‘Een transmediaal verhaal’, zo onsexy verkoopt Arsenal een nieuwe, nochtans intrigerende Canvasreeks cum plaat onder de titel The Rhythm Of The Band. Terwijl Hendrik Willemyns en John Roan in het Chinese Chongqing hun relatie onder de loep leggen, gaat de eerste parallel op zoek naar het antwoord op een prangende vraag. Dat hij eerst maar eens al de rest uitspelt.
enola: Een ondefinieerbare serie die tegelijk een plaat is geworden; hoe begint een mens daaraan?
Willemyns: “Het plan om het antwoord te zoeken op de vraag ‘wat is muziek’, zong al even rond in mijn hoofd. Eigenlijk was Birdsong, mijn laatste film, ook al een poging daartoe, een zoektocht naar dé muzikant. Het is een vraag die me al lang bezig houdt, en toen ik twee jaar geleden muzikaal met John geblokkeerd zat, kwam ze nog eens boven. Ik moest toen bekennen dat ik eigenlijk al even geen muziek meer had beluisterd. Hij biechtte op dat hij enkel nog black metal oplegde, en dan specifiek alleen de plaat Transilvanian Hunger van Darkthrone. Dat vond ik op zich wel een interessante situatie, en dat werd de basis voor een groter project waarin ik zoek naar een definitie van wat muziek is, terwijl we het tegelijk ook hebben over hoe John en ik op een splitsing staan omdat hij een blackmetalplaat wil opnemen.”
enola: Ik dacht nochtans dat jullie na In The Rush Of Shaking Shoulders opnieuw vertrokken waren?
Willemyns: “Ja. Je hebt een punt. Ik herinner me nog dat ik dat toen dacht. Ik denk dat ik toen voor mijn beurt heb gesproken. Ik sta met mijn mond vol tanden nu. Deze keer zal ik dat in elk geval niet meer zeggen, dat we opnieuw voor lange tijd op pad zijn. Ik was er toen van overtuigd dat ik door naar Nigeria te trekken om daar met plaatselijke muzikanten te werken een nieuwe ader had aangeboord, en ergens was dat ook zo. Deze keer heb ik dat opnieuw gedaan, maar verder… een band blijft nu eenmaal een zaak van mensen. Ik kan wel proberen ze in te zetten zoals je schaakstukken verplaatst, maar het blijven dan wel pionnen die soms van hun vakje weglopen.” (lacht)
“Weet je, eigenlijk is die twijfel tussen John en mij er al sinds Lotuk elke keer geweest. Toen is de nacht wat gevallen over onze samenwerking, en sindsdien is het aftasten hoe we daar mee omgaan steeds een thema gebleven. Alleen doe ik er deze keer ook inhoudelijk echt iets mee.”
enola: Het is bijna lichtvoetig zoals jullie er in de serie over praten.
Willemyns: “We kunnen wel eerlijk zijn met elkaar. Onze relatie bestaat al lang uit heel veel wandelen, drinken en muziek maken, en zeker dat laatste vergt sowieso dat je heel erg open bent met elkaar. Muzikanten moéten frank zijn tegenover elkaar.”
enola: The Rhythm Of The Band is tegelijk documentaire, rockumentaire, kunstproject en dansfilm. Eén vlag kon de lading niet dekken?
Willemyns: “Eclectisch is het woord, dat trouwens ook altijd op de muziek van Arsenal werd geplakt. Nu, die vorm is ook maar gaandeweg gegroeid. Ik wist hoe ik zou beginnen, maar niet hoe ik zou eindigen. En toen kwam de pandemie er ook nog eens tussen. Dat maakte het nog spannender. Normaal zou de laatste aflevering zich in Japan afspelen, waar ik beelden zou filmen in de Super-Kamiokande waar men naar neutrino’s zoekt. Dat is in het water gevallen, want ik mocht nergens meer naartoe. Ik moest dus andere manieren zoeken om de magie die ik zocht tot leven te brengen. En ik ben zo tevreden met de poëtische beelden die ik uiteindelijk in het Zoniënwoud heb opgenomen, dat ik bijna blij ben dat ik niet in Japan ben geraakt. Ik heb daar veel uit geleerd. Ik had in Birdsong al geëxperimenteerd met seksscènes waarbij mensen in dieren transformeerden als metafoor voor muziek maken, dat idee heb ik nu verder doorgedreven.”
enola: Waarom moest je voor dit project ook naar Polen?
