Fabienne Erni is zowat de Florence And The Machine van de metal: vurig rood haar, een waanzinnig sterke stem als een sirene die elk schip kan doen vergaan, harpiste. En ze is aan een steile opmars bezig sinds ze drie jaar geleden uit het niets zangeres werd bij de Zwiterse succesvolle folkmetalgroep Eluveitie. Dat ze een van de leading ladies in de metal van morgen is, zet ze kracht bij met haar eigen ambitieuze project Illumishade: een crossover van fantasy, musical, pop en (natuurlijk) metal.
Begonnen als haar afstudeerproject vorig jaar voor haar Master in muziek in Zürich – om haar diploma als zanglerares te halen – is Illumishade stilaan geëvolueerd naar een volwaardig debuut met haar eigen band. Die bestaat uit muzikanten/medestudenten uit diezelfde school én Jonas Wolff, gitarist bij datzelfde Eluveitie. Dankzij een crowdfunding van eind vorig jaar komt het debuut Eclyptic: Wake Of Shadows uit in eigen beheer. Erni is amper drie jaar professioneel muzikante, maar begeleidt het hele proces van schrijven tot marketing met een klein team, namelijk de band zelf.
Erni zelf staat er om bekend steevast vrolijk en enthousiast te zijn. Dat geldt ook voor dit gesprek: geen drie zinnen spreekt ze uit zonder in lachen uit te barsten (we hebben een dertigtal keer (lacht) uit dit interview geschrapt), als een soort Alice In Wonderland die vooral dankbaar is om wat ze allemaal kan en mag doen. Onvermoeibaar. Dat is dan ook het enige voordeel dat deze coronacrisis bood: ze heeft tijd om deze release minutieus voor te bereiden, los van het releaseconcert op 23 mei dat uiteraard ook werd geannuleerd. Anders was Erni nu op tournee geweest met haar andere groep Eluveitie.
Enola: Hoe had je die tour in godsnaam gecombineerd met al dit werk voor je project? Ik denk dat jij en je band momenteel de hardst werkende muzikanten ter wereld zijn.
Erni: “Well, we made it work! We zijn gewoon een uitstekend team. We zitten nu ook gewoon thuis. Dat is een van de positieve kanten van heel dit gedoe, als je er dan toch moet vinden. Je hebt nu gewoon tijd voor zaken waar je anders geen tijd voor maakt, al was het maar je huis eens dégelijk poetsen (lacht). We doen alles voor de eerste keer en we doen alles zélf, alleen. We hebben geen label. Tamara, mijn beste vriendin, doet eigenlijk alles wat ons label zou doen. Ze is onze manager én onze boekingsagent. Het is leuk, maar soms ook best wel zwaar. We zitten al eens met strakke deadlines. Dat maakt het tegelijk ook interessant: je leert elkaar pas op bepaalde manieren kennen als je samen aan een project als dit bouwt. Zo kunnen we ook samen groeien.”
Enola: Dit project is ontstaan tijdens je Master Muziek.
Erni: “Klopt. Als thesis moest ik vorige herfst een concert voorbereiden, dus de songs moesten klaar zijn. Het is echt wel een coole school, ze hebben daar ook een fantastische nieuwe club met alles erop en eraan. We moesten de nummers daar brengen, maar ze zijn sindsdien nog zo geëvolueerd. 2019 was zo druk met Eluveitie, alles zat vol door de nieuwe plaat en de tours. Vandaar dat ik Jonas, de gitarist van Eluveitie, vroeg om alles mee verder uit te werken, aangezien we toch samen constant op tour waren. We kennen dezelfde mensen, de andere bandleden zijn ook van diezelfde school, we wonen in hetzelfde gebied, dus afspreken en repeteren gaat ook heel vlot.”
“We hadden de songs klaar en zijn in de zomer naar een hut in de bergen gegaan. Daar bracht ik de uitgeschreven muziek mee naartoe om alles voor te bereiden voor de thesis. Maar nadien leefde er echt iets bij ons dat we hiermee verder moesten gaan. We hielden van het concept, we amuseerden ons te pletter en hadden er al zoveel werk in gestoken dat het zonde zou zijn er niets mee te doen. Ook de band tussen ons als vrienden is zo hecht dat we dat ook niet wilden opgeven. En als je nu ziet tot wat de songs zijn geworden na de opnames, het mixen, het masteren … Het is gewoon geweldig.”
