After all these years of ploughing through the weeds
I have turned wise and grey
With every fibre in me
I have lived to see you grow to be the finest men
I just followed my trail and I found my way back home
Het Nederlandse The Gathering heeft een lange weg afgelegd. De
groep werd opgericht in 1989 als doom metal-collectief. In 1995
zocht zanger Niels Duffhues andere oorden op en werd de band
opgefrist met Anneke van Giersbergen als zangeres, waarop de band
resoluut onder de goth metal ondergebracht werd. Vanaf het
steengoede ‘How to Measure a Planet’ (1998) begon de groep echter
te experimenteren en gaandeweg werd een trippier geluid
geïntroduceerd. Met Souvenirs
(2003) leek de evolutie voltrokken. Weg was de bombastische praal
van ‘Mandylion’ (1995): deze had plaats moeten ruimen voor een
ingetogen sfeer en atmosferische soundscapes. De plaat kreeg
lovende kritieken, maar voor de fans van het eerste uur was de
sound van weleer zoek.
We zijn nu drie jaar verder en ondertussen ligt het negende
studio-album van The Gathering in de winkelrekken (het zevende met
Anneke achter de microfoon). De voorbije maanden gingen de wildste
geruchten de ronde over de plaat: toen bekend gemaakt werd dat
‘Home’ de titel zou zijn, zagen velen hierin een hint dat de groep
naar hun roots teruggekeerd was. Niets is echter minder waar. Het
nieuwe album valt nog het best te klasseren onder de noemer ‘dark
pop’. Niet dat dit een slechte zaak hoeft te zijn.
‘Home’ opent met ‘Shortest Day’, een midtempo song waarin de ijle
vocals van Van Giersbergen opgepept worden met een drumbeat van
Hans Rutten en een zweverige gitaarriff van broer René. Dit is The
Gathering in een radiovriendelijke modus: de lyrics zijn
verleidelijk meezingbaar en na één luisterbeurt heb je het nummer
meteen in de grijze massa opgeslagen. De volgende tracks houden het
tempo erin en de productie klinkt zeer glad. Hiermee daagt de vrees
meteen op dat de groep op automatische piloot aan het werk is. Het
dreigt allemaal wat formulaïsch te gaan klinken: mooie opbouw in
strofes en refreinen, een opgedreven tempo dat de weg ruimt voor
een wat hoger gezongen bridge waarop een aangepaste instrumentale
passage volgt die naadloos overgaat in de volgende track. Met
‘Waking Hour’ is het album toe aan zijn eerste ballad en wat voor
één: de etherische stem van Anneke staat tegenover een duistere,
feërieke achtergrond. Dit is het nummer waarvan Within Tempation
alleen maar kan dromen. De groep speelt ook hier nog op veilig,
maar een iets donkerder sfeer wordt reeds aangekondigd. ‘A Noise
Severe’ is een gitzwarte wanhoopskreet die niet had misstaan op
‘Nighttime Birds’ (1997). De tweede helft van de plaat zoekt naar
meer afwisseling door een breder palet aan invloeden te bieden. Dit
levert enkele heerlijke tracks op. ‘Forgotten’ is het eenvoudigste
nummer van ‘Home’ (de stem van Van Giersbergen komt enkel tegenover
Boeijen’s piano te staan), maar is net omwille van deze fragiliteit
een pareltje. ‘Solace’ zet onder meer een sample van een Noors
recept tegenover een strakke gitaarriff, wat vreemd genoeg een zeer
leuke song oplevert. Toch is deze verbreding van de muzikale
horizonten niet altijd een gunstige factor: de folkinvloed in ‘Your
Troubles Are Over’ zorgt voor een weinig memorabel resultaat, ‘The
Quiet One’ had even goed op de soundtrack van Brokeback Mountain kunnen staan en de
eerste minuut van ‘Box’ verzinkt in een kakofonie van bellen die ze
beter aan Björk geschonken hadden. Het titelnummer maakt gelukkig
veel goed: een donkere ballad waarop Van Giersbergen’s stem warmer
dan ooit klinkt.
‘Home’ is zonder twijfel het meest toegankelijke werk van The
Gathering geworden. Er staan enkele prachtnummers op en dankzij de
haarscherpe productie vormt het een coherent geheel. Dit laatste is
altijd mooi meegenomen: ik hou ervan om naar een album te luisteren
en niet gewoon een verzameling deuntjes. Ook de lyrics zijn erop
vooruit gegaan: de universele levenslessen en majestueuze
natuurbeschrijvingen van weleer hebben grotendeels plaats geruimd
voor introspectie. Even dreigt ‘Home’ te vervallen in een al te
vlakke plaat, maar net op tijd wordt van die lijn afgeweken. De
tweede helft laat plaats voor wat meer experiment en variatie, maar
bevat wel enkele nummers die buiten de context in het niets zouden
vervallen. Nochtans heeft de groep in het verleden getoond dat ze
op hun best klinken wanneer ze wat van het rechte pad afwijken:
‘How to Measure a Planet’ is daarvan het perfecte bewijs. De
grootste troef blijft wel de prachtige, volle stem van Van
Giersbergen, die zelfs de kilste track van een emotionele gloed kan
voorzien. Het blijft dan ook vreemd dat in een tijdperk waarin
wannabe-goths als Within Temptation en Evanescence de hoogste
regionen van de hitparades bevolken, The Gathering zelfs met
commerciëler materiaal moet blijven knokken voor bescheiden succes.
