“I got no future / I know my days are few” klonk het al op comebackplaat Old Ideas. “I don’t know if we’re ever gonna meet again, friends” zei hij elke avond tijdens de bijhorende tournee. Maar toen werd telkens beklemtoond hoe kwiek hij nog klonk en het podium nog op huppelde. Op You Want It Darker krijgt elke verwijzing naar z’n eindigheid plots de allure van een persoonlijk requiem.
En eerlijk, dat wringt wat. In een jaar waarin de dood voor de meest besproken en krachtigste platen zorgde (Bowie ensceneerde onnavolgbaar z’n eigen muzikale afscheid, Nick Cave verwerkte de dood van z’n zoon), wordt You Want It Darker wel heel hard door “’t is misschien de laatste, mensen!”-kreten omhuld. Cohen deed er zelf een stevige schep bovenop door in de afscheidsbrief aan z’n overleden muze Marianne te schrijven dat hij voelde dat hij haar dra zou volgen.
Op die laatste woorden komt hij echter al terug, door met een typische kwinkslag te zeggen dat hij het plan heeft opgevat om eeuwig te leven — al hoeft die volgende tournee ook niet meer verwacht te worden. Deze plaat bol staat bol van (religieuze) mijmeringen over de wandeling tijdens de laatste kilometers van het leven. De hoed blijft fier op, maar de wandelstok geeft steeds meer ondersteuning — dat vertaalt zich ook muzikaal. De toon en kleur van You Want It Darker is bijgevolg sober. Het schreeuwerige, lelijke artwork op de covers en in de booklets van de vorige twee platen wijkt voor stijlvolle grijstinten, een duif lijkt de ziel van Cohen mee naar boven te nemen.
Maar dat is allemaal nog iets anders dan je eigen dood aankondigen. Expliciete verwijzingen als “I’m ready, My Lord” zijn zeldzaam. You Want It Darker is vooral een berustende plaat, waarin hij mentale en emotionele rust omarmt. Of zoals hijzelf onlangs in een interview zei: “I no longer have the voice that says, ‘You’re fucking up’”. Het jagen voorbij, is hij geen slaaf meer van de liefde (“Ah, the fields are crying out – it’s Jubilee / We sold ourselves for love but now we’re free” klinkt het in “Treaty”). Ook het seksuele roofdier in hem is in een finale winterslaap: “The wretched beast is tamed”.
Gelouterd en gezegend, zo klinkt het gros van You Want It Darker, dat voor een groot deel bij hem thuis is opgenomen. De donkerte van het titelnummer vliedt al snel weg ten voordele van hogere noten, een ietwat dartele piano op leeftijd en een sussende synth op “Treaty”. Op de tweede helft van de plaat kleuren altviool en strijkers de plaat herfstrood in. Het gezwinde dat op Popular Problems nog een paar keer de kop opstak, ruimt baan voor het gracieuze. You Want It Darker is één lange mood waarin het tempo niet verandert. De kwaliteit is even consistent: Cohen is te oud geworden om onder een lage lat te bukken.
“Leonard, just get on with the things you have to do”, heeft hij zichzelf tijdens de opnames van deze plaat gezegd. Er schijnt nog veel op de plank te liggen om af te werken en uit geven. Een Cohen op dit niveau is dan ook nog niet toe aan het slotakkoord, dat aanvankelijk krampachtig van deze plaat gemaakt werd. You Want It Darker is immers het mooiste en sterkste album van hem deze eeuw (tot dusver). Een prachtige sneeuwbui in de winter van z’n carrière. Geen idee wie het na hem weer lente zal doen worden.
