Michael Gira onderzocht jaren de zelfkant van de menselijke natuur met Swans, de duistere evenknie van Sonic Youth. Vandaag presenteert hij We Are Him, de vijfde plaat onder zijn meer uitgebalanceerde nom de plume Angels Of Light. Met deze plaat en op zijn 52ste lijkt Gira pas echt op kruissnelheid te komen.
"If I’d look down in the audience, and only saw people of my age: it would be over", vertelt Michael Gira over zijn voornamelijk jong publiek. Van onder zijn witte stetson en met een Grimbergen aan zijn lippen praat hij openhartig met heerlijke New Yorkse ironie over Swans, zijn magische ontdekking Devendra Banhart, zijn platenlabel Young God Records en zijn nieuwste plaat We Are Him.
enola: Je platen klinken altijd weer helemaal anders. Je valt nooit in herhaling, heb ik de indruk.
Michael Gira: "Oh jawel, maar ik tracht altijd vooruit te kijken. Om zelf geïnteresseerd te blijven in wat ik doe, probeer ik voortdurend andere dingen uit. Meestal zit in iedere plaat al de kiem voor de volgende. Op We Are Him staat de song nog altijd centraal, maar het album is in zekere zin harder en bepaalde elementen op deze plaat nodigen me uit die kant meer te verkennen."
"Voor het volgende album denk ik aan drones en really pounding rhythms. Misschien zoals het oudere werk van Swans, maar beter … Voorlopig liggen nog geen nummers klaar, het kan eigenlijk nog alle kanten uit. Je moet weten dat mijn leven nogal schizofreen is. Ik ben intens geconcentreerd op mijn muziek en nu moet ik er gewoon voor zorgen dat het platenlabel niet uiteenvalt. Als de plaat of de tour zijn afgewerkt, kan ik me weer met het label bezighouden, dan speel ik een viertal maanden helemaal niet. Als dan plots drie weken later een tour wordt gepland, moet ik opeens weer een gitaar oppikken. It’s kind of difficult, but that’s how it is."
enola: Hoe begin je aan een Angels Of Light-album?
Gira: (wijst naar zijn akoestische gitaar)
enola: Is op akoestische gitaar schrijven anders dan hoe je voor Swans werkte?
Gira: "Nee, de eerste plaat die ik zo schreef was Children Of God (uit 1987 toen Swans zijn creatieve piek bereikte, tw), dus ik schrijf al twintig jaar op die manier. Ondertussen ben ik er wel beter in geworden. Ik begin met een afgestroopt nummer, Akron/Family legt de basis — drums, piano, gitaren en backing vocals — en daarop bouw ik verder. Akron/Family is zowat de matras waarop iedereen seks heeft (lacht)."
enola: Heb je nooit creatieve conflicten met de mensen die op je platen spelen?
Gira: "Toch wel, er waren bijvoorbeeld wat conflicten met Akron/Family, maar ze blijven mijn vrienden, I love them. Conflicten kunnen goed zijn, maar het zijn mijn nummers. Ik win uiteindelijk (lacht)."
enola: Ik hoor veel religieuze metaforen op We Are Him, juist?
Gira: (aarzelend) "Mjah, in reguliere godsdiensten ben ik niet geïnteresseerd. Maar ergens is muziek maken een religieuze beleving, niet ultra-serious, het is mijn spirituele uitlaat. Ik steek er alles van mezelf in, en dat gevoel wil ik de mensen ook geven."
enola: Jozef in "Joseph’s Song" is geen referentie aan het bijbelse personage?
Gira: "Joseph is een persoon, een entiteit die ik zo noem. Het is een personage dat me al van jongs af vergezelt. Hij leeft ergens achteraan in mijn hoofd en het beste of misschien zelfs het slechtste in me: dat is Joseph. Hij spreekt door mij. Als hij in mijn lijf komt, dan bén ik Joseph."
"Elke artiest, muzikant of schrijver kent dat gevoel. Je werkt gedisciplineerd en probeert heel hard iets op papier te krijgen en opeens gaat alles open en it really flows through you. Maar jij zit niet meer achter het papier op dat moment. Je hebt al dat werk wel gedaan, maar je bent jezelf niet meer. Iets of iemand, een kracht spreekt door jou en wordt gefilterd door al je ervaringen en talent. Dat is de beste muziek, als de artiest verdwijnt en dat is Joseph voor mij."
enola: Je doet wat laatdunkend over Swans. Distantieer je jezelf van wat je met Swans deed?