Enola: Heel fijn dat Illumishade absoluut geen doorslag van Eluveitie is. Je had het je nochtans makkelijker kunnen maken door ook die folkmuziek wat op te zoeken.
Erni: “Nee, dat wilden we absoluut niet. Dat zou goedkoop zijn en alleen maar verwarring stichten. In Eluveitie kan ik alles van m’n zang kwijt en die wereld staat al als een huis. Jonas en ik zeiden al snel tegen elkaar dat we onze totaal verschillende muzikale invloeden gewoon moesten combineren om er ons eens goed mee te amuseren – zonder grenzen. Gooi alles er maar in, van een blueslick tot een Mariah Carey zangstukje. Laat de creativiteit maar vloeien. Zo zijn er ook best wel wat verschillen tussen de nummers onderling ontstaan. Maar de wereld die we opgebouwd hebben en de sounds van Mirjam Skal (synths, arrangementen, pn) houden alles samen.”
Enola: Over die wereld gesproken, die is essentieel voor dit album en je band tout court.
Erni: “Zeker. De wereld die we hebben gecreëerd bestaat uit vijf stammen. De bandleden zijn zelf de vijf Illumi van deze stammen, de uitverkorenen van hun stam om de Guardian bij te staan in het beschermen van het hart van de wereld. Als dat mislukt, vergaat de wereld. Deze nummers vertellen het verhaal van die Guardian, en dat ben ik. Elk nummer is als het ware een screenshot van het verhaal, van wat er aan het gebeuren is. Het gaat over de emoties die ze doormaakt, de veranderingen die ze ondergaat. Daardoor kun je verschillende soorten muziek componeren: de ene keer wat heftiger, de andere keer wat meer cheesy.” (lacht)
Enola: Liep je al langer rond met dat verhaal van de Guardian, nog voor je thesis?
Erni: “Het idee is ontstaan in de herfst van 2018 tijdens een shopping trip naar Milaan met Tatjana. (lacht) Ik was toen aan het stressen over wat ik zou gaan doen voor dat project. En toen begonnen we te praten over musicals en fantasyverhalen, waar ik altijd al gek op ben geweest, zoals Harry Potter. Daarom hou ik ook zo van metal, daar zitten echt wel veel fantasy- en musicalelementen in. Ik hou er gewoon van in een andere wereld te duiken, je vergeet de realiteit rondom je. En als ik songs schrijf, heb ik die context van een verhaal nodig. Ik kan niet zomaar iets schrijven over “liefde” bijvoorbeeld – misschien komt dat nog.”
“Het verhaal dat ik haar toen vertelde, waarmee ik rondliep, was toen al wel een beetje dit verhaal. Maar sindsdien hebben we het echt nog veel beter uitgewerkt – bijvoorbeeld het aspect van de verschillende stammen. Door met Tamara te praten, begon ik echt dingen uit te schrijven en te visualiseren. Maar toen bleek al snel dat we het met z’n tweeën niet perfect zouden krijgen, dus we hebben ook een concept writer uit Canada mee aan boord genomen die we online gevonden hebben. Ze is ook een metalfan, dat helpt. (lacht) Zij broedt met Tamara nu vooral verder op het verhaal, terwijl ik met de groep vooral aan de muziek werk. En zo doet ieder zijn of haar deel en past de puzzel. Alleen was dit nooit van m’n leven gelukt.”
Enola: Jullie eerste single heet “World’s End”. Betekent dit dan dat het verhaal slecht eindigt?
Erni: “Het is zeker niet het eerste nummer op de plaat, nee. We hebben die weliswaar als eerste single gekozen, omdat dat nummer onze veelzijdigheid het beste laat horen – het toont het beste welke muzikale richting we met Illumishade uit willen. Het vertelt inderdaad wel het einde van het verhaal, maar het is tegelijk ook een goeie teaser. Hoe is het zover kunnen komen? Het was het eerste nummer dat we destijds opnamen. Toen was ik ook nog ziek, na een lange tour met Eluveitie. Tussen de Amerikaanse en Europese tour hadden we twee weken vrij en we moesten toen de studio in voor Illumishade. Dus ik moest wel zingen.”
Enola: Gaat dit album dan eigenlijk over de Guardian die naar een soort dark side overloopt?
Erni: “(aarzelend) Ja, eigenlijk wel. Al wou ik dit allemaal niet verklappen tijdens interviews. (lacht) Het is beter om te zeggen dat de dark side het overneemt, meer dan dat zij zelf overloopt. Die contrasten tussen “licht” en “donker” zijn van cruciaal belang. Het zit in onze naam, zéker ook in onze muziek, daar spelen we mee.”
