Vier jaar is het geleden sinds Escalators, de vorige plaat van het Gentse kwartet Stadt, onze oren kwam kietelen. Voor hun nieuwe langspeler kozen ze voor een andere aanpak: geen lange dagen in de studio, maar livesessies waarbij ze hun songs in één keer op band gooiden.
Frederik Segers (zang/gitaar): “We waren al heel lang op zoek naar die directheid. Nothing Twice, de albumtitel, verwijst daar ook naar. We hebben ervoor gekozen om niet te monteren, maar voor een globale spanningsboog te gaan.”
Fulco Ottervanger (zang/toetsen): “Die volslagen focus vond ik echt zalig.”
enola: Omdat niet alles tijdens de opnames al vooraf was vastgelegd?
Ottervanger: “En omdat we niet wisten wat het zou worden. En we filmden tegelijkertijd. Heel die opname is in één enkele take gefilmd. We hebben onszelf dus klem gezet. Met opzet.”
enola: Waar hebben jullie gefilmd?
Ottervanger: “In het Amerikaans Theater in Brussel. Het is de oude VRT-studio waar al die quizzen zijn opgenomen.”
Segers: “Er hangt een speciale sfeer. Het was er na anderhalf jaar leegstand al helemaal verloederd. Heel raar hoe snel dat kan gaan, eens de mensen weg zijn. Hoe zo’n gebouw verandert in een koud en kil kraakpand.”
Ottervanger: “Dat geeft echt een raar gevoel. Het feit dat je wist hoe er kort daarvoor nog tv-opnames werden gemaakt en het gebouw nog belangrijk was.”
enola: En hoe tijdelijk de dingen vaak toch zijn.
Ottervanger: “Ja, tijdelijk, inderdaad.”
Segers: “Het lichte scenario dat erin zit is ook daarop geïnspireerd. Welke figuren die daar …”
Ottervanger: “rondspoken …”
Segers: “… wat ronddwalen. De conciërge bijvoorbeeld. Er passeren wat van die figuren de revue en af en toe zijn we dan in beeld terwijl we live aan het spelen zijn. Wat ik er leuk aan vond, was dat het moment mij altijd zal bijblijven. Terwijl ik mij van opnames van vorige platen weinig of niets herinner.”
Ottervanger: “Dat nummer met één take, “Today Is A Work Of Ages”: ik zie mezelf nog spelen. Raar hé.”
enola: Hebben jullie voor dit album dan bewust ruimte gelaten voor improvisatie?
Segers: “Meer dan ooit. Sommige stukken zullen live elke keer totaal anders klinken. Al moet ik wel zeggen dat dat het gevaarlijke is aan opnames doen; ik hoor nu ook wel dat er bepaalde licks in zaten die ik tof vind.”
Ottervanger: “Dat is ook deel van improvisatie. Free is never free all the way“
.
enola: Je behoudt altijd wat ankerpunten?
Ottervanger: “Tuurlijk. Een kader dat je voor jezelf schept.”
Segers: “Maar het zit nu wel meer in onze composities ingebouwd. Dat er ruimte is om een zanglijn acht of vierentwintig maten later te laten beginnen. Dat kan allemaal.”
enola: Waar heb je inspiratie gehaald voor je teksten? Neem nu “Nothing Twice”, het titelnummer. Slaat dat op het feit dat je niks twee keer hetzelfde wil doen of niet in herhaling wil vallen?
Ottervanger: “Ja, inderdaad. Maar het gaat ook over het geheugen.”
Segers: “Of dat je iets nooit twee keer hetzelfde zal ervaren. Dat je denkt: “Ik wil een tweede kans.” En dat als je teruggaat naar dat moment, je waarschijnlijk dezelfde beslissing zal nemen. Maar dat dat niet wil zeggen dat het dezelfde consequenties zal hebben.”
Ottervanger: “Zoals bij een caleidoscoop. Alles verandert constant.”
enola: Hoe komen jullie teksten doorgaans tot stand?
Segers: “Vaak hebben we een globaal thema en brainstormen we daar samen over.”
enola: Waar gaan de andere nummers over?
Ottervanger: “”Broken People” zou je kunnen zien als een lofzang op het gebroken zijn, maar dan in de goede zin. Dat je beelden of verwachtingen loslaat en uit je as herrijst als een feniks. Dat je kan leren van het gebroken zijn. Dat er iets nieuws kan groeien als je aan het einde van je Latijn zit.”
Segers: “Als je de titel leest, zou je kunnen denken dat het supernegatief is, maar eigenlijk is het wel een positief nummer.”
