Titanic (2023 reissue)

Vanaf dit weekend is Titanic (weliswaar enkel in een geremasterde 3D-versie) opnieuw in de zalen te zien. Tijd om nog eens een blik te werpen op een van de grootste kassuccessen aller tijden.

Het valt nu nog moeilijk te geloven, maar Titanic was een film die voorbestemd was om een hele studio ten val te brengen. In de maanden voorafgaand aan de première gonsde het van de negatieve geruchten: regisseur James Cameron kreeg de film maar niet afgewerkt, de toestand op de set was een zootje en het budget dat al veel te hoog lag, was ettelijke keren opgetrokken in de hoop toch maar een enigszins coherente film te puren uit de complete chaos waarin de productie ontaard was. Er werd gewag gemaakt van een nieuw Heaven’s Gate dat de financiers ten gronde zou richten, een monument voor de megalomanie en krankzinnigheid van een veel te eigenzinnig regisseur. Die Cameron zelf zou ongetwijfeld verworden tot een raaskallende maniak die verkondigde dat in een ideale wereld zijn Titanic alle records zou hebben gebroken en een karrenvracht Oscars in de wacht zou hebben gesleept. Dat was zo ongeveer de teneur van wat er gezegd en geschreven werd net voordat de film in première zou gaan.

In werkelijkheid groeide de film na een uiterst trage start inderdaad uit tot een van de grootste kassuccessen aller tijden, een popcultuurfenomeen dat ook nog eens 11 Oscars won en dat meer dan twee decennia later nog steeds als een onvervalste klassieker wordt beschouwd. Precies omdat de film zo onwaarschijnlijk goed scoorde, keerde diens reputatie zich uiteindelijk echter tegen zichzelf. Titanic zou dan toch niet meer of minder zijn dan de finale ondergang van Hollywood: een naïeve veredelde tienerfilm die zich enkel richt op zakdoeken en de verkoop van popcorn, een in spektakel verpakte melige ‘tearjerker’ zonder kwaliteiten die enkel wist te bekoren bij gratie van ondraaglijke romantiek en holle bombast.

Wie beter kijkt en nadenkt over cinema zal in Titanic niks anders vinden dan triomf. Een triomf voor James Camerons feilloze regietalent, voor de fantastische ‘production design’ en voor de ingenieuze manier waarop de makers een vergane wereld tot leven laten komen. Een triomf ook voor Hollywood, dat aan de vooravond van het echt doorbreken van de digitale cinema een ode bracht aan wat filmhistoricus Mark Cousins het ‘gesloten romantisch realisme van Hollywoods gouden studiojaren’ noemde. Een film die zelf een grote rol speelde in de digitale revolutie in de cinema en die rol weet te verweven in een scenario dat op slimme wijze de tijdsgeest van de industriële revolutie aan het begin van de twintigste eeuw weet binnen te loodsen in een verhaal over de valstrikken van hybris en het positivistisch vooruitgangsdenken.

Titanic werd ook een grote triomf voor hoofdrolspelers Leonardo DiCaprio en Kate Winslet, die hun hele carrière danken aan het succes van deze prent. Di Caprio is een en al ouderwetse schalkse charme als de berooide jongeling die bij het pokeren een ticket wint voor de oversteek naar Amerika en halsoverkop verliefd wordt op de rijke, maar ongelukkige Rose Dawson. Vertolkt door Winslet is Rose Dawson ook opvallend genoeg geen afspiegeling van de schoonheidsobsessies van de late jaren negentig, maar een vrouwelijk ideaalbeeld uit een andere tijd – zij het dan geïnjecteerd met een ontluikend feminisme dat schoorvoetend zijn weg vond in de literatuur van de negentiende eeuw, maar pas echt zou tot bloei beginnen komen ruim twee decennia na de ramp met het ‘onzinkbare schip’. Dat laatste element hoeft niet te verbazen komende van de regisseur die, ondanks zijn voorliefde voor macho-spektakels, aan de wieg stond van de introductie van vrouwelijke helden in de Amerikaanse actiecinema door de filmwereld respectievelijk Sarah Connors (The Terminator I & II) en Ellen Ripley (Aliens) te schenken.

Omdat het eerste deel van de film ruim de tijd neemt om de personages ook echt uit te tekenen en het persoonlijke drama op te bouwen, zijn we wanneer de ramp eindelijk plaatsvindt even geïnteresseerd in de afloop van de liefdestragedie als in het lot van het gedoemde vaartuig. De invulling van de rollen door DiCaprio en Winslet zorgt er ook voor dat we naar meer kijken dan een bordkartonnen romance: de onbeschroomde romantiek van Titanic was (en is) een verademing op een moment dat het vooral ‘bon ton’ was om alles te voorzien van een dikke laag postmoderne ironie. Geholpen door de forse score van James Horner en Camerons oog voor de picturale kracht van iconische momenten, sleept de film ons probleemloos mee in de niet getolereerde passie van de twee hoofdpersonages. De romantiek en het spektakel vloeien naadloos in elkaar over, maar het pleit voor de film dat James Cameron zich nooit laat meeslepen door zijn indrukwekkende speciale effecten die ons het gevoel geven dat we ons ook effectief op het zinkend schip bevinden. De spaarzaam gebruikte slow motion is voorbehouden voor een liefdesroes in de machinekamer van het enorme schip, terwijl alle grootscheepse scènes die spelen wanneer de Titanic aan het zinken is op efficiënte en gedoseerde manier worden afgehandeld.

De opeenstapeling van hoog oplopende emoties, amoureus of anders, geven de criticasters uiteindelijk wel een punt: Titanic lijkt wel opgezet om elk gevoelig moment uit te vergroten tot waanzinnige proporties. Wanneer dat echter gebeurt op zo’n vakkundige en geïnspireerde manier en ingebed zit in dergelijke overweldigende beeldenpracht, dan levert dat zonder meer grote cinema op.

Met:
Leonardo DiCaprio, Kate Winslet, Billy Zane
Regie:
James Cameron
Duur:
194'
1997
Usa

verwant

Avatar: The Way of Water

In 2009, toen 3D voor de zoveelste keer in...

Blog: Film Fest Gent 2020

Ondanks de blijvende dreiging van het Corona-virus, zal tussen...

Terminator 2 :: Judgement Day

Jongens en meisjes, er was eens een man. Of...

Steve Jobs

De wereldwijde hysterie waarmee de dood van Steve Jobs...

The Revenant

Het is opvallend hoe er momenteel, in de promopraatjes...

aanraders

Madeleine Collins

Regisseur Antoine Barraud is geen grote naam in het...

Belfast

Naar eigen zeggen had Kenneth Branagh al jaren plannen...

Blaze

Hoewel hij vooral bekendheid geniet als een acteur...

recent

David Bowie :: EART HL I NG

Beste album ooit !

test

Sparklehorse :: Bird Machine

We dachten dat het nooit meer zou gebeuren, maar...

Nicolas Barral :: Als de fado weerklinkt

De periode Salazar is een donkere bladzijde in de...
Vorig artikel
Volgend artikel

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Schrijf uw reactie
Vul hier uw naam in