Enola: Zoals je dus ook met echte emoties in de fantasywereld speelt. Op jullie website staat een uitgebreide test voor iedereen om te zien tot welke stam je zou behoren. Die vragen zijn best wel persoonlijk – alsof het een kleine psychologische test voor een sollicitatie is.
Erni: “Klopt. Zo willen we dat iedereen er zich wat in herkent of als luisteraar verbinding vindt met dit verhaal. Dat geldt ook voor de bandleden. De verdeling van de stammen onder hen is zeer bewust gebeurd. Als ze geen verbinding met hun stam hadden, zou het immers niet authentiek blijven.”
Enola: Wat zegt jouw personage dan over jezelf?
Erni: “(schatert het uit) Daar heb ik zelf nog niet eens over nagedacht! Dit is interessant. We hebben heel veel tijd en energie gestopt in het uitschrijven van het verhaal van de stammen en we zijn het nog steeds verder aan het ontwikkelen, stap voor stap. Dus ik schrijf jouw vraag hier voor mezelf op voor als we mijn personage gaan ontwikkelen.” (lacht)
Enola: De songs zijn ook universeel. Een nummer als “Rise” zal bijvoorbeeld ook troost kunnen bieden aan iedereen die het verhaal en de wereld achter het nummer niet kent.
Erni: “Oh, ik ben blij dat je dat zegt, want dat was echt wel de bedoeling. In dat nummer voelt de Guardian dat er iets loos is, vraagt ze zich af of ze het wel kan halen. Ze troost zichzelf, praat zich moed in, en daarvan hoop ik dat iedereen die daar ook nood aan heeft dat hoort en herkent.”
Enola: Kan je ook meer van jezelf kwijt in deze nummers dan in die van Eluveitie?
Erni: “Ik wil zeker niet oordelen dat “het ene” beter is dan “het andere”. Want mijn rol is gewoon anders in beide bands. Meer nog, ik zou niet in twee groepen willen zitten waar ik heel nauw betrokken ben bij het componeren van de nummers. Dat zou te veel zijn. Bij Eluveitie krijg ik de teksten en de melodie en moet ik het plaatje doen kloppen. Ik werk aan mijn interpretatie, praat met Chrigel (frontman van Eluveitie, pn) over de nummers, hij vertelt waar ze over gaan … Dat verbind ik dan weer met mijn verhaal. Dat laatste werkt voor mij het beste. Ik ben de vertolker van zijn teksten en zijn melodieën. Dat vind ik fantastisch. Ik heb zelf nooit echt de nood gevoeld om zelf van nul dingen te creëren. Illumishade is ook maar ontstaan doordat ik iets moest verzinnen. En dat blijkt nu toch reuze mee te vallen. Dus ik heb nu een perfecte balans bereikt met deze twee groepen.”
“Ik zie mezelf ook nu nog steeds meer als een zangeres dan als een componiste. Zingen is mijn grootste passie. Ik had eerder al wel eens een paar nummers geschreven, maar nooit met zo’n grote passie van “Dit is nu mijn song!” Maar door dat nu met dit team te doen, geeft me dat wel vertrouwen, ja. Het is voor iedereen in deze band de eerste keer dat we zoiets doen en dat maakt elke stap in dit avontuur fantastisch.”
Enola: Uit dit gesprek blijkt ook hoe natuurlijk alles bij jou gaat. Je bent destijds opgemerkt om bij een grote metalband te gaan zingen, je hebt harp leren spelen, nu dit project … Je leven is wel een rollercoaster geworden.
Erni: “Dat kun je wel zeggen, maar het plaatje klopt wel volledig sinds ik bij Eluveitie zing, nu ruim drie jaar geleden. Was ik twee jaar geleden al begonnen met Illumishade, dan was dat veel te vroeg geweest. Ik ben veel gegroeid, ja, ben op heel korte tijd van nul naar honderd gegaan, in het koude water gegooid. Soms vraag ik me nog af hoe ze er destijds bij Eluveitie in godsnaam toe gekomen zijn om mij te kiezen, want het was ook voor hen best wel een groot risico. Konden zij weten of ik wel goed kon performen voor een live publiek, of dat ik het überhaupt wel fijn zou vinden om op festivals te spelen? Chrigel had blijkbaar echt wel vertrouwen in mij, ook al kon hij niet weten hoe het zou uitdraaien. En ik heb me ook afgevraagd of ik het zelf wel zou kunnen, of ik er wel klaar voor zou zijn om mijn leven zo drastisch om te gooien. Want dat is echt wel wat er gebeurd is. Ik ben benieuwd hoe m’n leven er zonder Eluveitie had uitgezien. Maar nu… It just keeps on rolling. Natuurlijk zijn er ook mindere momenten. Ook in alle aspecten van het leven is er licht en schaduw, weet je. Hoe kun je groeien als je geen uitdagingen hebt die je moet aangaan? En nu ben ik pas echt klaar voor deze tweede, grote stap, de release van mijn eigen plaat.”