Willemyns: “Ik was er destijds al gaan filmen voor een aflevering van de Canvasreeks ‘Paper Trails’, en was toen heel erg gecharmeerd door het land en vooral hoofdstad Warschau. Ik vind dat hun taal en die Oost-Europese koppen goed passen bij wetenschappelijke ideeën. Neem nu bijvoorbeeld de Poolse componist Górecki, waar we het ook over hebben in The Rhythm Of The Band: zijn muziek is zeer emotioneel, maar tegelijk ook ongelofelijk mathematisch. En daar ging het me om. Puur praktisch was het ook gewoon een van de weinige landen waar ik wel nog heen mocht reizen; dat speelde ook mee, want corona woedde ondertussen vollenbak.”
“Het plan was eigenlijk om er interviews af te nemen van echte professoren en andere mensen. Ik stond zelfs in contact met een netwerk van bejaarde radiomakers die ik zou spreken, maar terwijl ik naar ginder reed, kreeg ik de ene na de andere afzegging binnen omdat ik vanuit België kwam, dat coronagewijs slecht bezig was. Tegen dat ik daar was, stond ik zo goed als met lege handen, op wat contacten met acteurs na, die enkele korte anekdotes zouden navertellen. Mijn contact ter plaatse verzekerde me dat er aan bereidwillige acteurs geen gebrek was, dus heb ik het over een andere boeg gegooid, en teksten geschreven voor de archetypes die ik aan het woord wilde laten: de professor, de dirigent … ”
enola: En bij dat alles maakte je meteen een nieuwe plaat. Hoe ging dat?
Willemyns: “Hoe meer platen je maakt, hoe moeilijker het wordt, ervaar ik. Maar de serie gaf me wel een richting. Er was een soort verhaal, ik wist bij welke scènes ik muziek nodig had om ze kracht bij te zetten, waardoor ik ongeveer wist wat ik wilde maken. En aangezien ik voor de serie toch naar Nigeria moest, heb ik er ook opnieuw samengewerkt met de afrobeatgroep waarmee we ook In The Rush Of Shaking Shoulders hadden gemaakt. Daarna heb ik het werken aan de plaat al maar uitgesteld, tot we plots in lockdown gingen. Zoals iedereen in die eerste twee weken, heb ik toen maar het werk gedaan waar ik al die tijd wat van was weggelopen. Ik heb twee weken geschreven aan wat tien nummers bleken, en die gaf ik aan Felix Machtelinckx van Tin Fingers om ze verder uit te werken. Dat schaafwerk is immers hoe langer hoe minder mijn ding, hij had daar wel zin in. ‘Rhythm Of The Band’ is dus een samenwerking van mij met die Nigerianen en die Antwerpse jongeman.”
enola: Waar John niet aan meewerkte?
Willemyns: “Klopt. Hij wilde aan zijn blackmetalplaat werken, en ik wilde dat toch gescheiden houden van Arsenal. Ik vind: je kunt geen twee platen door elkaar maken. Maar hij zal deze nummers wel mee vertolken op het podium – als hij wil, want dit is net een zoektocht naar of er nog een leven voor ons samen is, en dat antwoord is nog altijd in beraad. Binnen drie jaar zal dat misschien duidelijk zijn, of dit moment helderheid heeft gegeven of niet.”
enola: In alle eerlijkheid: nadat de drie afleveringen wat waren ingezonken bij me, wist ik niet meer hoe ernstig jullie daarin nu waren over jullie onderlinge twijfels. Ik bedoel maar: het idee van een blackmetalplaat alleen al geeft het een absurd kantje.
Willemyns: “Het is nochtans alleen maar de waarheid. Geloof me: de gesprekken die je ziet zijn openhartig en eerlijk. Toen ik hieraan begon wist ik eigenlijk niet waar het zou eindigen. En ik weet het nog altijd niet zo goed, waar we staan. Het voelt een beetje als een koppel dat een scheiding overweegt. Je kunt praten over andere manieren om samen te leven of te werken, maar ik kan nu niet zeggen ‘het is gelukt’. Neen, het blijft zoeken naar hoe we dit verder kunnen uitbouwen.”
enola: Uiteindelijk hebben zelfs Koen Wauters en Valerie De Booser het niet samen uitgehouden…
Willemyns: “Welja, dat dus. Als zelfs zij het opgeven, what the fuck!” (lacht)
The Rhythm Of The Band loopt vanaf zondag 2 mei drie weken lang op Canvas. Arsenal staat op 9 december in de Lotto Arena in Antwerpen.
