Rutger Zuydervelt is nog geen tien jaar actief als Machinefabriek, maar hij heeft al meer dan honderd albums op zijn naam staan. Het wordt er alleen maar beter op. Deze zomer alleen al zagen vier nieuwe releases het licht: een nieuw soloalbum Stroomtoon plus samenwerkingen met Celer, One Man Nation en de Amerikaan Steve Roden. Voor de superactieve Nederlander lijkt het allemaal nog maar te beginnen.
enola: Wat houdt je zo scherp om zoveel goede albums in zo’n korte tijd te produceren?
Rutger Zuydervelt: ”Dat is moeilijk te verklaren. Het heeft met rusteloosheid te maken, denk ik. Als ik een idee heb, wil ik het onmiddellijk uitvoeren. Spontaneïteit vind ik belangrijk in mijn muziek, waardoor ik nooit te lang aan iets werk, omdat ik bang ben om er de ziel uit te halen. Mijn muziek is — wanneer ik ze maak — heel erg in het moment. Ik werk snel en ik experimenteer graag. Ik haal hier veel energie uit. Wat dat betreft houdt het zichzelf in stand.”
enola: Vergelijk je jezelf met mensen als Francisco López of Merzbow, eveneens geluidskunstenaars met een immense catalogus?
Zuydervelt: “Dat kan, maar zij hebben qua stijl een veel consistentere output. Wie een plaat van hen koopt, weet wat voor vlees hij in de kuip heeft, terwijl ik bij iedere release bewust iets anders probeer te doen, en constant op zoek ben naar nieuwe invalshoeken.”
enola: De recensies over Stroomtoon zijn bijna unaniem positief. Iedereen heeft het over een gesmaakte, stilistische koerswijziging. Was het anders voor jou om dit album te produceren?
Zuydervelt: “Dit album was anders om te produceren dan normaal, ja. Ik had geen plannen om aan een album te beginnen, toen ik het basismateriaal van Stroomtoon al had opgenomen ter voorbereiding voor een concert in de Brusselse AB. Toen ik de opnames opnieuw beluisterde, en knipte en plakte, kreeg het album vorm. Het album is inderdaad belangrijk omdat het een stilistische wijziging betekent. Ik was vooral voor livesituaties op zoek naar een vrijere manier om muziek te maken. Rauwer, speelser, maar zonder plat of chaotisch te worden. Het album is gestructureerder en minder rauw dan de liveoptredens die ik tegenwoordig doe, maar het heeft mijn muziek wel een extra dimensie gegeven, en een richting die ik absoluut verder wil onderzoeken.”
enola: Een leuke verrassing om de Amerikaanse cellist Aaron Martin (de ene helft van From The Mouth Of The Sun, zie Linkeroor #2) aan te treffen op de mooie track “Ice Bow” van de cd Lichtung, je samenwerking met Steve Roden voor een video-installatie van de Duitse kunstenares Sabine Bürger. Hoe is Martin op je album terechtgekomen?
Zuydervelt: “Ik werkte eerder al met Aaron. Zijn eerste soloplaat op Preservation was voor mij een enorme ontdekking. Ik heb hem toen benaderd, en we namen de EP Cello Drowning/Cello Recycling op, die Type uitbracht in 2007. Sindsdien gebruik ik zijn cellospel af en toe in mijn muziek, zoals ook op Colour Tones. Toen ik met de muziek voor Lichtung bezig was, bleken een aantal cello-opnames van Aaron in mijn archief perfect te passen bij wat ik voor ogen had. Binnenkort werken we samen aan de soundtrack voor een dansvoorstelling die begin volgend jaar in Den Haag in première gaat.”
enola:Lichtung is de titel van een compositie van de hedendaagse componist Emmanuel Nunes. Is er een verband?
Zuydervelt: “Nee, ik had nog niet eerder van die man gehoord. De Belgische Yves de Mey heeft ook een album met de titel Lichtung… Het is en blijft een prachtig woord natuurlijk…”
enola: De titels van Lichtung staan netjes verdeeld onder jullie twee. Is het album een samenwerking of componeerden jullie beiden apart?
