Was deze vierde langspeler vlak na Elf Shot Lame Witch verschenen, dan zou alleman het ongetwijfeld gehad hebben over commerciële zelfmoord. Nu is het echter een (voorlopig) eindpunt in een proces van alsmaar toenemende eigenzinnigheid en experimenteerdrang.
Are Animals Different, ‘zo goed als live’ opgenomen in Studio Jezus van Pascal Deweze, heeft intussen weinig meer te maken met de wat excentrieke gitaarrock van die debuutplaat. Voor een groot stuk heeft dit immers geen bal meer te maken met het centraal stellen van gitaren, want de band heeft hier een volstrekt eigen geluidswereld bij elkaar geveegd, ook al zijn er dan wel overduidelijke links met de werelden van krautrock, minimalisme, tribale grooves, filmmuziek, psychedelica, cosmic synths, postpunk en avant-garde.
Het gaat zelfs van start met een hoorspel vol resonerend metaal, lijkt gelinkt aan een traditie van klankonderzoek die zich in de marge van het experiment ophoudt. Vervolgens komt een beweging op gang waarbij het ene zonder haast voortvloeit uit het andere, passages minutenlang kunnen blijven hangen in het moment en de meest onwerkelijke combinaties uitgeprobeerd worden. Uit een klankgolf komt bijvoorbeeld plots een gitaar tevoorschijn, een en al twang en gecombineerd met brommende en zeurende keyboards uit de opslagruimte van John Carpenter. Spacey, broeierig en flirtend met de ambient.
Dan, we zitten intussen meer dan zes minuten verder, een wiegende groove met een tribale stuwing die wentelend op gang getrokken wordt en na minuten roteren vergezeld wordt van de theatrale zang van Jakob Ampe. Aanvankelijk prominent, klaar en ongemoeid, daarna steeds vaker onderhevig aan manipulaties, met op hol geslagen vocodereffecten die het helemaal naar het Midden-Oosten voeren. Oerkraut, platte synthpop en vervolgens een paar minuten gitaargekte van Vincent Cauwels, alvorens de band opnieuw belandt in een eindeloze trance-beweging.
De tweede helft van het stuk klinkt nog kaler en opener, start met een herneming van de gitaarchaos, om vervolgens te belanden bij een soort van onderaardse techno waarop Ampe opnieuw kan uithalen. Het slotkwart wordt tenslotte op gang gebracht met uitwaaierende synthgolven uit de Tangerine Dream-school, en slaat om in een even massief als militaristisch ritme dat vol rondstuiterende bleeps en zeurende effecten naar het einde sleept, met zijsporen die soms klinken als verbasteringen van Bowie’s 70’s werk en Talking Heads anno 1980, als Belew het voor het zeggen gekregen had.
Hoewel Are Animals Different opzichtig flirt met de grenzen van de kitsch en voortdurend gebruik maakt van effecten en studio-ingrepen die vooral geassocieerd zullen worden met de foute jaren tachtig, voelt het vooral aan als een samenbrengen van invloeden uit de jaren zeventig, maar dan wel bewerkt met hedendaagse productietechnieken en visie. De band voelt soms aan als een moderne tegenhanger voor evenmin te labelen bands als The Soft Machine, Amon Düül, Silver Apples, Pere Ubu of Henry Cow. Misschien niet zozeer qua instrumentatie, maar wel betreft spirit. En natuurlijk is het ook The Germans’ manier om volledig te breken met de traditionele rocktraditie en zijn opgelegde formaten, lengtes, structuren. Ze forceren de boel hier bekwaam en gretig open en slagen er in om een uit de hengsels hangende trip te brengen die veertig minuten boeit en de valkuil van de overdaad mijdt.
The Germans heeft intussen al een paar ontpoppingen achter de rug, maar vermoedelijk nog geen die zo ingrijpend was als deze recente transformatie. En toch klinkt dit, na het voorgaande album en de concerten, aannemelijk, en misschien zelfs logisch. Rest enkel nog de vraag: wat nu? Terug inbinden nadat Operatie Grote Kuis afgerond is, of hardnekkig blijven experimenteren in een wereld zonder regels? Wat er ook van is, we zullen blijven volgen. Stelletje mafketels.
De band stelt zijn nieuwe album op 12 maart voor in de Vooruit.
