Marc Bussens, voorzitter van het UFK/UCC (Unie vd Belgische filmkritiek), de vereniging voor filmjournlistiek in België waar de meeste van onze recensenten bij aangesloten zijn, schreef voor Enola een gastrecensie over de Netflix-sensatie The White Tiger.
De 46-jarige Indiase auteur Aravind Adiga publiceerde in 2008 zijn debuutroman The White Tiger. Dit rauw realistisch boek over het moderne India werd een instant bestseller bekroond met de prestigieuze ‘Man Booker Prize’. Het lag voor de hand dat deze donkere satire ooit zou worden verfilmd. Netflix nam hiervoor de 45-jarige klasbak Ramin Bahrami bij de arm. Een betere keuze dan Bahrami voor deze huzarenklus kon het actueel succesvolste streamingsbedrijf niet maken. Bahrami is een eigenzinnig cineast met een roedel sterk sociaal geëngageerde indieparels als Goodbye Solo, Chop Shop, At Any Price, Man Push Cart en 99 Homes in zijn portfolio. Bovendien is hij een oud-studiegenoot en goede vriend van Adiga. Het resultaat is een beklijvende mix van spanning, cynisme, dynamiek, corruptie, misdaad, sociale en culturele analyse die vakkundig is aangelengd met een gracieuze dosis entertainende ingrediënten.
Centraal staat Balram Halwai, een kersvers en welvaren entrepreneur die in ik-vorm vertelt hoe hij op epische en humoristische wijze van een armoedige dorpeling opklom tot een welvarende ondernemer in het moderne India. Hij stamt af van een heel arme familie woonachtig in een totaal achtergesteld en verloederd dorp. Hij is een pientere jongeling die leert lezen en schrijven op school. Hoewel hij graag verder wil studeren, wordt hij door zijn familie van school gehaald om op heel jonge leeftijd aan het werk te gaan in een lokaal theehuis. Hij is nieuwsgierig, heeft lef en luistert stiekem de klanten van zijn werkgever af. Zo komt hij te weten dat Ashok, de zoon van de plaatselijke rijkaard, net vanuit New York is teruggekeerd samen met zijn geëmancipeerde echtgenote Pinky. Gewiekste Balram concludeert dat Ashok binnenkort wel nood zal krijgen aan een chauffeur om hem overal heen te rijden. Balram ziet onverhoeds de kans om zich op te werken van een armtierige sukkel tot een betaalde werknemer. Er is echter een probleem, hij is van bij de geboorte ingelepeld dat hij vastzit aan zijn kaste en enkel geschikt is om in dit leven ‘te dienen’ wil hij als gereïncarneerde kans maken op een beter leven. Toch smeekt hij zijn oude aan tradities vastgeroeste grootmoeder, om hem een vrijgeleide te geven om zich toch te kunnen opwerken. Aan de hand van een snelcursus leert hij autorijden en wringt zich vervolgens op gladde wijze binnen bij het puissant rijke gezin. Hij ziet zijn droom plots realiteit worden als hij wordt aangeworven als chauffeur. Hij straalt van geluk tot er op een nacht een ingrijpende gebeurtenis plaatsvindt die het leven van alle betrokkenen drastisch zal wijzigen. Balram wordt plotsklaps geconfronteerd met een aantal keiharde realiteiten en beseft abrupt dat zijn bazen corrupt, laf en egoïstisch zijn en dat ze tot zijn grote verwondering, eigenlijk niks om hem geven. Balram besluit om zich definitief los te trekken van de andere klasse om zelf koste wat het kost, een nieuw soort meester te worden. Een niet zo eenvoudige keuze, zo blijkt.
The White Tiger is een heel sterk, boeiend en meeslepend misdaaddrama waarin op scherp cynische manier rake commentaar wordt gegeven op heikele thema’s als klassenstrijd, armoede, misdaad, corruptie, kortom, ‘la condition humaine’ tout court. Omdat de inhoud van het boek door India als controversieel werd beschouwd, wilde Bahrami zich aanvankelijk niet aan een verfilming wagen. De rest van de wereld reageerde positief en hoorde in de roman een authentieke stem van de Derde Wereld zoals ze nog nooit ergens anders had gehoord. Dat laatste betekende meteen het nodige duwtje voor Bahrami als geëngageerde cineast om in zijn verfilming snedig op de culturele-, sociale- en politieke mores in te hakken, evenals op het door partieel toedoen van activist en volksheilige Mahatma Gandhi in 1950 bij wet officieel afgeschafte, maar nog altijd diep ingewortelde, kastenstelsel van India. Opvallend is tevens de puike manier waarop nieuwkomer Adarsh Gourav in zijn allereerste hoofdrol, gestalte geeft aan het dubieuze personage Balram Halwai. Hij verkeert trouwens in het goede gezelschap van de bloedmooie Priyanka Chopra (Baywatch en de populaire serie Quantico) en de in India befaamde Rajkummar Rao (Omertà, Ludo) die het rijke jonge stel stijlvol inkleuren.
The White Tiger is een opmerkelijke kruising tussen Danny Boyles Slumdog Millionaire en Parasite van het Zuid-Koreaanse prijsbeest Bong Jong Ho, maar dan met een hogere graad aan entertainment.
