Liefhebbers van de Nouvelle Vague grootmeester Jean-Luc Godard, kunnen zich gelukkig prijzen want dankzij Juste un Mouvement, komt de Franse meester anno 2021 weer in de kijker te staan. In 1967 maakte Godard het politieke drama La Chinoise dat het verhaal vertelt van vijf studenten die de leer van Mao volgen en een steeds extremer versie daarvan gaan aanhangen. Een zwarte student, genaamd Omar, komt ook voor in deze losse adaptatie van Fyodor Dostoyevsky’s roman The Possessed uit 1872 en net deze figuur plukte regisseur Vincent Meessen eruit voor Juste un Mouvement.
Meessen zoomt in op het leven van Omar Blondin Diop, die zich 50 jaar na zijn verschijning in het Parijs van Godard, nu in Dakar bevindt. Diop zou zichzelf echter in 1973 van het leven benomen hebben en dat wordt duidelijk door de befaamde zin “Omar est mort”. Meessen houdt ervan om het verleden in dialoog te laten gaan met het heden en hij doet dat door een schets te maken van de driehoeksrelatie politiek, recht en herinnering. Met niet-professionele acteurs, waaronder de broer van Omar en enkele van zijn vrienden, confronteert Vincent Meessen zijn kijkers met flarden harde realiteit, gegoten in een documentaire die voorzien is van prachtig beeldmateriaal.
In gesprekken heeft de regisseur het over hoe hij Omar zeer bewust heeft gekozen. Hij vindt het belangrijk dat de mensen weten wie hij was en wat hij deed. Zeker in de huidige omstandigheden, wil hij benadrukken dat ‘other black lives matter‘. Naast het politieke beeld van Omar, wil Meessen immers ook de focus leggen op hem als persoon. En dan vooral voor de familie, die nog steeds achterblijft met Omars mysterieuze dood: koos hij er zelf voor om zijn leven te beëindigen of kozen anderen dat in zijn plaats?
Juste un Mouvement is doorspekt van een warme visuele gloed, die in contrast staat met de harde realiteit. Meessens werk is cinematografisch hoogstaand en uitdagend, de documentaire vorm is – getrouw aan het voorbeeld – doordacht en baanbrekend, met her en der een flits van het oorspronkelijke werk van Godard. Zoals bij Godard speelt kleur een grote rol, hier aangevuld met raak gekozen muziek. Ook camera en montage zijn grote troeven hier, met sterke zijwaarste ’travellings’ voor personages en frontale beelden voor het decor van Dakar. La Chinoise mag dan wel het startpunt geweest zijn voor Just une mouvemente, Meessen kiest duidelijk voor een andere weg en probeert – naar eigen zeggen – vooral een boodschap te leggen in zijn film. Voor Godard was Omar slechts een personage, die ‘toevallig’ zichzelf speelde. ‘Pas na de talloze kritieken begreep hij waar zijn fout zat en verhief hij Omar tot het meest gebalanceerde personage’, dixit Vincent Meessen. De mooiste boodschap die vervat zit in Just une mouvemente is dat er ruimte is voor de kijker om zelf te interpreteren wat wordt bedoeld. En die kijker kan heel breed ingevuld worden, van iemand die tijdens de jaren zeventig leefde tot iemand waarvoor het een geleefde ervaring was. ‘Maar’, zegt Vincent Meessen, ‘het is niet aan mij om te zeggen hoe de kijker moet reageren.’