De hele maand december blikt goddeau.com terug op het afgelopen jaar met de interviewreeks DIT WAS 2009. Daarin laten we artiesten aan het woord die het jaar maakten of wiens plaat onterecht onopgemerkt de vergetelheid indook.
Met The Bachelor bracht Patrick Wolf dit jaar een plaat uit die ons aanvankelijk ontgoochelde: te veel van hetzelfde, te weinig van de vernieuwing die we van hem verwachtten. Tot we vaststelden dat de plaat niet uit onze cd-lader raakte, want de songs bleken dan toch van het beste dat hij al schreef. “Het was tijd om op te groeien, dus heb ik dat ook maar gedaan”, lacht de artiest aan het einde van een jaar waarin alles eindelijk in de juiste plooi leek te vallen voor hem.
enola: Oorspronkelijk zou The Bachelor een dubbelaar worden, die Battle zou heten. Waarom liet je dat idee los?
Wolf: “Het is nog steeds een dubbelaar, maar de twee albums zijn grote producties in vergelijking met iets als pakweg Wind In The Wires, dat ik gewoon tussendoor kon maken. Ik had dat werken met goedkope microfoons en dergelijke intussen echter wel gezien; ik wilde wel eens iets anders, iets van grotere schaal, met pakweg twintig strijkers. Maar dat neemt tijd in beslag, en ik wilde eigenlijk opnieuw de baan op. In plaats van twee gigantisch grote producties heb ik er nu dus één volledig afgewerkt, om als ik terug ben die andere af te werken.”
enola: Twee jaar geleden speelde je met het idee een plaat te maken over het zestiende-eeuwse Londen van Elisabeth I. Is daar iets van overgebleven?
Wolf: “Altijd hetzelfde als ik een plaat begin te maken: dan ga ik als een uitgehongerde allerlei musea bezoeken, wandel ik in de stad waar ik op dat moment woon, om mezelf te voeden met spookverhalen, architectuur, schilderijen… en eindig ik met vijf albumideeën. Als ik dan aan de songs begin, wordt daarin één lijn duidelijk. Ik ben nog steeds gefascineerd door heel dat verhaal over de grote pestepidemie in Londen, maar ik had er maar drie songs over, dus dat wordt iets voor later. Uiteindelijk heb ik dan maar een plaat gemaakt over het gebrek aan liefde in mijn leven en mijn depressie.”
enola: Wat ging er mis na The Magic Position, waarop je nog zo uitbundig leek?
Wolf: “Hoe gaat dat? Na het feestje volgt altijd de depressie, hè. Als je plots merkt dat je thuis alleen zit met een feesthoedje op en een gigantische kater. Toeren doet zo’n dingen met een mens, zeker als je single bent. Toen ik die plaat had gemaakt, zat ik nog in een relatie, smoorverliefd op haar. De dag dat de plaat gemastered werd, gingen we uit elkaar en zat ik plots met de situatie dat ik met een gebroken hart een plaat moest promoten over verliefdheid. Moest ik de vrolijke Frans gaan uithangen, terwijl ik eigenlijk moest leren opnieuw alleen te zijn. Die miserie heeft twee jaar geduurd, en uit die periode is The Bachelor gekomen. “
“Ik moest uitvinden wat ik wilde in het leven. Noem het een mid-twentiescrisis. In die periode sloeg ook de dood toe in mijn omgeving, werd mijn vader ernstig ziek,… het werd tijd om wakker te worden uit mijn eigen depressie; er waren grotere dingen dan liefdesverdriet te tackelen. Tijd om op te groeien, en dat heb ik dan maar gedaan.” (lachje)
enola: Ik heb het gevoel dat The Bachelor muzikaal de synthese was van je drie eerste platen. Waar die elk hun afgelijnde muzikale sfeer hadden, liet je ze op die laatste plaat samenkomen.
Wolf: “Van mijn debuut Lycantrophy werd ook gezegd dat het een erg eclectisch album was. Na drie platen in telkens volledig andere kleuren, vond ik het echter tijd om dat soort concepten, als ware elke plaat een ander wereld, te laten gaan. Het personage van The Bachelor zit net in een chaos, dat was het grote thema, en het werken met Alec (Empire van Atari Teenage Riot, mvs) stimuleerde me om een plaat te maken die chaos in het hart heeft. Het moest uitdagender; de luisteraar krijgt heel veel informatie toegeworpen.”
enola: Dat heeft uiteindelijk geleid tot een plaat die The Conqueror, deel twee van de dubbelaar, zal worden. Kun je me al iets meer vertellen daarover?
