Wie zei dat IJslanders enkel muziek voor bosnimfen maken? Dat niets minder waar is, kan blijken uit het werk van Apparat Organ Quartet, een kwintet (the irony!) dat veeleer ergens tussen de exploten van Kraftwerk en Led Zeppelin in ligt dan in de buurt van pakweg Sigur Rós of zelfs de solomuziek van stichtend lid Jóhann Jóhansson.
Nee, geen postrock, folktronica of weirdness op z’n Björks hier (al zijn er wel genoeg vreemde geluidjes te rapen); Apparat Organ Quartet groovet doorheen verschillende kosmische stelsels waarin analoge synthesizers, vintage orgeltjes, robot-vocoders en stevige drums het mooie weer maken. Toegegeven, van enige dramatiek zijn ze evenmin gespeend. Getuige daarvan bijvoorbeeld “Síríus Alfa”, dat epische contreien opzoekt op een manier waar menig powermetalband een puntje aan kan zuigen. Afgezien daarvan klinkt Apparat Organ Quartet echter ongeveer even IJslands als een mojito opgediend in een strandbar.
Wat het dus gemakkelijker maakt om je als luisteraar gewoon op de muziek te focussen. Niet dat de heren bijzonder productief zijn: hun debuutplaat dateert ondertussen alweer van 2002. Afgelopen jaar verscheen een tweede plaat onder de titel Pólýfónía in IJsland, die begin dit jaar wereldwijd werd uitgebracht door Crunchy Frog. Inderdaad, we zijn er wat laat mee, maar deze plaat is te goed om weg te rotten tussen andere onbesproken platen en verdient een recensie.
Pólýfónía is immers een bijzonder plezante plaat, die dan ook nog eens intelligent in elkaar zit. Dat tweede blijkt vooral uit het feit dat de plaat haar titel meer dan waar maakt, met in bijna elk nummer wel in elkaar heen wevende polyfone partijen. Al wordt evenmin de neus opgehaald voor stevig doorbeuken op simpele riffs, zoals kan blijken uit “Cargo Frakt”, dat opent met een bijna rockende riff, bedolven onder distortion, waarna een vocoder de wonderen der transportindustrie (“load, cargo frakt, import, Europa; load, cargo frakt, export, Amerika”, jawel, ’t is een meezinger) bezingt. De hardste track is hier wellicht “Pentatronik”, waarin het eerder lijkt alsof de muzikanten met zware gitaren aan het spelen zijn dan met het soort kige orgeltjes dat uw bompa wellicht nog in zijn garage heeft staan.
Dat Kraftwerk een grote invloed is, mag duidelijk zijn, maar wel met dat verschil dat Apparat Organ Quartet zijn composities vaak beknopter, meer to the point en misschien zelfs wat meer catchy houdt. Bij “Macht Parat Den Apparat” is er zelfs niet meer nodig dan een blik op de titel om die invloed te herkennen. In “Konami” klinkt de band dan weer eerder als de synth-disco van Claude François, ongetwijfeld vooral doordat de vrouwenstemmetjes (geen idee of dat ook een synth is) in het pseudo-Frans refrein klinken als de Claudettes in topvorm. Een pluim overigens voor deze IJslanders, want om van een wel bijzonder campy invloed een verdomd goede song te maken, is geen sinecure.
Het is echter ook mogelijk om de sound van Pólýfónía te vergelijken met wat meer hedendaagse bands. Electro kan je er bijvoorbeeld vaak in terug horen: op sommige momenten klinkt de band alsof Goose plots zou doorhebben hoe je een goede song moet schrijven, of alsof Justice wat meer zou gaan experimenteren met klanken. Hoewel de plaat een constant hoog niveau behoudt, is het hoogtepunt wellicht “1 2 3 Forever”, waarin de vocoder weer mag optreden, deze keer om de geschiedenis van de band te vertellen, wat tijdens het refrein haast hemelse resultaten oplevert. Heerlijke tekst ook: “One, we started a band. Two, we bought a green pan. And three, we make fans in Japan. And it’s one two three forever”.
Pólýfónía is ondanks de enorm aanstekelijke muziek wellicht geen plaat die een groot publiek zal bereiken. Nochtans, in een rechtvaardige wereld zou deze band zonder moeite de wei van Pukkelpop of Werchter in de fik kunnen steken als afsluiter. Dat de bandleden zelf ook niet full-time bezig zijn met dit project, verklaart dat ongetwijfeld in grote mate. Toch is het te hopen dat Jóhansson en co. de smaak opnieuw te pakken hebben gekregen met deze plaat en dat we niet weer acht jaar zullen moeten wachten op een nieuw album.
Apparat Organ Quartet speelt op 17 december ten dans op het State-X New Forms festival in Den Haag. Naar verluidt doen de mannen live ook zelf dansjes.