Zuydervelt: “We componeerden apart, maar ik noem het toch graag een samenwerking. Tijdens het proces hielden we nauw contact met elkaar, en we zijn allebei geïnspireerd door Sabine Bürgers visuals. We voelden elkaar goed aan, en bespraken alles wat we deden, en zodoende is Steves invloed toch duidelijk aanwezig in mijn tracks, en andersom. Het is ook — zeker als video-installatie! — heel duidelijk één ding, in plaats van een compilatie van losse tracks.”
enola: De One Man Nation remix van je liveperformance in het Bimhuis met One Man Nation aka Marc Chia is fantastisch, maar veel te kort. Mogen we in de toekomst nog meer van dat soort explosieve samenwerkingen verwachten?
Zuydervelt: “Leuk dat je dat zegt. Niet alle recensies over dit minialbum zijn unaniem positief. Met Marc is voorlopig niets gepland. En of je dergelijke samenwerkingen kan verwachten… Nou, as we speak ben ik bezig met een project met de Franse experimentele muzikant en producer Philippe Petit. Dat wordt een heftige en bizarre plaat. In zeer hoog tempo hebben we al vier nummers af… Heel inspirerend! Verder heb ik net een cd met Jaap Blonk uit, die qua stijl wel in de buurt komt van de plaat met One Man Nation.”
enola: Je bent ook een pionier van het postkaartgenre, zie je samenwerkingen met Celer op de singles Maastunnel/Mt. Mitake, Numa/Penarie en Hei/Sou. Is dit de toekomst van de muziek: een postkaart met een downloadcode?
Zuydervelt: “Celer en ik waren niet de eersten die dit deden. Een kaart met een downloadcode is tegenwoordig heel normaal voor vinyl. Voor de kaartenset Greetings From Celer & Machinefabriek was het gewoon de meest logische zet. We wilden de luisteraars een ansichtkaart sturen van de plaatsen waar we gespeeld hadden. Een souvenir. Een inspiratie was het Constellationlabel, dat hun downloadbare albums met een poster aanbiedt. Zo wordt het fysieke aspect behouden. Dat idee staat me wel aan.”
enola: Met Celer ga je de audiovisuele toer op. Met de DL’s van de releases komen erg mooie videoclips van Marco Douma. Is de samenwerking met videasten ook een leidraad voor de toekomst?
Zuydervelt: “Inderdaad! Ik ben dat het afgelopen jaar meer gaan doen. De Lichtung-installatie was er, maar ook de Pierdrie-installatie met Roel Meelkop en Marco Douma, en dus ook de video’s die Marco voor Celer & MF maakte. Met dat laatste ben ik erg tevreden. We zochten naar iets dat de korte speelduur en de relatief hoge prijs van de 7-inch zou kunnen compenseren, maar vooral ook naar iets wat de samenwerking naar een hoger niveau zou tillen. Door de video’s erbij te voegen, wordt het een mooi totaalproject. Er zullen vast en zeker nog meer van dit soort samenwerkingen volgen.”
enola: Met wie zou je in de toekomst willen samenwerken?
Zuydervelt: “Het lijstje wordt korter en korter… Ik heb niet echt een wishlist, maar de naam van Mats Gustafsson schiet me te binnen. Dat is geen sound designer maar een echte saxofonist. Ik ben erg aangetrokken tot de wereld van de improvisatiemuzikanten: Gustafsson, John Butcher, Keith Rowe, Nate Wooley, Axel Dörner, dat soort mensen. Ik zou me graag nog wat meer in die wereld begeven.”
enola: De toekomst ligt open voor Machinefabriek. Welke releases mogen we binnenkort verwachten?
Zuydervelt: “Er is een album met de Franse experimentele producer Philippe Petit in de maak. Important Records brengt in september een soloplaat van me uit, met de soundtrack voor een film van Mike Hoolboom. Dat is een zeer kalm, meditatief album, heel anders weer dan Stroomtoon. Verder komt er nieuw werk aan van Piiptsjilling, een kwartet waar ik in speel, met een Friese dichter in de gelederen. Ik werk aan een geluidsinstallatie en de eerder genoemde danssoundtrack met Aaron Martin komt er ook aan.”
- Stroomtoon van Machinefabriek is uit op Nuun Climax, www.nuun-records.com
- Lichtung van Machinefabriek en Steve Roden Zeitkratzer is uit op eat, sleep, repeat, www.eatsleeprepeat.com
- One Man Nation & Machinefabriek is uit op The Unified Field, www.theunifiedfield.org
- Numa/Penarie van Machinefabriek en Celer kan gedownload worden via de link machinefabriek.bandcamp.com/yum