Wolf: “Ik zie het zo: The Bachelor gaat over de ziekte, The Conqueror over de genezing; een happy ending, maar ook een happy start van iets nieuws. Het hele album is een soort van liefdesbrief aan mijn nieuwe vriend William. Een feest om te vieren hoe ik mijn eigen zelfdestructief gedrag heb overwonnen: opgroeien en verantwoordelijker worden. Ik heb ook geen interesse meer in pogingen om iets complex als liefde te proberen vatten in een popliedje van drie minuten. Ik hoop ooit iets te schrijven dat goed genoeg is om naast iets van Leonard Cohen te kunnen staan. Hij, Joni Mitchell en Kate Bush leggen de lat op het vlak van teksten en hoe je emotie in muziek legt. Ik wil daarnaast staan nu ik bewuster ben geworden als songschrijver. Ik heb nu meer ervaring, meer dingen om over te schrijven dan toen ik achttien was. Wat je op die leeftijd als intens en betekenisvol ervaart, is het immers meestal niet.”
enola: Zal The Conqueror muzikaal anders klinken?
Wolf: “Het zal een evolutie zijn. Op dit moment is het woord “euforie”; een gevoel van verlichting en vrede. Ik gebruik dezelfde instrumenten als op The Bachelor — een glasharmonica, een koor en strijkers — maar ik vertel een ander verhaal. Ik ben er nogal opgewonden over, want mensen die de demo’s hoorden waren erg enthousiast. Ik heb nogal wat gesprekken gehad met mensen die overtuigd zijn dat ik een grote ster wordt, en geld willen investeren. Ik denk dat ik per ongeluk hits geschreven heb.” (lacht)
enola: Zou je opnieuw met een major label in zee gaan?
Wolf: “Als ik opnieuw een platencontract zou afsluiten, zou ik dat volgens heel andere regels doen dan toen met The Magic Position. Het is moeilijk, nu ik mijn eigen label run, om tegelijk dat te regelen en ook creatief bezig te zijn. Je moet je voortdurend bewust zijn van het gebrek aan geld, je vindt geen regisseur voor je clip, dus doe je dat maar zelf; ben je plots ook nog eens regisseur… dat weegt op het artistieke. Ik heb geweldige dingen geleerd van die zelfstandigheid, maar ik zou eindelijk eens de juiste mensen willen leren kennen waarmee ik even doorkan. Ik ben klaar voor een langetermijnverbintenis. Mijn platen zijn alle vier op een ander label uitgekomen; ik heb nu wel genoeg grondwerk gedaan: tijd om daarop eens iets te bouwen.”
enola: Wat ging er eigenlijk fout met Universal, dat The Magic Position uitbracht?
Wolf: “Dat is iets juridisch en daar mag ik dus niet over praten. Ik heb in elk geval niet te veel aan hen toegegeven. Integendeel: ik vocht te veel met hen. (lacht) Het contact stelde dat alle artistieke beslissingen bij gezamenlijke overeenstemming worden beslist, maar wat je als kunstenaar niet altijd door hebt, is dat er eigenlijk totaal geen overeenstemming is. Het label kan doen wat het wil. Het heeft me heel wat werk van mijn advocaat gekost om ‘gezamenlijke overeenstemming’ over bepaalde dingen te krijgen. Er bestaat niet iets als ‘volledige artistieke controle’ in de muziekbusiness. Die gezamenlijke overeenstemming betekent alleen maar dat je op een eind weken en weken ruzie aan het maken bent over iets. Ik moet het niet hebben dat iemand me komt zeggen dat ie mijn song wel goed vindt, maar dat de vioollijn er af moet omdat die hem niet bevalt. Op het eind maakten we alleen nog maar ruzie.”
