Was Zwerv – de vrij improviserende band rond guitarist Henk Zwerver – op zijn debuut Live (2017) nog een kwintet, dan wordt de bezetting nog wat uitgebreid voor opvolger Music From Any Moment, dat uitpakt met een weldadiger en misschien ook iets abstractere weelde.
Fijn verhaal trouwens: Zwerver was begin/midden jaren zestig actief als bassist bij The Falcons, een Hilversumse band die in volle Brit Invasion-tijd een 7” uitbracht met een cover van “Louie Louie” en wat later verder ging als Sammy Soul Set. Een halve eeuw later is Zwerver nog altijd actief, maar dan wel als vrij improviserend gitarist. Dat doet hij in een paar bands – Strings5, The Bertch Quartet – met collega-veteraan Raoul van der Weide, die ook deel uitmaakt van Zwerv. Het duo werd op zijn debuut aangevuld met twee ingeweken Amsterdammers, basklarinettist Ziv Taubenfeld en drummer George Hadow, en tenslotte de Portugees Luís Vicente (trompet) als vaste gast.
Voor Music From Any Moment, net als zijn voorganger opgenomen in Zaal 100, een van de centrale plekken voor geïmproviseerde muziek in Amsterdam, werd de band uitgebreid met trombonist Salvoandrea Lucifera (een naam die bijna te goed klinkt om waar te zijn) en Nico Chientaroli, de Argentijnse pianist die samen met zijn vrouw Ada Rave al even een actieve rol opneemt binnen de Amsterdamse scene. Het bewijst ook nog maar eens hoe internationaal die geworden is, als enkel de twee oudgedienden in de band de Nederlandse identiteit hebben. Maar goed, muziek overstijgt grenzen. Gelukkig.
Net als op het eerste album wordt hier in de volledige vrijheid gedoken, en dat met een meerderheid van groepsimprovisaties die ook een duidelijk voorkeur voor ongebruikelijke geluiden laten horen. Een paar stukken, zoals “Revolving Entrances” en “The Startup”, sluiten iets nauwer aan bij de freejazz. In het eerste introduceren de blazers samen een dalend motief, waarna een beweeglijke bas een potige drive injecteert, de piano klaterend toeslaat en drumsalvo’s in het rond gekletst worden. Het is een old school freejazz-vibe met de vlam in de pijp, afgewerkt met een trompet die eroverheen scheert. Het tweede is nog expressiever, voortgestuwd door een beukende piano, voorzien van een hoekige, maar toch rollende energie, die doet begrijpen waarom in vroegere recensies namen als Eric Dolphy en Booker Little vielen, al krijg je er hier nog een Roswell Rudd bovenop. Vitale, lillende interactie op het scherp van de snede.
De andere stukken zijn allemaal wat abstracter, of toch minder idiomatisch, sluiten meer aan bij de Europese traditie van vrije improvisatie. Zo voelen zowel “Where We Are” als “Duo 3” aan als plensbuien van onconventionele klanken, met staccato aanzetten, ruwe vegen, jammerende ademstoten, ruisende golven en onregelmatige roffels. Het is vooral een spel van timbres en texturen, van resonanties en ruimte, met een trompettist die halsstarrig weigert om een normale klank voort te brengen, en een gitarist die zijn rol van begeleider of solist inruilt voor die van colorist. Krijg je in het eerste na verloop van tijd een enorme densiteit, die naar het einde weer uitdunt, dan is het tweede een excentriek hoorspel met aanzwellende golven, sudderende geluidssoep en heel even een wall of sound met blatende blazers, een daverende ritmesectie en assertieve slaggitaar.
Verderop blijft het een komen en gaan van afwijkend gedrag: “Sur Herbe” is een en al potten- en pannensound, deels te danken aan eenmansatelier van der Weide, die de bende meesleurt op een lange trip die in het teken staat van percussieve klanken en accenten, terwijl er vanalles van de trap dondert in het kleurrijke “Pschitt”, en het uitgebreide “The Takeover” vooral aantoont dat de muziek ook kan ademen zonder dat er een stersolist het boeltje komt opeisen. “Sixpack 2” is tenslotte de even compacte als geinige afsluiter die fungeert als laatste uitroepteken. Music From Any Moment is met al dat gesputter, gepluk, gestommel en geblaat geen evidente kost, maar wie deze artiesten of hun label (Creative Sources uit Lissabon) al een tijdje volgt, die wist natuurlijk al dat enkel het onverwachte verwacht kon worden. Zwerv is een muzikale democratie die de elasticiteit van de improvisatie op een boeiende manier blijft uittesten.
Zwerv speelt op 23/10 in De Roze Tanker (Amsterdam).
