"You And I Are A Gang Of Losers", "Fear Made The World Go Round": The Dears zijn er met hun nieuwe album Gang Of Losers weer niet vrolijker op geworden. Coherenter, meer gefocust en harder daarentegen wel. Maar vergis je niet: "we hebben een belachelijk gevoel voor humor", bromt frontman Murray A. Lightburn.
enola: No Cities Left kreeg de opzichtige hoesnota "Written and directed by Murray A. Lightburn". Hoe zat het deze keer?
Lightburn: "Dat was een grap, voor alle duidelijkheid. Ons label en ons management vonden dat we een producerscredit op de cd moesten zetten, hoewel we het zelf hadden gedaan. Dus zetten we om te lachen die zin in het cd-boekje. En nu blijft iedereen er maar vragen over stellen. Terwijl het zo irrelevant is. (lacht verontschuldigend).Het ontplofte in mijn gezicht, I paid for that joke."
enola: Gang Of Losers klinkt een stuk directer, meer gefocust in vergelijking met zijn voorganger. No Cities Left ging me iets te veel alle richtingen uit, alsof je zelf niet meer wist waar je met de songs naartoe wilde.
Lightburn: "Dat was ook het idee. No Cities Left werd geïnspireerd door een rommelige, meanderende wereld. Het was de weerslag van wat er gebeurde. Het werd geschreven in de nasleep van Elf September. Dat was zo’n verrassende tijd: we zijn niet gewoon dat zo’n dingen in Noord-Amerika gebeuren, in tegenstelling tot Europa, dat in het verleden al verschillende keren aan flarden is geschoten en krankzinnig veel oorlogen heeft meegemaakt. Op No Cities Left ging het over de verwarring na die verloren onschuld. Ik sta er in elk geval nog altijd achter, al begrijp ik waarom sommigen het niet lustten en anderen er net gek op waren. De plaat lokte nogal verdeelde reacties uit."
"Daarmee vergeleken is Gang Of Losers veel directer. We wisten wat we wilden: het moment zelf moest het album maken, niet het gesleutel eraan achteraf. Dat maakte het vrijer. We zaten met een beperking tot vierentwintig sporen en moesten dus vooraf een aantal dingen beslissen, terwijl we bij de vorige vanalles opnamen en dan aan het knippen en plakken gingen. Toen namen we de beslissingen pas achteraf. Dat gebeurt tegenwoordig veel te veel: door de onbegrensde technologische mogelijkheden van computers nemen mensen een paar miljoen sporen op en dan kiezen ze er enkele uit waar ze mee werken. Dat is onnatuurlijk in mijn ogen, en wij wilden net een heel natuurlijke plaat."
enola: Voor die natuurlijke klank gingen jullie ook aan de slag met een oud analoog mengpaneel?
Lightburn: "Yeah, een reliek van twintig jaar oud, maar een erg kwaliteitsvolle machine die heel veel geld kostte in zijn tijd. Het was het waard, ondanks de problemen die we ermee ondervonden. Zelfs al drong één van onze opnametechnici aan op het gebruik van een computer: no way. We zouden dat mengpaneel wel aan de praat krijgen. Dat we analoog opnamen was uiterst belangrijk voor de plaat. Het stond synoniem voor hoe de songs waren geschreven en de manier waarop we ze brachten en benaderden. Het moést zo gebeuren."
"We waren er zo op gebrand om onze eigen identiteit te vestigen met dit album. We gingen deze keer voor een geluid waarvan we niet eens wisten dat het bestond. Daarom gebruikten we ook geen bestaande studio, maar installeerden we er een bij ons thuis. Studio’s hebben de neiging om telkens dezelfde trucjes en instellingen te gebruiken, met als resultaat dat alle platen hetzelfde klinken. Dat doen zou een fout geweest zijn. Alleen zoals wij het deden konden we een uniek geluid ontwikkelen."
"Er is gewoon meer helderheid en focus in de manier waarop we onze songs nu brengen. Omdat we zoveel optredens hadden gedaan, leer je elkaar kennen als muzikanten. Veel meer dan voorheen. Op tour hebben we veel gediscussieerd over waar het heen moest. We wilden een harde plaat maken, als teflon. Want zo voelden we ons: je toert zoveel, doet constant interviews, wordt constant afgekraakt en opgehemeld aan een eindeloos tempo: je wordt hard als staal."
enola: Kort na de opnames werd je ook vader. Veranderde dat je?
Lightburn: "Absoluut. Je prioriteiten veranderen: mijn dochter is nu het belangrijkste. Op het album zelf was dat vaderschap geen issue, behalve dan halvelings in "Ticket To Immortality". Daarin probeerde ik het zelfbewuste gevoel te vatten dat ik in mijn leven een aantal zaken had bereikt en de vraag of daar iets legendarisch van was, of onsterfelijke waarde had. Ik probeerde uit te zoeken of dat me iets deed of niet. En wat er veranderde nu ik een kind zou hebben, en wat voor een leven het zou hebben. De conclusie was dat ik meer energie wil steken in haar leven, zodat zij alle kansen krijgt als ze ouder wordt. Zodat zij de legende zal zijn." (lachje)
"Ik had nog geen titel voor de song toen ik op een avond als een trotse vader aan vrienden foto’s van mijn dochtertje toonde en een kerel opmerkte dat ik nu twee tickets voor de onsterfelijkheid had. Waarmee hij verwees naar mijn muziek en haar. Dat paste perfect bij die song."
enola: "Er zit weinig ironie in onze boodschap", zei je ooit. Je hebt genoeg van dat eeuwigdurende "ik meen het allemaal niet zo hoor"?