Ottervanger: “”Today Is A Work Of Ages” zou je dan weer kunnen zien als een soort Super 8-beeld, een romantisch beeld. (denkt na) De jeugd tegenover de oude mensen en het land tegenover de stad geplaatst. Jonge mensen die in een veld zitten te picknicken en daar overnachten. En in de verte zie je een oude ommuurde stad in Engeland.”
Segers: “”Amplified” gaat over een teveel aan keuzes en impulsen. En over hoe je soms gepusht wordt om iets nieuws te kopen.”
enola: Heb je het dan over sociale media en internet?
Segers: “Ja, het is nu wel een afgezaagd thema ondertussen. Maar dat nummer is ook al twee jaar oud. Soit, het gaat over hoe je je kan laten opfokken en behoeftes laten aanpraten.”
enola: Geef eens een voorbeeld?
Segers: “Wel, het is nu misschien stom, maar onlangs had ik het met een merk van gitaarpedalen. Ik fokte mezelf zodanig op en wou ze allemaal hebben, maar toen ik dan even wegbleef van Facebook verdween dat gevoel terug. En zat ik daar met vijf veel te dure pedalen. Ik vraag me dan af …”
Ottervanger: “Het is een verslaving.”
Segers: “‘Hoe komt dat nu, dat ik dat allemaal heb?’ (lacht) Het is zot hoe ze je — het lijkt vaak onschuldig — op een of andere manier toch altijd weten te bereiken.”
enola: Alles wat je op internet bekijkt, wordt bijgehouden om doelgericht reclame te kunnen maken.
Segers: “Ik ben er meestal niet zo gevoelig voor, maar af en toe overvalt het mij en word ik er onrustig van. (Denkt na) Het nummer gaat ook wel over de rust die over je neerdaalt als dat gevoel weer wegebt en over hoeveel deugd dat kan doen. Dat je er weer boven kan staan.”
Ottervanger: “Het is bijna een soort chemische kolk waar je in terechtkomt.”
Segers: “Ik ben doorgaans iemand die met weinig tevreden is, maar er zijn echt ook momenten dat ik me zodanig laat opfokken dat ik het gevoel krijg dat ik allerlei zaken nodig heb. En eens je in die consumptiekolk zit … Echt een zot gevoel.”
Ottervanger: “Het geeft even de illusie dat alles opgelost is. Het is een soort roes.”
Segers: “En bij veel mensen voelt dat ook goed, iets kopen. Maar bij mij niet, ik heb daar nooit een supergoed gevoel bij.”
Ottervanger: “Als je iets koopt om te vergeten, dan kan je je daarna heel leeg voelen. Maar als je daar te extreem in gaat, mag je dus nooit meer een paar platen tegelijk kopen. Je moet er dus ook niet te streng in zijn, soms moet het wel kunnen.”
Segers: “Met albums heb ik het minder. Bij mij is het meer met instrumenten; het duurt dan een half jaar vooraleer ik kan aanvaarden dat ik in die hype ben meegegaan. Echt heel vreemd.”
Ottervanger: “En dan “Fluid Is Grand”: het is wat cheesy als ik het uitleg, maar het gaat over dat je dingen moet uitspreken tegen mekaar, relationeel dan. Met je vriendin. Dat je dingen niet moet ophouden en dat het dan weer kan stromen. Het gaat over water als symbool, als in water laten stromen, dingen uitwisselen met elkaar … (denkt na) “Thuissfeer” gaat dan weer over toerisme, cynismetoerisme eigenlijk.”
Segers: “Over de zoektocht naar authenticiteit als je een ander land bezoekt.”
Ottervanger: “Waar het nog is zoals in de jaren vijftig.”
Segers: “Mensen willen allemaal in een cafeetje zitten waar geen andere toeristen komen. Maar ze zitten vaak toch nog in een tourist trap, zij het dan een die authenticiteit uitstraalt.”
Ottervanger: “Niets is nog echt. Je weet niet wanneer iets echt is. Alles is virtueel.”
Segers: “En ook, wat een toerist meebrengt als hij er toch nog in slaagt een authentieke plaats te vinden … Of hoe we in het verleden, tijdens de kolonisatie bijvoorbeeld, mensen allerlei zaken opdrongen, terwijl ze daar eigenlijk totaal geen nood aan hadden.”
enola: Dan zijn we terug bij het thema van “Amplified”.
Segers: “Ja, eigenlijk heeft dat wel een link.”
