Was “Nederlandstalig” een genre, dan had Hannelore Bedert er met haar derde plaat een steen in verlegd. Iets Dat Niet Komt is een pakkend meesterwerk van delicate rauwheid dat alleen maar buitenlandse referenties oproept.
Zelf kruipt Hannelore Bedert nog liever onder die steen dan het toe te geven, maar haar debuut Wat Als uit 2008 en opvolger Uitgewist uit 2011 hebben er mee voor gezorgd dat Vlaamse singer-songwriters niet meteen meer in het verdomhoekje van de kleinkunst worden geduwd. Eindelijk was er met Bedert iemand die teksten met een haast vanzelfsprekende naturel in onze taal schreef, iets waar tot dusver alleen een Raymond in slaagde in Vlaanderen — een beetje pover, zeker in vergelijking met onze bovenburen. Muzikaal gaf zij uitgesproken de geitenwollensokken met spullenhulp mee, vooral op het rauwere Uitgewist. Sindsdien lijkt de drempel om in het Nederlands te zingen wat verlaagd en zijn er boeiende namen opgestaan — zoals Senne Guns, die ook op deze plaat meespeelt. Bedert is zelf moeilijk in hokjes te duwen, en daar hebben we het in Vlaanderen al eens moeilijk mee (iemand thuis, Studio Brussel?).
Op Iets Dat Niet Komt is Bedert finaal een eigen genre in ons lied geworden, waarmee slechts buitenlandse vergelijkingen mogelijk zijn bij gebrek aan referenties hier. Vooral Feists derde plaat Metals echoot doorheen de hele plaat, met z’n grillige percussie (single “Zoals U”), lage blazerstonen (emotionele oorveeg “Alles Gaat Goed”, “Vergeet Dat Ik Besta”, “Hoera”), onvoorspelbare koortjes (“Balans”). Meer grimmig dan donker. Ook Glen Hansards laatste soloplaat en uppercut Rhythm and Repose ademt door de poriën van Iets Dat Niet Komt — de gelijke sfeer die de openingssongs van beide platen oproepen, is treffend. Zelf noemt Bedert Sheryl Crows titelloze tweede, en rauwste, album als voorbeeld. Bedert kopieert niet, maar boetseert die invloeden in een eigen diepweemoedig geluid dat qua authenticiteit z’n gelijke niet vindt tussen De Panne en Opgrimbie.
Spelen daarin een essentiële rol: Filip Tanghe (Balthazar) en producer Thomas Vanelslander, de man die de houdbaarheidsdatum van Arno keer op keer rekt en Gorki’s laatste plaat eindelijk weer relevant deed klinken. Voegde hij op Uitgewist een rauwe laag toe aan enkele songs, weet hij samen met Bedert en Tanghe die rauwheid nu te bereiken door lagen te schrappen, stiltes te laten. De essentie van de songs als een open wonde. Vanelslander is een klankentapper die zijn effecten uitsluitend ten dienste van de nummers gebruikt, wat mee het onderscheid maakt tussen oprechte en klinische schoonheid. Gitaareffectjes geven nummers als “Vergeet Dat Ik Besta” en “Ik Wou Dat Ik Wist” een edge mee, het verrassende snuifje elektronica die stilte de hand reikt (zie ook James Blake, jawel) maakt van “Balans” het opvallendste Nederlandstalige nummer van dit jaar.
Diezelfde spaarzaamheid zit ook in de teksten van Bedert: het aantal metaforen is teruggedrongen, de teksten laten meer ruimte voor eigen interpretatie. Met één zin slaat herkenbaarheid in als een bliksem, het was al haar sterkte die nog wordt uitgediept. Zoals ze in de muziek niet geforceerd op zoek gaat naar de “mooie melodie”, bezondigt ze zich minder dan ooit aan mooischrijverij in die teksten. Ghost track “Afspraak”, over een tragisch sterfgeval in haar familie, wordt een stomp in de maag door een simpele, herhaalde zin als “Dit was de afspraak niet”. Het miezert een plaat lang pareltjes als “Als ge er niet naar zoekt, weet ge ook niet wat ge mist” of “Zou er in mijn bed nog iemand willen slapen als die alles van mij wist?”.
Op Iets Dat Niet Komt klinkt Bedert dus uitgepuurder dan ooit. Het is dezelfde stap vooruit zoals voorganger Uitgewist dat al was tegenover het debuut. Een soms bluesy ondertoon geeft nummers als “Alles Gaat Goed” reliëf, de strijkersarrangementen geven nog meer diepgang (“Alleen U”, “Radiostilte”). Bovendien kiest Bedert de weg van de meeste weerstand: hier staat geen single op, noch opgewekte “liedjes” deze keer die de toon onnodig verteerbaar moeten houden. Iets Dat Niet Komt is één lange, gebalde mood vol twijfels, vragen waarop geen eenduidig antwoord mogelijk is. Een plaat waarop herkenbaarheid en troost synoniem zijn, het kruispunt waarop hart en verstand elkaar soms vinden, maar elkaar vooral tegenspreken. Het is dat spanningsveld waar Bedert nog talloze platen uit zal kunnen puren op een eigengereide, maar nooit gezochte of clichématige manier.
Op Iets Dat Niet Komt werpt Hannelore Bedert de mantel van “belofte” finaal van zich af. Dit is een moderne, eigentijdse singer-songwriterplaat die begint waar piano en akoestische gitaar stoppen. En waarin ook u zich zonder twijfel herkent. In Vlaanderen is ze haar voorbeelden ontgroeid en laat ze haar referenties achter zich. Bedert wordt met Iets Dat Niet Komt zelf de referentie, de lat voor de komende jaren. Helaas voor alle muurbloempjes die een kleffe, achterhaalde gooi doen naar de titel van Beste singer-songwriter van Vlaanderen: die titel is finaal gekaapt door Hannelore Bedert.