Gira: "Nee, maar ik ben ouder geworden en ben ervan weggegroeid. Ik ben blij dat ik het gedaan heb, I guess (grinnikt ironisch). Ik bedoel, ben jij gelukkig met de voorbije tien jaar van je leven? Swans heeft vijftien jaar van mijn leven geduurd, ik kan het niet ontkennen, maar ik aanbid het niet. Ik doe wat ik nu doe. Swans is voorbij, ik wil actief zijn en niet vasthangen aan mijn verleden. Dat is heel ongezond."
enola: In 1990 richtte je Young God Records op. Is je kijk op de muziekbusiness veranderd nu je zelf platenbaas bent?
Gira: "Nee, ik heb dit altijd al willen doen, voor mezelf, maar ik had nooit de tijd of het was nooit het juiste moment. Young God Records geeft me volledige controle over mijn muziek: hoe ze wordt gemaakt, verspreid, gepresenteerd … Pas wanneer het succesvol genoeg werd voor mezelf en ik wist hoe alles in elkaar stak, benaderde ik mensen die in mijn ogen goede muziek maken en die geef ik dezelfde kansen. Eigenlijk is Young God Records heel simpel. Het is geen music business thing, gewoon een bende vrienden."
enola: Zelf maakte je met Swans naast Sonic Youth de New Yorkse noise-undergroundscene en op je label zitten stuk voor stuk interessante artiesten en bands zoals Mi and L’au, Lisa Germano, Akron/Family … Waar gaat de hedendaagse undergroundscene volgens jou naartoe?
Gira: "(droogjes) I don’t care. Ik ben wél geïnteresseerd in mensen als James Toth van Wooden Wand, Xiu Xiu, Devendra Banhart, jonge gasten die muziek maken die opnieuw iets betekent en niet gemaakt is door de media. Ik kijk rond naar interessante artiesten, maar ik bezoek geen clubs om te scouten. Eigenlijk komt iets me meestal gewoon in de schoot gevallen."
enola: Aan welk criterium moet een artiest dan voldoen om jouw aandacht te trekken?
Gira: (denkt lang na) "Het moet een sterke persoonlijkheid zijn met een duidelijke individuele visie, iemand die oprecht stappen wil zetten om zijn muziek zo goed mogelijk te maken en het nodige sérieux heeft ten opzichte van het grotere geheel van muziek, en bovendien de verantwoordelijkheid draagt om iets authentieks te maken. Dat zoek ik: geen stijl, maar een type persoon met deze visie."
"Tegenwoordig ben ik elektronica als genre kotsbeu, maar ik zou net zo goed elektronische muziek kunnen uitgeven. Zolang ik maar zelf ergens intense schoonheid in hoor. Natuurlijk zoek ik originaliteit, maar evenzeer bezieling en eerlijkheid. Ik wil niks te maken hebben met carrièremensen, ondernemerstypes … Vanzelfsprekend wil ik succes voor mijn artiesten, maar ik haat the networking kind, je weet wel, opportunisten. Daar haak ik bij af en ik voel dat vlug. Als ik e-mails of demo’s binnenkrijg en ik vermoed het, dan gooi ik het weg. Ook al is hun muziek goed."
enola: Welke namen op je label verleggen grenzen in jouw ogen?
Gira: "Oh, dat weet ik niet. Neem nu Lisa Germano, zij gaat al twintig jaar mee. Ze is enorm getalenteerd en heel speciaal, maar grenzen verleggen? I don’t really care about that. Het is interessant als iemand dat doet, maar iemand die gitaar speelt en zingt zoals Devendra is net zo boeiend. Eigenlijk is Devendra een vrij traditionele artiest, maar hij is zo uniek. Muzikaal gezien heeft hij niks uitgevonden, maar hij is op zichzelf speciaal genoeg. Hij is magisch, en dat is wat ik zoek."
enola: Denk je ooit een eindpunt te bereiken waarop je kunt zeggen: dit is wat ik wil, nu kan ik ermee stoppen?
Gira: "Nee, ik ben nooit voldaan. Ik weet dat dit een goede plaat is, maar ik luister er niet meer naar. Ik wil altijd beter doen, ik wil de hoogtes van mijn helden bereiken. Mijn beste plaat is nog niet opgenomen: ik ga gewoon verder en denk niet aan het verleden."
Michael Gira speelt samen met Boredoms op 19 oktober in kunstencentrum België in Hasselt.