Lightburn: "Ironie is zo gemakkelijk. Het wordt meestal toch maar gebruikt door mensen die niets hebben meegemaakt in hun leven of iets willen onderdrukken. En dat leidt op een dag toch maar tot een breakdown. Zo zitten wij niet in elkaar. Wij zien de dingen liever recht in de ogen. Dat is onze identiteit."
"We zijn nogal nuchter en rechtdoorzee, ook in onze muziek. Al hebben we zeker een belachelijk gevoel voor humor: it’s a laugh a minute. Natuurlijk hebben we slechte dagen, maar eigenlijk niet zoveel. Zelfs als we drie maanden non-stop op tournee zijn is er nog altijd meer een lach dan een traan. Dat we een depressieve groep zijn moet dus een misverstand zijn. We zijn niet zo fijngevoelig meer over dingen als vroeger in elk geval."
enola: Is de titel Gang Of Losers dan niet erg on-Dears? Of moet ik die niet ironisch opvattten?
Lightburn: "Niet echt. Het is niet ironisch bedoeld: iedereen voelt zich op minstens één moment in zijn leven een loser of is zo genoemd. En daar gaat dit album over. Maar ook over wie de winnaars dan zijn. Wat maakt iemand een winnaar? Staat het in de sterren geschreven? Worden we bedrogen door één of ander geheim genootschap en staan wij nu eenmaal aan de verliezende kant? Ik verwijs op Gang Of Losers naar zaken als klasse, politiek, religie en ras. Op al die gebieden zijn kleine veldslagen aan de gang waarbij altijd iemand wint. Zeker in Amerika, waar er een dog eat dog-mentaliteit heerst: heel wat mensen willen anderen niet helpen. Ze willen dat de score ongelijk is. Ze willen belachelijk rijk zijn terwijl anderen verschrikkelijk arm zijn. Dat gebeurt in gemeenschappen daar, maar op wereldvlak loopt het net zo."
"Met dit album proberen we de score toch gelijk te zetten, al is het eerder op een filosofische manier en bieden we meer vragen dan antwoorden; we zijn niet messianistisch. We proberen je aan het denken te zetten. Zelfs mij zet de plaat nog steeds aan het denken. Het valt me gewoon op bij onze reizen door de wereld: waar de geschiedenis ons heeft gebracht, waarom de Verenigde Staten een supermacht zijn. En ik probeer het verschil tussen een winnaar en de bullebak van de klas te verzoenen en tussen een verliezer en een slachtoffer. Er is absoluut geen ironie in die titel, we hebben het wel degelijk over de verliezers van onze maatschappij. In de hoop antwoorden te vinden die kunnen helpen om de score weer gelijk te zetten."
enola: Het komt nog steeds weinig voor dat indiegroepjes niet-blanke leden hebben. Hoe kwam jij bij die muziek terecht?
Lightburn: "Ik groeide op in een voorstadje van Montreal en speelde hockey, net als elke andere jongen in Quebec. Ik vind het nogal belangrijk om al die aspecten en culturele achtergronden die van mij worden verwacht te overstijgen. Be the universe, liever dan me iets aan te trekken van wat ik volgens statistieken of de demografie zou moeten zijn. Maar jawel, een deel van Gang Of Losers behandelt die omgang met mijn wortels, zeker een aantal songs die het album niet haalden. Ze pasten er niet op, it would be beating a dead horse. Ik kan echter maar schrijven over wat ik weet, en ik heb me vaak een outsider gevoeld. Dus dat aspect komt vaak aan bod in mijn songs."
"Zelfs in mijn eigen familie voelde ik mij een outsider. Mijn moeder zou je perfect kunnen vertellen hoe verschillend ik was van haar andere zonen. Ik was een vreemd klein manneke: altijd aan het denken, erg volwassen proberen te zijn. Ik begon al vroeg te zingen, maar op een bepaald moment vond ik dat ik geen muzikant wilde en mocht zijn. Ik vroeg me af of ik niet beter voor een academische carrière ging of een deftige job zocht. Maar het muzikantenleven bleef me achtervolgen. Alsof sommige dingen in de sterren staan geschreven en hoe hard je er ook van wegloopt, je sommige dingen moét doen."
enola: Tot slot: klopt het verhaal dat Morrissey een fan van The Dears is?
Lightburn: "Dat weet ik niet. Ik heb hem wel eens ontmoet, en daar was ik erg van onder de indruk. Gelukkig droeg ik een zonnebril want ik stond daar met tranen in de ogen. Al vertelde zijn manager me achteraf wel dat het Morrissey was opgevallen dat ik die niet had afgezet. Ik probeerde te verbergen dat mijn ogen rood waren."
"Het was zo’n emotioneel moment voor mij. Als je vijftien bent en Smiths-fan, kun je je niet voorstellen dat je je held Morrissey ooit zal ontmoeten. En op dat moment leek het plots zo lang geleden hoe ik in mijn kamer "Paint A Vulgar Picture" probeerde na te spelen, en daar stond ik bij de soundcheck, stukken van de tekst van dat nummer "I touched you at the soundcheck/ You had no real way of knowing/ In my heart I begged … blabla …" Het was fucking surrealistisch, man, alsof het niet gebeurd is. Ik heb nog steeds het gevoel dat ik dat gedroomd heb."
enola: Maar daar zit je dan zelf plots, pleasing the press in Belgium.
Lightburn: "Yeah." (lacht)
