Stellen dat het dezer jaren ongezellige tijden zijn, is een beetje als de Paus katholicisme aanwrijven; je durft het bijna niet meer doen, wegens te obvious. Dat het klimaat verkilt, is echter niet eens meer een mening, maar gewoon een feitelijke vaststelling. Atari Teenage Riot probeert ter hulp te snellen, maar zelfs zij krijgen het vuur niet meer brandend.
Kijk om je heen; het egoïsme viert hoogtij. Het eenvoudige idee van solidariteit wordt herleid tot wederkerigheid, een vluchteling kan enkel rekenen op onbegrip. Wie opkomt voor gelijke rechten ondergraaft het recht van de sterkste, en dus het status quo. En vanzelfsprekend is het belangrijker dat we zorgen dat er in Vlaanderen geen woord Frans wordt gesproken, dan dat we de echte problemen aanpakken. Het zou anders wel eens écht moeilijk kunnen worden. Niemand stelt immers graag zijn eigen wereld in vraag. Iedereen probeert ook maar het beste te maken van zijn bestaan, zonder dat als evident aangenomen waarheden betwijfeld dienen te worden. En toch is het soms meer dan nodig.
Voor dat soort ongemakkelijke waarheden hadden we in de jaren negentig het Duitse Atari Teenage Riot: opruiend, woest, ongenuanceerd de Westerse Wereld (u weet wel, dat zelfverheerlijkend Noordwestelijke deel van de planeet) met zijn onrechtvaardigheid confronterend, op een bedje van razende beats, scheurende gitaren en vlijmscherpe kreten. En toen dat gedaan was — opgebrand, uitgeput, geamputeerd, uiteindelijk, met de dood van MC Carl Crack — kregen we de acht jaar durende date rape die Georges W Bush heette.
Tien jaar later is die Westerse Wereld, in al zijn pretentie, meegesleurd in twee uitzichtloze oorlogen, een financiële en economische crisis waar we het einde nog niet van hebben gezien, en een bijna onafwendbare klimatologische ramp zonder voorgaande. Als er één moment was dat we Atari Teenage Riot opnieuw nodig hadden, dan wel nu. Godzijdank, dus, zijn ze terug. Maar zelfs zij staan tandeloos tegenover zoveel miserie.
Is This Hyperreal? — het eerste album sinds de tijdelijke split in 2000 — is namelijk niet de glorieuze comeback die we hadden gedroomd. Meer nog, het lijkt alsof de tijd de groep eindelijk heeft ingehaald. Na jarenlang als hun evil broertje te hebben geklonken, is Atari Teenage Riot nu echt niet meer dan een politiek geladen Prodigy. De beats knallen als voorheen, de gitaren gieren zo nodig zoals het moet, maar we zijn tien jaar verder, en ondertussen is dat geluid al lang min of meer geïnternaliseerd door groepen als Nine Inch Nails of 65DaysOfStatic. Digital blijft het, maar om het even cru te stellen: hardcore is het niet langer.
De rauwe breakcore en de noise van vroeger zijn immers losgelaten. In de plaats zijn invloeden uit de Berlijnse minimal techno gekomen, details uit house,… En zo is “Codebreaker” niet meer dan wat het is: héél harde popmuziek; meebrulbaar, hakbaar (gààn op die gabberbeats, jongens!), maar volstrekt ongevaarlijk. En dat was ooit anders. De tijd dat het geluid van de groep alleen al op de meiparade in Berlijn rellen deed uitbreken, is al lang voorbij. Lekkere gitaarriff anders wel bij “Shadow Identity”.
Maar het klinkt dus niettemin gedateerd. Alec Empire bespaarde zich de moeite om zijn geluid echt de nieuwe tijd binnen te sleuren, de nieuwe MC KidTronik is geen Carl Crack en noisemaakster Nic Endo is op zang geen Hanin Elias (die wegens stemproblemen de reünie liet voor wat ze was). Hun tirades en kreten komen geforceerd over; en “Re-arrange Your Synapses” klinkt, alle beats ten spijt, meer als een vermoeide Stalinistische speech, dan als een opzwepend call-to-arms. Het is een euvel dat de plaat wel meer bezwaart: de boodschap komt voor de muziek, waar dat precaire evenwicht in het verleden nét bewaard werd.
Maar dan is er plots toch de opwinding van “The Only Slight Glimmer Of Hope” — toepasselijke titel. En ook het afsluitende “Collapse Of History” werkt. Het is bijna meezingbare, melodieuze punk, en dat voelt goed op een plaat die op dat moment vooral vermoeiend klinkt. Het is een schrale troost.
“There’s a class war going on, and the rich are waging it”, klinkt het in het anarchistische “Black Flags”. Atari Teenage Riot kan nog altijd de nagel op de kop slaan, maar de tijd dat zij de revolutie konden leiden, is veraf. Een gemiste kans.
