Duke Specials wilde rastaharen weerhouden hem er niet van zich in een piekfijn maatpak te hijsen en de zoetste liedjes uit zijn piano te toveren. In de sporen van Joanna Newsom komt nu ook hij met een driedelig album (The Stage, A Book And The Silver Screen) aandraven. Negenentwintig nummers lang neemt de zonderlinge Ier je mee naar plaatsen waar muziek en literatuur naadloos in elkaar overvloeien. "Ik zoek mijn inspiratie daar waar de verschillende kunstvormen elkaar overlappen", aldus Peter Wilson.
enola: The Stage, A Book And A Silver Screen bestaat uit drie afzonderlijke componenten. Toch wordt het als één geheel aan de man gebracht. Waarom bracht je de drie albums niet gewoon los van elkaar uit?
Wilson: De voorbije jaren werkte ik, tussen het touren door, voortdurend aan nieuwe nummers. Plots besefte ik dat ik veel te veel nummers bijeen had geschreven voor één album. Nummers naar de prullenmand verwijzen was echter nooit een optie, daarvoor hebben ze een te diepe emotionele waarde. Weet je, een song schrijven is als naar olie boren. Je boort en boort en boort, en plots, net wanneer je denkt dat het niets wordt, spuit daar de olie metershoog de lucht in, een onbeschrijfelijk gevoel. Dat boorgat dan weer dempen, dat krijg ik onmogelijk over mijn hart. De enige uitweg bleef dus al mijn materiaal uitgeven. De drie albums gelijktijdig uitbrengen was nooit bij mij opgekomen, tot ik op een dag besefte dat er een link was tussen de drie, namelijk literatuur. Zo viel de puzzel ineen. Eindelijk had ik een aanvaardbare manier gevonden om al mijn materiaal op het publiek los te laten.
enola: De drie albums zijn dan wel allen geworteld in de literatuur, maar vertonen ze ook samenhang op muzikaal vlak?
Wilson: Ze kwamen elk afzonderlijk tot stand en zijn dan ook heel verschillend. Dat hoeft echter geen struikelblok te vormen want alle nummers blijven ontegensprekelijk mijn eigen stempel dragen. Mother Courage And Her Children, het eerste luik, is erg theatraal en bombastisch, veel meer dan Huckleberry Finn, dat dan weer een hoger musicalgehalte heeft. The Silent World Of Hector Mann op zijn beurt is eerder een singersongwritersplaat geworden en daarom wellicht ook het meest typische Duke Special album.
enola: Toch schreef je slechts één nummer zelf.
Wilson: Na het lezen van The Book Of Illusions, een roman van Paul Auster, was ik helemaal in de ban van Hector Mann, de spilfiguur van het boek. Het inspireerde me tot één nummer, "Mister Nobody". Voor de overige nummers leek het me wel leuk nog andere mensen bij het album te betrekken. Ik stuurde elf bevriende songwriters (waaronder Neil Hannon, Ed Harcourt, …) een exemplaar van het boek toe met de vraag of ze bereid waren hier aan mee te werken. Ze reageerden stuk voor stuk enthousiast en namen elk één nummer voor hun rekening. Ik wist op voorhand niet wat er naar mij zou terugkeren, maar gelukkig bleken de songs achteraf erg goed. Daarna speelde ik op enkele dagen tijd alle twaalf de nummers in, samen met Paul Pilot en Ben Castle.
enola: Op Mother Courage And Her Children en Huckleberry Finn zijn wel alle nummers van jouw hand?
Wilson: Mother Courage And Her Children is oorspronkelijk een oorlogsdrama van Bertolt Brecht. Ik werd door een New Yorks toneelschrijver, Tony Kushner, gevraagd om muziek bij het toneelstuk te schrijven. Omdat ik het zonde vond om aan de authentieke teksten te raken, heb ik deze onbewerkt overgenomen. Maar de songs schreef ik wel zelf, daartoe had ik vrije baan. Huckleberry Finn is in feite een onvoltooide musical, gebaseerd op een boek van Mark Twain. In de jaren ’50 werkte Kurt Weill, één van mijn grote voorbeelden, reeds enige tijd aan de nummers. Nog voor hij dit werk kon voltooien, overleed hij onverwacht aan de gevolgen van een hartinfarct. Deze nummers zijn bijgevolg niet volledig ontsproten aan mijn eigen creativiteit. Op een manier kan je het zien als een post mortem samenwerking met Kurt Weill.
enola: Je stelde dat het schrijven van songs is als het boren naar olie. Bedoel je dan dat het hard werken is, of eerder dat er een dosis geluk bij komt kijken?