Enola: Is dit een grotere stap dan je een jaar geleden had gedacht?
Erni: “Ja, zeker. In het begin zat ik enkele dagen met Jonas wat ideeën uit te werken. Dat was voor mij toen ook de eerste keer dat ik met iemand songs schreef. Het was fijn om te zien hoe wij als een team werkten en om hem ook van een andere kant te leren kennen. Toen wisten we nog niet dat het project deze proporties ging aannemen: met dat intense werk in de studio bijvoorbeeld, de ontwikkeling van die hele wereld … We hebben heel ons hart en ziel erin gestoken. We zijn nu heel benieuwd naar de reacties, maar de eerste feedback die we kregen is echt wel hartverwarmend. De metalgemeenschap is eigenlijk heel gevoelig en ondersteunend. Dat vind ik er zo fantastisch aan. Als ze iets goed vinden, zijn ze echt heel loyaal in plaats van gewoon maar één nummer leuk te vinden. Dus ik denk wel dat met iets goeds bezig zijn, toch zeker voor die mensen.” (lacht)
Enola: Wat waren de moeilijkere momenten in dit proces met Illumishade?
Erni: “Het is moeilijk er eentje uit te pikken. Er waren zeker enkele momenten waarop we dachten “Kunnen we dit eigenlijk nog wel doen met de tijd die ons nog rest?” Zeker Tamara werkte best wel wat nachtshiften – ze heeft ook nog haar andere job als promotor. Zelf was ik eind vorig jaar op tour met Eluveitie voor zeven weken in Europa – een hele uitdaging voor het lichaam en de geest. We moesten onszelf ook al eens duidelijk maken dat we heus geen machines zijn. Je kunt intens werken en al eens minder slapen, maar zeker niet voor een lange periode, want dan ga je eraan kapot. Dat leer je ook door het gewoon te doen. En dan zwijgen we nog over de financiële druk. Als je dan even een minder moment hebt, en je ziet al die zaken en vragen op je afkomen, durf je je wel eens af te vragen waar je in godsnaam aan begonnen bent. Is het dit allemaal wel waard? Zijn we wel goed bezig? En als je dan in jezelf blijft geloven, geeft je dat nadien weer extra energie. Daar gaat “Rise” dus over. (lacht) Hey, het is een therapeutisch nummer!” (giert het uit)
Enola: Aan de andere kant: dit ga je geen vijf keer in je leven doen.
Erni: “Nee, zeker niet. Dit is eerder once in a lifetime, denk ik. Of ja, wacht, never say never, ik ben nog jong – vind ik toch. (lacht) Maar uiteindelijk is alles mooi op z’n plaats gevallen met de groep, met alles wat we ontwikkeld hebben … Ik ben gewoon gelukkig en weet dat het rond de release best nog wel intens gaat zijn.”
Enola: Wat ten slotte ook opvalt aan Illumishade is dat sommige melodieën zo uit popsongs lijken weggelopen.
Erni: “Ja, zoals ik zei nemen we allemaal verschillende invloeden mee naar de band. Popmuziek is de mijne (lacht), net zoals musicals dus. Daar kunnen ze ook van die heel cheesy melodieën hebben, en daar hou ik zo van. Jonas neemt dan weer meer van die glamrock en 80’s hardrockinvloeden mee. En zo kregen de songs vorige zomer echt vorm in die berghut. Ik kan m’n musicalachtergrond erin kwijt, Jonas kan er een blueslick of wat powermetal tussen gooien, … Het is allemaal ok. Zo vormen we onze eigen wereld op meerdere niveaus.”
Het debuut Eclyptic: Wake Of Shadows verschijnt op 15 mei. De release show zal live gestreamd worden op 23 mei. Meer info: www.illumishade.ch
