Als het over slopen gaat, weten ze van wanten in Duitsland. Dat The
Notwist werd opgericht in het jaar dat de Berlijnse muur tegen de
grond ging, kan dan ook geen toeval zijn. In twee decennia
herleidde de band rond de broers Acher namelijk heel wat muzikale
hokjes met evenveel gründlichkeit tot puin. Het resultaat: een
eigen muzikale taal waarin electro, IDM, minimal, jazz, noise en
indiepop elkaar in de armen vallen. En hoewel ‘Shrink’ en ‘The Devil, You + Me‘
een plaats verdienen in elke zichzelf respecterende platenkast,
blijft ‘Neon Golden’ de meest fraaie en bevlogen synopsis van 20
jaar creatieve honger. Na Klar!
Fans van het laatste uur zullen het misschien niet geloven, maar
The Notwist begon in 1989 als een hardcoreband. Op hun titelloze
debuut uit 1990 spuwden hondsdolle gitaren nog gretig hun gal, maar
opvolgers ‘Nook’ en ’12’ zochten al beschutting in de veilige haven
van de indierock. Een weinig opzienbarende evolutie, maar met de
komst van Martin Gretschmann, laptopwizard par excellence, kwam die
magistrale metamorfose er toch. Op ‘Shrink’ uit 1998 vond hun
geraffineerde symbiose van elektronica en popsongs voor het eerst
z’n neerslag. Het volgende stationnetje op die ingeslagen weg bleek
meteen een klassiek meesterwerk!
Want als ‘Shrink’ de knappe voorzet was, dan werd ‘Neon Golden’ de
onhoudbare kopbal in de winkelhaak. Deze plaat was namelijk de
ultieme blauwdruk van de subtiele sound die al snel indietronica
werd gedoopt. Klassieke popstructuren werden rijkelijk bestrooid
met elektronische schilfers en wat kruimels tegendraadsheid, met
een zinnenprikkelende mix als resultaat. Jammer genoeg werd die
creatieve mijn al te snel ontgonnen, onder meer door de leden van
The Notwist zelf. Vanuit het indietronica-bastion Morr Music
maakten Lali Puna, 13 & God, Tied & Tickled Trio, Styrofoam
en Ms. John Soda nog fijne varianten op hetzelfde thema, maar de
spoeling werd al snel dunner. Na jaren van verdunde derivaten doet
het dan ook extra deugd om the real deal opnieuw te
ontdekken!
‘Neon Golden’ is namelijk zo’n zeldzame plaat die tot op de gram
juist gedoseerd is. De songs zijn gelaagder dan uw lasagna verde,
maar nergens gaat het album zwaar op de maag liggen. Neem nu opener
‘One Step Inside Doesn’t Mean You Understand’: er wordt aan
vioolsnaren geplukt, een saxofoon kreunt, beats vallen over elkaar,
laptops ruisen en ga maar door. Het lijkt een recept voor een
indigestie, maar de track is zo licht en weemoedig als een
dwarrelend herfstblad. Ook andere ingehouden tracks als
‘Solitaire’, ‘Off The Rail’ en ‘Consequence’ zitten volgepropt met
details, maar nergens klinkt The Notwist overgestileerd.
Een andere indietronica-val waar deze Duitsers niet intrappen: die
van het zielloze gefröbel. De Achers, Gretschmann en Messerschmid
zijn overduidelijk techneuten, maar op ‘Neon Golden’ valt geen
Teutoonse ijzigheid te horen. Elke song heeft dan wel een omhulsel
van grillige ritmes en desoriënterende laptopklanken, maar
daaronder gloeit een emotionele kern. En op die manier blijft ‘Neon
Golden’ een verslavende popplaat. Luister maar naar ‘Pick Up The
Phone’, een track vol gruizige digitale noise en tegendraadse
ritmes, maar bovenal een warme, menselijke popsong die zich
onmiddellijk in de hersenpan vasthaakt.
De verwantschap met de experimentele periode van Radiohead is dan
ook groot. ‘Amnesiac’ verscheen een jaar voor ‘Neon Golden’ en de
outro van ‘Trashing Days’ had zo op die plaat gekund. Dat geldt
zeker ook voor ‘This Room’, het hoogtepunt van deze plaat en de
perfecte synopsis van de muzikale filosofie van The Notwist. Het is
de ultieme kruisbestuiving tussen analoog en digitaal. Markus
Achers stem wordt aan flarden geknipt, drum ’n bass-patronen rukken
aan de ketting terwijl melancholische pianotoetsen berusting
prediken. Het lijkt allemaal onverenigbaar, maar The Notwist speelt
het klaar. Weerbarstigheid klonk nooit zo harmonieus.
‘Neon Golden’ is een triomf. Voor de indietronica was het echter
een tweesnijdend zwaard: de lat lag onmiddellijk onmetelijk hoog en
het kon enkel bergaf gaan. En zo geschiedde. Maar dergelijke
bedenkingen smelten gelukkig als sneeuw voor de zon bij het
beluisteren van dit album. ‘Neon Golden’ is een plaat voor
geluidsfetisjisten én popfreaks. Je weet niet waar eerst
geluisterd, maar verdwalen is onmogelijk. Onbeperkt houdbaar!