Wilson: Het kost mij altijd erg veel moeite om mij te focussen. Nummers schrijven is voor mij dus eerder hard labeur. Als ik geen deadline of externe druk heb, dan doe ik de godganse dag niets. Wel is het zo dat mijn beste songs erg snel tot stand komen. Helaas komt dat niet vaak voor, inspiratie laat zich niet forceren. Ik denk dat de manier waarop je een song schrijft erg verschilt van artiest tot artiest. Leonard Cohen bijvoorbeeld, het kost hem soms jaren om één lied af te werken. Alles moet perfect zijn, tot in de kleinste details. Nick Cave werkt aan zijn bureau, kantooruren, van negen tot vijf. Randy Newman? Idem. Neil Young daarentegen moet het hebben van één moment van inspiratie. Auto aan de kant, ingeving neerpennen, en verder rijden.
enola: De nummers op The Stage, A Book And The Silver Screen zijn niet echt makkelijk te noemen en zitten boordevol links. De luisteraar moet over heel wat achtergrondkennis beschikken om dat allemaal te kunnen vatten. Denk je niet dat veel mensen jouw muziek nooit zullen beluisteren, net omdat ze die inspanning niet willen leveren?
Wilson: Of het geen beter idee was om meer radiovriendelijke muziek te maken? Dat denk ik niet. Kijk, mijn vorige twee albums waren traditioneler, met singles en zo. Ik wil vooral blijven groeien. Voor dit album wilde ik niet terug gewoon radiomuziek maken. Ik was op zoek naar meer. Als je niet in de anonimiteit wil verdwijnen, moet je als artiest blijven evolueren, blijven veranderen. Soms is dat een sprong in het donker, maar op lange termijn pluk je daar de vruchten van. Het volgende album dat ik maak zal opnieuw anders zijn, al zoek ik waarschijnlijk terug naar een formule die muziek met andere vormen van kunst verbindt.
enola: Je houdt ervan om muziek te combineren met andere kunstvormen?
Wilson: Dat is enorm belangrijk. Het is zo interessant en verrijkend als verschillende vormen van kunst samenkomen, dat biedt echt een onschatbare meerwaarde. Het biedt je de kans om een eigen stem te vinden, om origineel te zijn. Ik zoek mijn inspiratie op plaatsen waar de verschillende kunstvormen elkaar overlappen, waar ik muziek kan combineren met iets anders. Literatuur, theater, fotografie, noem maar op: het zijn voor mij onuitputtelijke bronnen van creativiteit. Een continue stroom van nieuwe uitdagingen die slechts een handvol artiesten willen of durven bevaren.
enola: Er is te weinig originele muziek?
Wilson: Nu moet ik goed opletten wat ik zeg (aarzelt even). Ik hou van enorm veel muziek en van alle genres. Als muziek goed gemaakt is en mij kan raken zul je me nooit horen klagen. Maar zeg nu zelf, op de radio hoor je enorm veel gelijksoortige muziek. Veel muziek heb je al honderden keren eerder gehoord, alsof er slechts één formule is om tot een goede song te komen. Die muziek kan mij niet raken, die muziek schiet haar doel voorbij. Ik wil dat muziek recht naar mijn hart schiet, me bij de strot grijpt, me meevoert. Muziek moet eerlijk zijn, en authentiek, vanuit de ziel. Men moet er waarde kunnen aan hechten, zich er emotioneel bij betrokken voelen. Natuurlijk is er ook zo’n muziek, ik ben de laatste om dat te ontkennen. Er is zelfs ontzettend veel originele en goeie muziek, maar wat je op de radio hoort is voornamelijk eenheidsworst. Met die vormen van muziek heb ik liever niets te maken. Voor mij is muziek kunst.
enola: Welke artiesten maken in jouw ogen dan wel kwalitatieve muziek?
Wilson: Mijn grootste voorbeelden zijn artiesten als John Lennon, Elliott Smith, Leonard Cohen, Tom Waits, Nick Cave, … Zij maakten mij tot wie ik vandaag ben. Het zijn niet toevallig stuk voor stuk artiesten die reeds hun strepen hebben verdiend en een lange carrière hebben uitgebouwd. Dat is wat ik ook wil. Ik wil geen eendagsvlieg zijn. Mocht ik kunnen kiezen met wie ik mijn volgende plaat opneem dan kies ik resoluut voor Stephen Merrit van de Magnetic Fields. Enkele weken zag ik hem voor het eerste live, in New York, en wat hij doet is echt geweldig! Een andere droom is om met een groot orkest te touren. Het moet fantastisch zijn om te zingen voor een publiek met zo’n orkest in je rug.
enola: Tot slot: met je warrige rastakapsel en donkere oogschaduw zie je er niet bepaald alledaags uit. Hoe reageren de mensen wanneer ze jou voor het eerst in levende lijve zien?
Wilson: Sommigen schrikken inderdaad (lacht). Ik maak eerder ’brave’ muziek, het publiek verwacht dan ook dat een keurige kerel die nummers zingt. Als er dan plots zo’n monster voor hun neus staat, is dat toch even slikken. Ik hou ervan om mensen te provoceren. We worden voortdurend met allerhande vooroordelen geconfronteerd, en veelal gebeurt dat zonder dat we het beseffen. Ik wil niet vastgepind worden. Ik wil aantonen dat het ook anders kan. In die zin is mijn uiterlijk een statement. Iedereen moet kunnen doen waar hij of zij zich goed bij voelt. We moeten eens meer buiten de hokjes durven kleuren!
