze context, vooral als er loos gegaan wordt, soms wel ontgelden. Het gevolg van samenspelen met muzikanten die het volume niet schuwen. Zo’n Nilssen-Love, die blijft een woelige storm van geluid voortbrengen, ook al weet hij ook wanneer bij te sturen met subtiele ondersteuning of verrassend eenvoudige ritmes. Dat doseren van die kracht en werken met een eb/vloedaanpak werkt hier ook minstens zo goed als op Mechanisms.
De twintig minuten van opener “Cockloft” kunnen qua visitekaartje wel tellen. Zelf omschrijft Rempis het als een tapijt dat vanonder je voeten wordt gerukt, terwijl je toch blijft vooruitgaan, en zo is het maar net. De aanpak waarbij je als luisteraar voortdurend gedwongen wordt om aan te passen, maar nergens het gevoel hebt overgeleverd te zijn aan een machine van willekeur, dat beheerst Ballister tot in de puntjes. Als Rempis het zootje eenmaal op gang gezwengeld heeft, dan bepaalt het trio spontaan z’n koers, met stompende, gierende en knetterende bewegingen, momenten van berusting, haast pointillistische prullerij, climaxwerking en soms ondraaglijke intensiteit.
“Smolder” en “Phantom Box System” zijn al even inventief, gul en gespierd, maar kleuren net iets meer buiten de lijntjes, waarbij wat meer wordt ingezet op ongebruikelijke speeltechnieken, excentrieke klanken en grillige combinaties. Dat maakt het allemaal wat tegendraads(er) in de stille momenten, maar zorgt er anderzijds weer voor dat die uitbarstingen dubbel zo hard aankomen. Als alles wordt opengegooid, dan is dat met de kaken op elkaar geperst en spierwitte knokkels. En dat is uiteindelijk ook wat het meeste bijblijft aan Ballister, ondanks het besef dat er zo veel meer gaande is. Wie vrije improvisatie genegen is die de link met de freejazz niet helemaal verbroken heeft en de voet graag op het gaspedaal houdt, die doet er dan ook goed aan om dit eens te beluisteren.
En geen enkele manier beter dan een concert meemaken. Het trio speelt op 1/3 in KC BELGIE (Hasselt), het concert is een organisatie i.s.m. Cultuurplatform Motives for Jazz. De andere band op de affiche is het kwartet Switchback, met een andere Chicago-legende, Mars Williams. Meer info via de website.
