Een oorlog is meer dan wapengekletter. Tijdens een gewapend conflict borrelt niet zelden een poel aan intriges, die echter makkelijk ondergesneeuwd raakt door de grote verhalen. Donkere wolken boven Brest brengt zo’n vergeten hoofdstuk uit de Spaanse Burgeroorlog in herinnering.
Nuit Franquiste Sur Brest, onder die titel publiceerde Patrick Gourlay een boek over de gebeurtenissen die tijdens de Spaanse Burgeroorlog in Brest plaatsvonden. Voor zover bekend is het werk niet in het Nederlands vertaald, maar Bertrand Galic en Kris namen de taak op zich het verhaal in een stripscenario te gieten, dat op hun eenvoudig verzoek door Damien Cuvillier uitgetekend werd en nu als Donkere wolken boven Brest in het Nederlands verkrijgbaar is.
Het verhaal neemt de lezer mee naar een augustusnacht in 1937, wanneer plots een onderzeeër opduikt voor het Franse havenstadje. Het vaartuig, afkomstig uit Spanje, kampt met motorschade, maar op bijstand van de Fransen moet niet gerekend worden. Dat zou in strijd zijn met het principe van neutraliteit tegenover een binnenlands conflict in een buurland. Daags na de onderzeeër arriveert een geheimzinnige figuur per trein in de stad, waarna zich een web van intriges ontwikkelt, die voor een goed deel hun beloop vinden in het nachtleven, vanouds het toevluchtsoord voor wie zaakjes te bedisselen heeft die het daglicht schuwen. Dat aldaar tegelijk wat vertier te rapen valt, is uiteraard mooi meegenomen.
Donkere wolken hoedt er zich voor een politiek verhaal te vertellen. Wie dat wil doen, heeft immers flink wat meer ruimte nodig. Tijdens de Spaanse Burgeroorlog vielen zowel het republikeinse als het nationalistische kamp uiteen in talloze fracties. Wie er meer over wil weten, kan in tweedehandsboekenwinkels met wat geluk Hans Magnus Enzensbergers De korte zomer van de anarchie opduikelen.
In de plaats daarvan brengt Donkere wolken een fascinerend verhaal dat fungeert als onbedoelde promotool voor Brest. Wie wil na het lezen van Donkere wolken niet door die straten dwalen, drankjes achterover slaan in de fascinerende nachtclubs, verblijven in dat sfeervol hotel? De auteurs scheppen een wereld die je lijkt te kennen, uit het werk van Stefan Zweig, dat voor de gelegenheid bevolkt wordt door figuren die John le Carré in het leven riep.
Donkere wolken is een visueel pareltje, zelfs wanneer de drone-invloed binnensluipt en er zo’n overtrokken overzichtsbeeld van een nachtclub gebracht wordt. En zelfs wanneer het soms moeilijk is de personages van elkaar te onderscheiden. Gelukkig houdt de blauwe sigarettenrook de sfeer er in.
Natuurlijk wordt een tragedie hier van zijn meest romantische kant getoond. Een gewapend conflict is niet zomaar een gezellig samentroepen van enkele verlichte geesten die, bij een goed glas, proberen de wereld ten beste te veranderen. Dat er ook een flinke dosis geweld bij komt kijken, en mensenlevens weinig tot niks waard zijn, wordt gelukkig ook in dit boek gaandeweg duidelijk. Dat maakt van Donkere wolken boven Brest een niet te missen werk voor wie geboeid is door en misschien lichtjes onthutst staat te kijken naar de recente geschiedenis.