“De laatste tijd ontmoet ik mensen met wie ik het gevoel heb dat ik ruzie zou kunnen maken en dat we toch tot een besluit zouden komen. Nu heb ik ook een internationaal publiek, en geld van hen… ik ben een gevestigde artiest geworden. Om eerlijk te zijn: ik ben de kip met gouden eieren voor elke platenfirma die me zou willen oppikken. The Conqueror is een plaat met geweldige anthems op. Ok, emotioneel complexe anthems, maar wel anthems. I’m ready for the big time.
enola:
Wolf: “Het heeft me op dat moment wel geholpen. We hebben verschrikkelijk veel geld opgehaald, waarmee we alle studiotijd en de technici hebben kunnen betalen. Het heeft mijn vierde album gefinancierd, maar het idee dat iemand er in investeerde en er echt geld van terugziet; dat is anders uitgedraaid. Goed: mensen hebben tien pond geïnvesteerd in mijn plaat, en ze hebben die plaat ook gekregen in ruil, maar hun beste vrienden downloaden die gewoon. Het hele systeem kan maar werken als mensen de plaat ook echt kopen. Dan pas zullen ze er geld van terugzien. Het blijft een geweldig maar feitelijk utopisch idee.”
“Ik probeer het nu meer te zien als een soort liefdadigheid, een mecenaat. Een arme kunstenaar wordt geholpen door zijn publiek, met een soort kunstsubsidie. In Duitsland krijgen heel wat kunstenaars steun, in Engeland bestaat dat systeem hoegenaamd niet. Maar ik wil dat geen tweede keer aan mijn fans vragen, dus wil ik opnieuw met een label samenwerken.”
enola: Over Wind In The Wire zei je ooit dat het een plaat was met “grote observaties over de wereld, wat typisch is voor de leeftijd van achttien tot eenentwintig jaar wanneer je je plaats in de wereld zoekt”. Hoe zie je de twee platen daarna?
Wolf: “The Magic Position was het uitbundig vieren van die gevonden plaats in de wereld, dat zeker. (lacht) Ik had mijn thuis heel jong verlaten, eigenlijk mijn kindertijd en tienerjaren overgeslagen, en die plaats was een manier om die toch nog te beleven. Ik ben op mijn achttiende nooit zat geweest op universiteitsfeestjes, en heb dat in die periode ingehaald.”
“Daarna, met die plaat, kwam roem. Ik heb hard mijn best gedaan om het daar op The Bachelor niet over te hebben, zoals Lady Gaga doet. Ik wilde menselijk blijven, zelfs al zit in een andere business dan de meesten. Maar ik voel me nog altijd ongemakkelijk als mensen me als een icoon behandelen, anders dan de anderen. Ja, als The Magic Position ging over mijn plaats in de wereld, dan is The Bachelor zeker het moment dat ik me vervreemd van de wereld voelde. Ik wil niet door de keuken naar buiten moeten vluchten omdat er buiten mensen op me staan te wachten.”
enola: Is die verlegenheid, gecombineerd met je drang om op een podium te klimmen, een overblijfsel uit je schooltijd, toen je zwaar gepest werd?
Wolf: “Niet echt. Ik werd gepest voor die muziek, omdat ik viool speelde, en dat deed een ambitie ontstaan om net van die muziek mijn sterkte te maken. ‘Dat ze boven hun opwarmmaaltijd zitten te huilen, terwijl ik de ster ben op hun tv’; dat idee. Hoe meer ze me een mislukkeling vonden, hoe harder ik een succes wilde zijn. Het moment dat Lycantrophy uitkwam was dat over. Het was geen punt meer; toen wilde ik een betere muzikant worden. Ik had dat probleem overwonnen, had alle aandacht gehad.”
“Ik heb andere dingen overgehouden aan die jaren die langer doorwerkten. Terwijl anderen opgroeiden, leerde ik vooral dat ik een mislukking was en niet op deze wereld hoorde. Dat was mijn opvoeding, daar vecht ik nog altijd tegen. Dat zit nog in mijn achterhoofd, maar ik probeer het positief in te vullen: ik heb een behoorlijk jong publiek soms, veel tieners, en ik wil dezelfde inspiratie geven als ik kreeg toen ik luisterde naar Blondie of X-Ray Spexs of Björk terwijl ik wegbleef uit klas om niet met die pestkoppen geconfronteerd te worden. Daar heeft mijn verleden een serieuze hand in, in die ambitie. Je bent nu eenmaal gemaakt uit je verleden, daar valt weinig tegen te doen. “
