Na een paar rondjes personeelswisselingen staat A Perfect Circle er weer en hoe! De band is ondertussen vergroeid tot een all-star-verzameling (ex-)leden van enkele van de meest relevante bands van het laatste decennium en serveert met hun tweede album een waar kunstwerk af. Thirteenth Step is zeker geen stap te veel, eerder véél stappen vooruit.
Het heeft weinig zin om A Perfect Circles nieuwe album te vergelijken met hun debuut. Terwijl het meer dan aardige Mer de Noms op beslissende momenten veel weg had van een Smashing Pumpkins-versie van TOOL, slaagt de band er met Thirteenth Step in zich volledig los te slaan uit dat te nauwe hokje. Het album is transparanter, maar daarom zeker niet minder zwaar qua intensiteit en paradoxaal genoeg geeft het nog trager dan zijn voorganger iets prijs van zijn geheime schitteringen en krachtig stralende parels.
De zware meergelaagde gitaarriffs die Mer de Noms dat typische kleiige geluid gaven zijn nu veel dunner gesneden waardoor ze totaal anders ’werken’. De gitaren van sterkhouder en founding member Billy Howerdel (aangevuld door Troy van Leeuwen en Danny Lohner, beiden ex-Nine Inch Nails) zorgen voor een vlijmscherp, bijna cinematografisch, behang bij de weerbarstige grondslagen van de sterk aanwezige melodieuze baslijnen van Jeordie White (alias ex-Marilyn Mansons Twiggy Ramirez, in de plaats van Paz Lenchantin) en het bijna maniakale slagwerk van Josh Freese (The Vandals, ex-Guns n’ Roses).
Ongetwijfeld toch nog altijd één van de sterkste punten van APC is de fascinerende en op zijn minst krankzinnig krachtige zang van Maynard James Keenan (TOOL). Dat blijkt al onmiddellijk uit de mysterieuze opener "The Package". Samen met de aarzelende percussie en het voorzichtig complexe getokkel van de gitaren start Keenan vreselijk kwetsbaar aan het nummer. Een songclimax wordt enkele keren op subtiele wijze ontweken tot Keenans stem na een dikke 4 minuten de hel ontketent met kreten die zo agressief klinken dat ze je kaken op elkaar doen klemmen en zodoende de hele band een versnelling hoger ramt.
Toch blijven die uitbarstingen meesterlijk onder controle gehouden door zowel Keenan zelf als door de songstructuren. Daardoor neemt de intensiteit ervan alleen maar toe.Een trucje dat Kurt Cobain in goede doen ook zo perfect kon hanteren, in tegenstelling bijvoorbeeld tot het vaak infantiele gezeur van Linkin Park en soortgenoten. Liefhebbers zullen ook genieten van de magistrale TOOL-achtige ritmische zang van "The Noose" of het constant op uitbarsten staande "Blue".
"Weak and Powerless" is voor een eerste single een raar beestje en niet eens bij de beste nummers op Thirteenth Step. Wij hadden "Pet" als single gekozen, een nummer dat opwipt als een cobra in het nauw. Minstens even geniaal zijn "The Outsider", "A Stranger" met als absoluut orgelpunt de bijna onaardse cover van "The Nurse Who Loved Me" van de erg onbekende groep Failure (ooit met Troy van Leeuwen). Achter de eenvoud van dit kille nummer steken vreselijk complexe arrangementen die niet alleen geconcentreerd vakmanschap verraden, maar ook een bezieling die naar het obsessionele neigt.
Thirteenth Step is geen gemakkelijk album en bloeit eigenlijk pas na een tiental luisterbeurten open, maar wanneer de diverse lagen en ritmes zich dan eindelijk beginnen te kristalliseren, ben je getuige van een religieuze schoonheid die blijft groeien. Plaats deze titel alvast maar bij de beste releases van 2003. TOOL zou volgende zomer aan een nieuw album beginnen, maar we kunnen nu al bijna niet wachten op de APC-release die daarna weer zou moeten volgen, hopelijk dan mét nieuwe live-aanwinst James Iha in de studio.
