The Fabelmans

Op zijn vijfenzeventigste heeft Steven Spielberg niks meer te bewijzen als regisseur. Zijn filmografie is om van achterover te vallen: de man was niet alleen betrokken bij een eindeloze reeks kassuccessen – hetzij als regisseur, hetzij als producent – hij verrijkte de filmgeschiedenis bovendien ook met een even eindeloze reeks meesterwerken (al draaide hij in zijn lange carrière ook wel een paar echte miskleunen). Vorig jaar pakte hij in de herfst van zijn loopbaan nog uit met de weergaloze nieuwe versie van West Side Story. Dat die laatste het helaas niet zo goed deed aan de kassa, is voor een cineast die het epitheton ‘succesvolste regisseur aller tijden’ draagt, gelukkig geen rem meer op de mogelijkheden tot het financieren van nieuwe producties. En dus richtte ‘De Baard’ (zoals hij ook wel eens genoemd wordt in Hollywood) zich op een iets kleinschaliger project waarvoor hij elementen uit zijn eigen jeugd en zijn relatie met cinema, verwerkte tot een familiedrama.

Net als Spielberg is de jonge protagonist Sam dus een jongen die opgroeit in een Joods gezin – achtereenvolgens in New Jersey, Arizona en Californië – verliefd wordt op de magie van cinema, zelf filmpjes begint te draaien en doorheen de strijd van opgroeien en het vinden van een eigen identiteit, steeds meer de ambitie vooropstelt om van film meer te maken dan wat zijn vader ‘enkel een hobby’ noemt. Die lange weg die de jonge Sam aflegt gaat gepaard met de nodige groeipijnen, worstelingen met de Joodse tradities en interne familiedrama’s. Zoals Spielberg stelde is dit uiteraard geen honderd percent waarheidsgetrouwe weergave van zijn jeugd, maar het is wel duidelijk dat veel voorvallen in de film wel degelijk uit de realiteit geput zijn, al worden ze dan gekneed door de handen van een begaafd verteller.

Wat echter veel belangrijker is dan de vraag welke details nu precies wel en niet met de waarheid stroken, is in hoeverre de emoties en bespiegelingen die ze bevatten, waarachtig zijn. Het is op dat vlak dat The Fabelmans zicht onthult als een bijzonder persoonlijk werkstuk. Wie een beetje vertrouwd is met de filmografie van de regisseur, zal heel goed zien hoe hij een aantal ideeën over zijn kunst op subtiele manier verwerkt in de gebeurtenissen. Er zijn uiteraard hommages aan cinefiele helden (let op een fantastische en verrassende ‘cameo’ helemaal op het einde), maar veel meer dan dat vertelt dit familiedrama ons over de visie van Spielberg op cinema. Zonder zaken echt te illustreren begrijpen we hoe het kwam dat het 25 jaar duurde voordat hij Schindler’s List kon draaien en hoe het grootste deel van zijn loopbaan wel gevuld moest worden met de emoties gegenereerd uit sentiment en/of sensatie … elementen die Spielberg in zijn allerbeste films als een meester weet te bespelen. Het verschil tussen de onthullende en confronterende kracht van kunst – en in casu cinema – enerzijds, en de emotieve en bevrijdende kracht ervan anderzijds; loopt als een rode draad doorheen The Fabelmans. Let bijvoorbeeld op de enige twee scènes in de film die kortstondige slow-motion gebruiken en die beiden de onthullende kracht van cinema tonen, of op de ingenieuze manier waarop de herhaling van beelden geschoten tijdens een kampeerweekend niet helemaal strookt met wat we eerder zagen. Beiden knappe illustraties van het idee dat (film)kunst wel een kijk op het leven biedt, maar niet het leven zelf is. In The Fabelmans toont Spielberg waarom het grootste deel van zijn oeuvre zich aan één zijde afspeelt van die tegengestelde krachten – confronteren versus bevrijden – en waarom dat zo is.

Naast die mooi in het mélo verweven laag, weet het script – Spielberg werkt andermaal samen met Tony Kushner, een gouden combinatie – ook maximaal kracht te halen uit de grote dramatische momenten. Zonder al te veel te kiezen voor evident sentiment, is de film bijzonder klassiek en geslaagd in het omgaan met emoties. Die klassieke leest waarop alles geschoeid is, vertaalt zich ook in een door en door klassieke vormgeving. Net zoals voor West Side Story werkten Spielberg en fotografieleider Janusz Kaminski opnieuw met pellicule voor de opnames en maakten ze gebruik van zogenaamde ‘vintage’ lenzen die minder precies zijn dan de moderne digitale lenzen en dus typische afwijkingen vertonen die geassocieerd worden met bepaalde periodes uit de filmgeschiedenis. Dat resulteert in een film die ook oogt en voelt als gedrenkt in de filmtaal waaraan de maker ode brengt, waardoor finaal vorm, inhoud en betekenis op bijzonder mooie wijze samenvallen. Zoals elke ‘late Spielberg’ bevat ook The Fabelmans talloze momenten van achteloze virtuositeit. Momenten die helemaal geen aandacht op zichzelf trekken maar wel degelijk de hand verraden van een absolute meester. Het is een kunde die gegeven is aan ervaren cineasten die hun kunst door en door beheersen en die in understatement evenveel voldoening vinden als in virtuositeit. Iemand als Scorsese heeft het in zijn late periode, iemand als David Lean had het en – relevant hier – John Ford had het en … Steven Spielberg heeft het.

Met:
Michelle Williams, Paul Dano, Gabriel LaBelle
Regie:
Steven Spielberg
Duur:
151'
2022
Usa

verwant

West Side Story (2021)

West Side Story is een monument in de filmgeschiedenis...

Ready Player One

In 2011 werd het boek Ready Player One onmiddellijk...

The Post

Steven Spielberg is wellicht de invloedrijkste nog levende regisseur:...

Bridge of Spies

Van alle grote, mainstream Amerikaanse filmmakers, is Steven Spielberg...

Jurassic Park

1993 was een goed jaar voor Steven Spielberg. Op...

aanraders

Madeleine Collins

Regisseur Antoine Barraud is geen grote naam in het...

Belfast

Naar eigen zeggen had Kenneth Branagh al jaren plannen...

Blaze

Hoewel hij vooral bekendheid geniet als een acteur...

recent

David Bowie :: EART HL I NG

Beste album ooit !

test

Sparklehorse :: Bird Machine

We dachten dat het nooit meer zou gebeuren, maar...

Nicolas Barral :: Als de fado weerklinkt

De periode Salazar is een donkere bladzijde in de...
Vorig artikel
Volgend artikel

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in