Een serie over de decadente seventies van de platenindustrie maak je niet zonder enige zin voor exces. Jammer toch dat Vinyl de kosten zo exuberant opdreef dat het beloftevolle eerste seizoen meteen het laatste werd. Ondanks alle tekortkomingen zat hier immers nog véél meer in.
Het jaar is 1973, en het is een ráár jaar. De Beatles zijn definitief oude geschiedenis, Elvis zweet in Vegas en David Bowie heeft net bewezen dat de toekomst seksueel flou is. Bij platenfirma American Century hebben ze het nog niet helemaal begrepen, en dus gaat het niet goed. Donny Osmond mag weer eens een plaat maken (waarom in godsnaam?), maar dat zal de meubelen ook niet redden. En toch blaast eigenaar Richie Finestra (Bobby Canavale, Boardwalk Empire) de verkoop van zijn label aan het Duitse Polygram op. Bloed kruipt waar het niet gaan kan, een platenbaas maakt plaatjes. Finestra is de verpersoonlijking van het rock-‘n-rollexces — drank! vrouwen! drugs! — dat wel op zelfvernietiging moet uitdraaien, maar weet desondanks het nieuwe nulpunt te herkennen wanneer dat zich aandient.
Een jonge assistente brengt The Nasty Bits aan, een proto-punkbandje, gemodelleerd naar het vergeten Jack Ruby, en daar wordt het boeiend. Vinyl weet de botsing tussen de oude platenwereld — “Jullie mogen maar met vier zijn en morgen komt de stilist om jullie een imago te geven” — en de tegendraadse nieuwelingen aardig weer te geven. Zo moet het ongeveer gegaan zijn, die eerste keer dat een dinosaurus uit de fifties met het geweld en de opgestoken vingers van New York Dolls in aanraking kwam.
En toch. “Niet interessant genoeg”, dachten executive producers Mick Jagger en Martin Scorsese, die nochtans al twintig jaar met dit project aan het rondshoppen zijn, en ze introduceerden een bijzonder vermoeiende en vergezochte moordplot die ons meermalen ver van de muziek zal houden. Alsof er ergens nog een restje subplot Godfather op zolder lag te rotten, zien we Armen Garo als de typische overweight Don Corrado Galasso, zijn de typische seventies flikkenmoustaches niet te tellen en verliezen we vooral veel schermtijd aan een verhaal dat niét over de muziek gaat.
Dat is jammer, want er zit meer dan genoeg materie in het platenfirmaverhaal alleen. Naast die ontluikende punk is de relatie tussen Finestra, diens mentor Maury Gold en soulzanger Lester Grimes op zich al een krachtige driehoeksverhouding, die vertelt over hoe een platencontract in de sixties muzikale uitbuiting kon zijn. Via Finestras echtgenote Devon (een waardig ingehouden Olivia Wilde) wordt ook heel de scene rond Andy Warhols Factory en het Chelsea Hotel opgevoerd.
Met wisselend succes vertelt Vinyl zo het verhaal van die vroege tot midden jaren zeventig, toen olifantenpijpen nog de rigueur waren, seksisme een accessoire en cocaïne een bedrijf recht hield. Het wordt allemaal prachtig en met belachelijk veel zorg voor detail weergegeven, maar ondanks de grote namen hapert het in de pogingen om de bordjes van die vele verhaallijnen draaiende te houden. Het gebeurt al eens dat het je pas halverwege een aflevering te binnen schiet dat er ook iets was als die moord. Soms ben je gewoon blij dat het eindelijk gewoon nog eens over die muziekscene mag gaan. Dan vloek je dat er niet meer werd geïnvesteerd in het soort scènes als de onvergetelijke ontmoeting tussen Finestra en Elvis; van die momenten dat Vinyl de tijdsgeest en de spirit van rock-‘n-roll perfect weet te vatten.
Waar het in elk geval niet aan ligt, zijn de acteerprestaties. Cannavale doet wat ‘ie doet als een ontketende Finestra, Wilde is zoals gezegd sterk en James — zoon van — Jagger zet met zijn Kip Stevens een overtuigende Britse punker neer. De bijrollen zijn nergens minder dan goed. Maar geheel in de geest van de mateloze seventies lopen de creators verloren in het verhaalmateriaal, waardoor Vinyl nooit de hit kon worden die zijn productiebudget vereiste.
Dat is jammer, want deze reeks weet meer dan een beetje de tijdsgeest en zijn verhalen te vatten. In de laatste aflevering wordt zijdelings de geboorte van de legendarische club CBGB’s aangeraakt, en je voelt wat er nog allemaal kon komen: The Ramones (héél even zichtbaar bij het cruciale slotconcert), Patti Smith, hiphop en disco … De snel aangekondigde renewal voor een tweede seizoen werd echter een even snelle cancellation, en dus moeten we het hiermee stellen: een onaffe, veelbelovende reeks, die nooit de kans kreeg beter te worden.
De dvd:
De dvd-box spreidt de tien afleveringen over vier schijven, aangevuld met één schamele vijfde schijf waarop de acteurs in een cringeworthy rondetafelgesprek hun licht laten schijnen over het opnameproces. De sfeer is die van een uitgelaten klasje, de toon die van acteurs die zichzelf te serieus nemen. Komen we iets te weten? Neuh, of het zou moeten zijn dat James Jagger behoorlijk smalend kan kijken terwijl zijn collega’s zwijmelen over vader Mick.
