Hidden Pleasure, 2009
De camera zoomt in. Een zwerfhond schiet weg tussen de
nevelslierten, straatlampen houden stuiptrekkend de schijn op en
uit smalle steegjes klinken samenzweerderige stemmen. Welkom in het
beklemmende universum van Zool.! Enkele jaren geleden verraste
Gerry Vergult
al met ‘Vadem‘, een
grootstedelijk relaas van zinnenprikkelende elektronica, en
‘Camera’ is de definitieve bevestiging van ’s mans talent. Ook nu
weer vallen digitale en analoge klanken elkaar in de armen, maar
nooit klonk Zool.’s symbiose zo meeslepend, gevarieerd en
volwassen. ‘Camera’ biedt dan ook een piepgaatje in de ziel van een
geluidskunstenaar bij wie ‘stagnatie’ niet in het woordenboek
staat. De Vlaamse Kieran Hebden is definitief opgestaan!
Gerry Vergult speelde ooit nog bij de new wave-band Aroma di Amore
en zelfs kortstondig bij Daan, maar de man voelt zich overduidelijk
kiplekker in het comfortabele ligbad van de DIY-aanpak. Daar was
zijn debuut ‘Vadem’ het treffende bewijs van. Op die plaat
grossierde Zool. in hypnotiserende soundscapes vol intrigerende
klanken waarin de geesten van Aphex Twin, Boards of Canada en Four
Tet rondwaarden. ‘Camera’ is grotendeels op diezelfde leest
geschoeid, maar anno 2009 klinkt Zool. nog mysterieuzer,
harmonieuzer en vooral organischer. Vergult liet na de release van
‘Vadem’ al noteren dat hij meer analoge klanken wou incorporeren in
z’n laptopgeoriënteerde sound en het mag duidelijk zijn:
mission accomplished!
Al van bij opener ‘Koistinen’ wordt namelijk duidelijk dat Zool.
een breedhoeklens op z’n sound monteert. Een wrange akoestische
gitaar roept een unheimlich sfeertje op en enkele
verknipte ritmepatronen maken de grootstedelijke dreiging compleet.
Ignatz meets Burial en het werkt nog ook! Met ‘Quintero’
zwenkt ‘Camera’ echter onmiddellijk een andere kant op. Geen
gitaren dit keer, maar een uptempo electrotrack waarin samples en
bleeps zich rond een overstuurde synth weven. Zool. klinkt zowaar
dansbaar en opnieuw werkt het nog ook. Al van bij het begin wordt
duidelijk dat Vergult een coherent verhaal wil construeren, maar
tegelijkertijd zoveel mogelijk variatie in z’n sound wil laten
sluipen.
De compositorische evolutie is dus opmerkelijk, maar als
klankensculpteur is Vergult dezelfde gebleven. Net als ‘Vadem’ is
‘Camera’ namelijk overduidelijk het werk van een klankenfetisjist.
In ‘Marge’ en ‘Bess’ lijken de beats wel van stalactieten te
vallen, de ritmepatronen van ‘Perhan’ klinken als een oude
locomotief die zich vermoeid in beweging zet en het lijkt wel te
motregenen op het akoestische framework van ‘Tereza’. Nog
meer dan op ‘Vadem’ is die klankenweelde echter nu ingebed in een
nog rijkere en gelaagdere sound die nog meer voldoening schenkt na
meerdere luisterbeurten.
Het experiment viert hier dus meer hoogtij dan op ‘Vadem’. De
samples zijn bijwijlen duisterder, de melodielijnen zijn grilliger
en de ritmes lijken wel onder een pikdorser terechtgekomen te zijn.
‘Camera’ is daardoor soms een puzzel die je zelf in elkaar moet
leggen, maar dat maakt het luisterplezier op lange termijn des te
groter. Bovendien reikt Vergult de luisteraar de hand door heel wat
variatie in ‘Camera’ te stoppen. Het beste voorbeeld daarvan is
‘Huma’, een lome track die z’n liefde voor dub verraadt en waarover
we Roots Manuva graag rhymes zouden horen draperen. Ook dat is
Zool.!
Met ‘Vadem’ maakte Zool. al een plaat die zonder schaamrood op de
wangen naast het betere werk van Morr Music of Warp zou kunnen
staan en ‘Camera’ bewijst dat het toen niet om een toevalstreffer
ging. Bovendien is de progressie van Vergult opmerkelijk en weet de
man z’n ambities waar te maken op z’n tweede album. Z’n filmische
versmelting van analoog en digitaal klinkt fascinerender dan ooit
en het is dan ook aangenaam loeren door de lens van ‘Camera’.
Knappe plaat!