Ottervanger: “”Daily Comment” gaat over hoe je altijd commentaar krijgt. En over verwachtingen die je van buitenaf opgelegd krijgt of die je jezelf oplegt. Het oordelende stemmetje dat zegt dat het nooit goed genoeg is.”
enola: Jullie zijn intussen vijftien jaar bezig samen. Wat hebben jullie in die tijd allemaal zien veranderen?
Ottervanger: “Wij hoorden bij de eerste generatie die allerlei stijlen met elkaar mengde en daar iets nieuws mee maakte. (denkt na) En de generatie na ons, die is zich veel bewuster van de markt.”
enola: Hoe komt dat dan, denk je?
Ottervanger: “Omdat ze dat op school meekrijgen. En omdat het neoliberalisme ook een stuk verder is doorgeschoten dan toen.”
enola: Individualisering misschien ook.
Ottervanger: “Ja, hoe mensen zich profileren. Kijk maar naar Instagram, Facebook … Het is allemaal zo visueel geworden.”
Segers: “Dat zijn zaken waar wij niet zo veel kaas van hebben gegeten.”
enola: Wat waren voor jullie in die vijftien jaar hoogtepunten of uitschieters?
Segers: “Voor mij de periode van Members Of Marvelas. Daar heb ik heel goede herinneringen aan. Vooral het onderweg zijn.”
Ottervanger: “Veel gelachen toen, ja. Die overdreven energie. Ik geloof wel dat het indrukwekkend was. Als we dat nu terug horen, al die energie …”
Segers: “Daarna hebben we als Marvelas Something die driedubbele plaat gemaakt. We dachten dat dat het begin zou worden en pas achteraf hadden we door dat het eigenlijk de afsluiter was. De neerslag van die periode.”
Segers: “En toen zijn we met Stadt begonnen. Dat was misschien wel de moeilijkste periode.”
Ottervanger: “Omdat we op zoek moesten naar een nieuw karakter.”
Segers: “De zoektocht naar hoe we al die dingen konden laten condenseren tot één ding. Je hoort dat aan het eerste album van Stadt. Dat schoot nog een beetje alle kanten uit. En je hoort ons soms spartelen. Maar nu vind ik dat — in retrospectief — net tof aan die plaat. Dat we het konden loslaten en een beetje meer durfden zijn wie we zijn.”
enola: Meer zijn, minder denken.
Segers: “Ja, voilà. Dat is ook wat het nieuwe album voor mij betekent. We hebben vooraf bewust een paar keuzes gemaakt en het is de meest ontspannen plaat geworden.”
enola: Jullie zijn allemaal actief in verschillende projecten. Bestaat er een rangorde van bands?
Ottervanger: “Je zou een rangorde kunnen maken aan de hand van het aantal optredens, maar dat geeft een vertekend beeld. Stadt is ongelofelijk belangrijk, omdat het aan de basis lag van al die andere bands. Het is de moedergroep, de onderstroom.”
Segers: “Bij Stadt mag er geen druk zijn. We zijn zeker van plan om nog dingen te blijven maken en doen, maar het moet echt met volle goesting zijn. Ik wil niet dat het als een job gaat aanvoelen en ben blij dat we de muziek kunnen maken die we willen maken — zonder compromissen te sluiten.”
enola: Is experimenteren de belangrijkste bestaansreden van Stadt?
Segers: “Zeker. Elke plaat is een experiment. Wat de toekomst zal brengen, weten we niet. Er is nog geen plan. Maar er zijn wel altijd ideeën. Dat is altijd al zo geweest. Het is bij ons niet zozeer de vraag of we iets kunnen maken, maar wel wanneer we ermee naar buiten kunnen komen. There Is/Nothing Twice is eigenlijk al een jaar klaar.”
Ottervanger: “De ambitie ligt misschien anders dan bij andere bands. Bij ons is commercieel succes toch minder belangrijk.”
Segers: “De drang om iets te maken blijft wel even groot.”
Ottervanger: “En benieuwd blijven. Zo van: ‘Wat gaan we nu weer doen?’”
enola: Dat is wel tof in deze tijden, vind ik.
Ottervanger: “Die anti-ambitie, ja.”
enola: Jullie zitten in een luxepositie op dat vlak, lijkt me.
Segers: “We zijn niet zo bedreven in onszelf verkopen en promoten. Net daarom vind ik het fantastisch dat we nog altijd bestaan en dingen maken waar we trots op kunnen zijn. Eigenlijk voelt het vooral heel bevrijdend.”
